İmrahor İlyas Bey Camiî Tarihi

Araştırmacı-Yazar Fahri Sarrafoğlu, Bizans ve Osmanlı devrinin en eski ve büyük mâbedlerinden biri olan İmrahor İlyas Bey Camiî’nin buruk hikâyesini anlatıyor.

İMRAHOR İLYAS BEY CAMİÎ (STUDİOS MANASTIRI) HAKKINDA BİLGİ

İmrahor Camiî veya Studios Manastırı, Roma döneminden İstanbul’da ayakta kalan en eski dinî yapıdır. Doğu Konsülü Studios tarafından bugünkü Yedikule’de 454 yılında kurulan Studios Manastırı’nın bir parçası olan Aya İoannes Prodomos kilisesidir. Latin istilası sırasında harap olan manastır ve kilise 1293’te tamir edilmiştir.

İMRAHOR İLYAS BEY CAMİÎ’NİN KİLİSEDEN CAMİYE ÇEVRİLMESİ

Mabet,  Osmanlı Sultanı II. Beyazıt döneminde İmrahor İlyas Bey tarafından camiye çevrilmiştir. Osmanlı Dönemi’nde zamanla yanında bir de Halveti tekkesi oluşan cami şehrin önemli dini merkezlerinden biri olarak hizmet vermiştir. 1782 yangını ve 1894 depreminde büyük zarar görmüş, 1908 yılında ise bakımsızlıktan çatısı çökmüştür. Bir daha onarım görmeyen yapı bugün üzeri açık dört duvarı ayakta bir harabe halindedir.

İMRAHOR İLYAS BEY CAMİÎ’NİN ÖZELLİKLERİ

İmrahor Camiî veya Studios Manastırı, erken Bizans döneminde inşa edilen klasik tip bazilika örneğidir. Kuzey duvarı kısmen duran avlu zamanla ortadan kalkmıştır. Tekkenin şeyh dairesi, şadırvanı, derviş hücreleri bu avlu çevresinde inşa edilmiştir. 15. yüzyıldan 20. yüzyıl başlarına kadar hazirede tekkenin önde gelen şeyhleri ve yakınları yatmaktadır. Avludan nartekse dört mermer sütunlu bir revak ile girilmektedir. Narteksden ana mekana Bizans döneminde üç kapı ile bugün ise tek kapı ile geçilmektedir. Apsis içeriden yarım yuvarlak dışarıdan ise üç köşeli olup Osmanlı dönemindeki tamirlerde açılmış olan Barok tarzında pencereleri vardır. Kalan mimari parçalardan manastırın çok zengin bir taş işçiliği olduğu anlaşılmaktadır.

İMRAHOR İLYAS BEY CAMİÎ NEREDEDİR? - HARİTA