"imam Nikahı" Serbest

11 Haziran 2015 Cemiyet Hayatımız

Anayasa Mahkemesi, resmi nikah olmadan dini nikah yapanlara ve bu nikahı kıyan görevlilere 2 aydan 6 aya kadar hapis cezası verilmesini öngören kanun hükümlerini iptal etti.

Yüksek Mahkemeden yapılan açıklamaya göre, Pasinler Sulh Ceza Mahkemesinin, Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) 230. maddesinin, "evlenme olmaksızın evlenmenin dinsel törenini yaptırma ve yapma suçları"nı düzenleyen 5 ve 6. fıkralarının iptali istemiyle yaptığı başvuru, 27 Mayıs'ta görüşüldü ve söz konusu kanun hükümleri Anayasa'ya aykırı bulunarak iptal edildi.

İptal kararında, özel hayat ve aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkının bir yönüyle özel hayatın ve aile hayatının gizliliği, başkalarının gözleri önüne serilmemesi hakkını korurken, diğer yönüyle resmi makamların özel hayata müdahale edememesi hakkını güvence altına aldığı vurgulandı.

Anayasa'nın 20. maddesindeki düzenlemeyle özel hayat ve aile hayatının, Anayasa'da belirtilen istisnalar haricinde devlete, topluma ve diğer kişilere karşı koruma altına alındığı belirtilen kararda, 24. maddede güvence altına alınan din ve vicdan özgürlüğünün de değerlendirildiği aktarıldı.

Din ve vicdan özgürlüğünün temel hak olduğunun altı çizilen kararda, bunun devletin ve diğer kişilerin müdahale edemeyeceği bir alanı oluşturduğuna işaret edildi.

Bu hakların mutlak olmamasına karşın sınırlamanın hakkın özüne dokunamayacağının vurgulandığı kararda, hukuk düzeninde kişilerin evlilik bağının kurulmasından kaynaklanan haklarını koruyacak müesseselere yer verildiği ifade edildi.

DİNSEL TÖREN CEZA GEREKTİRMEZ

Türk Medeni Kanunu'nun ilgili hükümleri uyarınca eşlerin, evlilik bağından kaynaklanan haklarını ileri sürebilmeleri için resmi evlilik yaptırmalarının zorunlu olduğu, aksi takdirde birçok hakka sahip olamayacakları belirtilen kararda, kişilerin resmi evlilik yaptırmamaları halinde maruz kalabilecekleri hukuki yaptırımlar bulunduğu anımsatıldı. Bunların kişilerin resmi evlilik yaptırmalarını sağlayabilecek elverişlilikte olduğu görüşüne yer verilen kararda, bu nedenle kişilerin dini inançları gereği evlenmenin dinsel törenini yaptırma ve yapma fiillerini cezalandırmayı gerektirecek bir zorunluluk bulunmadığı vurgulandı. Kararda şunlar kaydedildi:

"Demokratik toplum düzeni bakımından bir zorunluluk bulunmadığı, bir başka ifadeyle itiraz konusu kurallarla getirilen sınırlamanın amacı olan aile düzeninin korunması yönünden gerekli olmadığı halde, itiraz konusu kurallarla kişilerin özel hayatları ve aile hayatlarına saygı gösterilmesini isteme hakları ile din ve vicdan özgürlükleri kapsamında kalan evlenmenin dinsel törenini yapma ve yaptırma fiillerinin suç olarak düzenlenip bunlara cezai yaptırım bağlanması, anılan haklara orantısız bir müdahalede bulunulması sonucunu doğurmakta ve ölçülülük ilkesine aykırı düşmektedir."

SADECE DİNİ NİKAH KIYDIRANLARIN ORANI YÜZDE 3

Türkiye'de kadınlara yönelik bir araştırma, erken yaşta evlenenlerin yüzde 2'sinin, 18 yaşından sonra evlenenlerin ise yüzde 3'ünün sadece "dini nikah" kıydırdığını ortaya koydu.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile Hacettepe Üniversitesi'nin yaptığı "Aile İçi Şiddet Araştırması"nın sonuç raporunda, evliliklerin kuruluşu, evlilik yaşı ve erken evliliklere ilişkin bilgilere yer verildi.

Evliliklerin yüzde 95'inde hem resmi hem de dini nikah yapıldığı belirtilen raporda, "Yasal olarak öncelikle resmi nikah kıyılması gerekmesine karşın, 18 yaşından önceki evliliklerin yüzde 63'ünde önce dini nikahı kıyılmışken, aynı oran 18 yaşın üzerindeki evlilikler için yüzde 47'dir" ifadesine yer verildi.

Sadece dini nikahla erken yaşta evlenenlerin oranının yüzde 2, 18 yaşından sonra evlenenlerin oranının ise yüzde 3 olarak tespit edildiği kaydedilen raporda, erken yaşta evliliklerde sadece resmi nikah kıydıranların oranının yüzde 3,2 olduğu, 18 yaş ve sonrası evliliklerde ise bunun yüzde 1,6'ya düştüğü belirtildi.

AKRABA, MUHTAR DA DİNİ NİKAH KIYIYOR

Erken evliliklerde yüzde 13 oranında kadının yaşının büyütüldüğü de bildirilen raporda, "Bu durum, evlilik yaşına ilişkin kanunda yer alan düzenlemede yaş sınırının yükseltilmesi ve yasalarda yer alan hükümlerin uygulanmasının etkin şekilde izlenmesi gerektiğini göstermektedir" değerlendirmesinde bulunuldu.

Erken ve 18 yaş sonrası evliliklerde, dini nikahın yüzde 60'ın üzerinde oranla Diyanet İşleri Başkanlığınca görevlendirilen din hizmetleri görevlisi "resmi imamlar" tarafından kıyıldığına işaret edilen raporda, "Bu sonuç, resmi imamların 18 yaş öncesinde ve resmi nikah aramaksızın dini nikah kıydığını göstermektedir" ifadesi kullanıldı.

Raporda, dini nikahların yüzde 10 tanıdık veya akraba, yüzde 2 muhtarlarca kıyıldığı, erken yaşta evlenen kadınların yüzde 21'i, 18 yaş sonrası evlenen kadınların ise yüzde 9'unun "evlilikleri için başlık parası ödendiğini" kaydettiği de yer aldı.

Kaynak: AA