İslam’da meleklere iman şart mıdır? Meleklerin mahiyeti nedir ve özellikleri nelerdir? Meleklere imanın faydaları nelerdir? Büyük melekler hangileridir? İslam’da meleklere iman...

İmanın şartlarından birisi de Allah’ın meleklerine inanmaktır.

İSLAM’DA MELEKLERE İMAN

Meleklerin Mahiyeti ve Özellikleri

Melekler, Allah’ın nurdan yarattığı varlıklardır. Onlarda —bizlerde olduğu gibi— erkeklik ve dişilik yoktur. Yemez, içmez, yatıp uyumazlar, yorulmaz ve hastalanmazlar. Allah’ın dilediği kadar yaşarlar. Yerde, göklerde ve her tarafta bulunurlar. Devamlı insanlarla birlikte olanları da vardır.

Melekler, Allah’ın her emrini yerine getirir, yasaklarından sakınırlar. Gece gündüz O’na ibadet eder, dua ve niyazda bulunurlar.

Melekler, son derece kuvvetli ve süratli varlıklardır. Bizim yapamadığımızı onlar kolayca yapar, ulaşamadığımız yerlere çabucak ulaşırlar. Çeşitli görevleri olan meleklerin sayılarını ancak Allah bilir.

“Melekleri neden göremiyoruz? Melekler var olduklarına göre onları görmemiz gerekmez mi?” gibi sorular aklımıza gelebilir. Evet, melekler her yerde bulundukları hâlde onları göremiyoruz. Çünkü onlar nurani varlıklardır. Bizim gözlerimiz ise onları görebilecek şekilde yaratılmış değildir. Hem biz, sadece onları değil, var olduklarında şüphe olmayan daha pek çok şeyleri de göremiyoruz. Ruhumuz, bu göremediğimiz şeylerdendir. Ruhumuzu da göremiyoruz ama var olduğuna inanıyoruz. Her var olan şeyin görülmesi de gerekmez.

İşte melekler de ruhumuz gibidir, gözle görülmezler. Allah, bizim göremediğimiz melekleri peygamberlerine göstermiş ve onların aracılığıyla peygamberler Allah’tan mesajlar almışlar, Allah’ın kelamını işitmişlerdir. Kur’an-ı Kerim’de, Peygamberimize (s.a.s.) böyle gelmiştir ve Kur’an-ı Kerim’de onların var oldukları bildirilmiştir.

Bunun için biz, melekleri görmediğimiz hâlde onlara inanırız.

Meleklere İmanın Faydaları

İman esasları, insanın, yaşayışında kendisine rehber edineceği ve daima hareketlerini ona uyduracağı prensiplerdir. Bu bakımdan meleklere iman, büyük önem taşımaktadır. Çünkü melek, insanı iyiliğe çağıran bir vasıtadır. Buna inanan insan, kendisini iyiliğe çağıran her sese kulak verir ve çağırılan yere gider.

Ayrıca, meleklerden bazıları devamlı olarak insanla beraber bulunur, insanın yaptığı iyilik ve kötülükleri yazarlar. Bunun için imanlı insan, sözlerine ve davranışlarına dikkat eder.

Diğer taraftan, insanın yaptıklarını yazan meleklerin, iyi şeyler yazmaları için dikkatli olur ve her işinde dürüst olmaya özen gösterir.

Başlıca Büyük Melekler

Cebrail (as.): Allah’tan peygamberlerine vahiy ve kitap getiren, yani, elçilik yapan melektir.

Mikail (as.): Tabiat olaylarıyla ilgili görevleri bulunan melektir.

İsrafil (as.): Kıyametin kopması ve insanların öldükten sonra tekrar dirilmeleri için “sûr”a üflemekle görevlidir.

“Sûr” kelime olarak boru, üflenince ses çıkaran boynuz anlamına gelir. İsrafil (as.), keyfiyetini Allah’ın bildiği “Sûr” denilen bir araca üç defa üfleyecektir. Birinci üfleyişte Allah’ın diledikleri hariç, göklerde ve yerde bulunanlar dehşete kapılacaktır. (27/Neml, 87.) İkinci üfleyişte, Allah’ın dilediklerinden başka göklerde ve yerde kim varsa hepsi ölecek (39/Zümer, 68.) üçüncü üfleyişte ise ölmüş olanlar mahşer yerinde toplanmak üzere dirilecektir. (39/Zümer, 68.)

Azrail (as.): Can almaya memur olan melektir.

Ayrıca, devamlı olarak insanlarla beraber bulunan ve insanların yaptıkları iyilik ve kötülükleri yazan melekler de vardır. Bunlara: “Kirâmen Kâtibîn = Yazıcı Melekler” denir.

Meleklerin bazıları da öldükten sonra insanlara sorular sorarlar. Bunlara da, “Münker-Nekir” denir. Her ikisine birden “Münkereyn” de denir. Bilinmedikleri ve tanınmadıkları için bu adla anılmaktadırlar.

Cin ve Şeytan

Meleklerden başka Allah’ın cin ve şeytan gibi yine bizim göremediğimiz, fakat var olduklarında şüphe olmayan yaratıkları vardır. Bunların varlığını Kur’an-ı Kerim haber vermektedir. Kur’an-ı Kerim’in her haberi gibi bu da doğrudur.

Cin, insanoğlundan önce yaratılmıştır. Cinler, Allah’ın izniyle çeşitli şekillere girerler. Allah’ın izni olmadıkça kimseye bir zarar veremezler.

Cinler de biz insanlar gibi, Allah’ı tanıyıp, O’na ibadet etmekle yükümlüdürler.

Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyrulmuştur:

“Ben, cinleri ve insanları ancak bana ibadet etsinler diye yarattım.” (51/Zâriyât, 56.)

Diğer taraftan Kur’an-ı Kerim, cinlerden bir kısmının, Peygamberimizi (s.a.s.) Kur’an okurken dinleyerek iman ettiğini, sonra da gidip bunu diğer cin topluluklarına haber verdiklerini bildirmektedir. (72/Cinn, 1-2.)

Şeytan da cinlerden olup göremediğimiz varlıklardan birisidir.

Şeytan, ilk insan ve ilk peygamber Âdem’den (as.) önce yaratılmıştır. Uzun süre Allah’a ibadet etmiş ve melekler arasında yer almıştır.

Allah Teala, Âdem’i (as.) yaratınca meleklere, ona secde etmelerini emretmiş, bütün melekler bu emre uyarak Âdem’e (as.) secde etmişlerdir. Şeytan ise bu emre uymamış, “Ben ondan daha hayırlıyım, çünkü beni ateşten yarattın, onu ise çamurdan yarattın.” (7/A’râf, 12.) diyerek Âdem’e (as.) secde etmemiştir.

Bunun üzerine Allah, “Öyle ise oradan çık, çünkü artık kovuldun.” (15/Hicr, 34.) buyurarak onu rahmetinden uzaklaştırmıştır. Şeytan, Allah’tan, insanların dirilecekleri güne kadar yaşama izni istemiş, bu da kendisine verilmiştir. Bundan sonra şeytan, yeryüzünde yaşayan insanları tüm imkânlarıyla Allah’a giden yoldan uzaklaştırıp sapıtacağını söyleyerek Allah’ın katından ayrılmıştır.

Kur’an’da “İblis” olarak da adı geçen şeytanı, Allah insanoğlunun düşmanı olarak tanıtmış ve böylece tanınmasını istemiştir.

Cinlerden iman etmeyenler de şeytanın yardımcılarıdır.

Kaynak: İslam İlmihali, Diyanet

İslam ve İhsan