İlimle Nasıl Amel Edilir?

İlimle nasıl amel edilir? İlimle amel etmemenin zararları nelerdir? İslam'ın ilk emri olan "Oku" müslümanlar için ne ifade ediyor?

Abdülkâdir Geylânî Hazretleri buyurur:

“Ey oğul! İlmin sana her an (lisân-ı hâl ile) sesleniyor ve diyor ki:

«Eğer benimle amel etmezsen; (âhirette) senin aleyhinde bir şahit ve delil olurum. Yok eğer benimle amel edersen, bu takdirde senin lehinde bir şahit ve delil olurum…»”

Demek ki sırf zihne depolanan, kalbe inmeyen, hayata aksetmeyen, irfâna dönüşmeyen bir ilim, sahibinden huzûr-i ilâhîde şikâyetçi olacaktır. Buna mukâbil, ilmiyle amel eden ve bu sâyede istikâmet ve takvâ üzere yaşayan bir kula ise hayırlı bir şahit olacaktır.

KUR'AN'I KERİM'DEN İLK NAZİL OLAN AYET "OKU"

Bütün ilimler, Cenâb-ı Hakk’ın hayat ve kâinâta koyduğu kâidelerin tespitinden ibarettir. Kur’ân-ı Kerîm’den ilk nâzil olan âyet de; “اِقْرَاْ : Oku!” ile başlar. Fakat Cenâb-ı Hak, okumaya bir husûsiyet veriyor; “Yaratan Rabbinin adıyla oku!” (el-Alak, 1) buyuruyor. Yani gönlünü Allâh’a vererek okumayı emrediyor. Sadece zihnen değil, kalben de okumayı emrediyor. Kalp; her şeyin ve her oluşun zâhirine ilâveten bâtınını, sırrî tarafını, hikmet ve ibretlerini de okuyacak; o şekilde tekâmül edecek. Böylece her şey ona Hâlık’ını hatırlatacak.

Yine bir “oku” tâlimâtı daha geliyor:

“Oku, Rabbin en büyük kerem sahibidir.” (el-Alak, 3)

Yani Allâh’ın sonsuz ikramlarını, sayısız nîmetlerini düşün! Böylece Allâh’ın sana ihsân ettiği nîmetlerin farkına var. O nîmetlerin mes’ûliyetini idrâk et! Zira âyet-i kerîmelerde:

“Sonra o gün (dünyada yararlandığınız) nîmetlerden elbette ve elbette hesaba çekileceksiniz.” (et-Tekâsür, 8)

“Sizi sadece boş yere yarattığımızı ve sizin hakîkaten huzûrumuza geri getirilmeyeceğinizi mi sandınız?” (el-Mü’minûn, 115) buyruluyor.

Üçüncü bir “oku” emri daha geliyor:

“Kitabını oku! Bugün sana hesap sorucu olarak kendi nefsin kâfîdir.” (el-İsrâ, 14)

Kaynak: Osman Nuri Topbaş, Altınoluk Dergisi, 2018 – Eylül, Sayı: 391, Sayfa: 032