İmamın Arkasına Durması Müstehap Olanlar
Cemaatle namaz kılarken kimler, nerede saf tutarlar? İmamın arkasına durması müstehap olanlar ile ilgili hadisler.
Ebû Mes’ûd radıyallahu anh’dan rivâyet edildiğine göre şöyle demiştir:
Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem:
– “Beni (namazda) sizden Bülûğa erenler ve akıllılar takip etsinler sonra (bu sıfatlarda) onlara yakın olanlar sonra onlara yakın olanlar takib etsinler,” buyurdu. (Ebû Dâvûd, Salât, 96/674; Müslim, Kitâbu’s-Salât, b. 28, n. 432, s. 323, c. 1; Nesêi, Kitâbu’l-İmâmet, b. Mavekulü’l-İmam fi Tesviyeti’s-Sufufi, n. 813, s. 90, c. 2; İbn-i Mâce, Kitâbu’s-Salât, b. 45, n. 976, s. 312, c. 1)
Hadisin Açıklaması
İmamın arkasına ilk önce akıl sahibi, Bülûğa ermiş olan erkekler sonra erkek çocuklar, daha sonra da kadınlar durur.
*
Abdullah radıyallahu anh’dan:
Bu hadisin benzerini rivâyet ederek şu sözleri ilave etmiştir: “Safta ilerili gerili durmayın, kalplerinize ihtilâf düşer, çarşıların karma-karışıklığına düşmekten de sakının.” cümlesini ziyade etti. (Ebû Dâvûd, Salât, 96/675; Müslim, Kitâbu’s-Salât, b. 28, n. 432/123, s. 323, c. 1; Nesêi, Kitâbu’l-İmâmet, b. Saf, n. 813, s. 90, c. 2; Tirmizi, Ebvâb’us-Salât, b. 168, n. 228, s. 440, c. 1)
Hadisin Açıklaması
Heyşat: Çarşıda olan karışıklıklar, satıcıların önünü çevirmesi, yüksek sesle bağırmak, orada olan fitneler manâsına gelir. (Maalim-üs-Sünen)
*
Aişe radıyallahu anha’dan rivâyet edildiğine göre şöyle demiştir: Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem:
“- Şüphesiz Allah Teâlâ ve melekleri safların sağ taraflarına salat ederler.” buyurdu. (Ebû Dâvûd, Salât, 96/676; İbn-i Mâce, Kitâbu’s-Salât, b. 55 n. 1005, s. 321. c. 1)
Hadisin Açıklaması
Salât kelimesi Allah’a nisbet edildiği zaman rahmet manâsına, meleklere nisbet edildiği vakit istiğfar manâsına gelir.
Allah Teâlâ safların sağ tarafına merhamet eder. Melekler de sağ taraftakiler için istiğfar ederler demektir.
Safların sağ ve solu imama göre tayin edilir. Aslında safların her tarafına ilâhi rahmet tecelli eder. Bu hadis-i şerife dayanılarak sağa durmak müstehap kılınmıştır. Çünkü, imamın selâmına ilk önce sağdakiler kavuşurlar.
Kaynak: İbrahim Koçaşlı, Sünen-i Ebî Davud ve Tercemesi, Erkam Yayınları