Abdü’l-Kays kabilesinin peygamberimizden istediği öğütler neydi? Abdü’l-Kays kabilesi neden  sadece haram aylarda peygamberimizin yanına gelebiliyorlardı? Peygamberimizin onlara verdiği öğüt nelerdi? Yalnız Allah'a iman etmek ne demektir? Bunlarla ilgili hadisler nelerdir? Dr. Murat Kaya anlatıyor...

İbn-i Abbâs (r.a) şöyle buyurur:

“Abdü’l-Kays kabîlesinin heyeti (Bahreyn taraflarından) Nebiyy-i Muhterem (s.a.v) Efendimiz’in huzûruna geldikleri zaman Allah Rasûlü (s.a.v):

«‒Siz kimlerdensiniz?» yahut «‒Nerenin heyetisiniz?» diye sordular.

Onlar da:

«‒Biz Rebîa kabîlelerindeniz» dediler.

Efendimiz (s.a.v):

«‒Hoş geldiniz. (Allâh sizi) utandırmasın, pişman etmesin!» buyurdular.

Bunun üzerine onlar:

«‒Yâ Rasûlâllâh, biz sana yalnız haram aylarda gelebiliriz. (Bilirsin ki) aramızda kâfir olan Mudar kabîlesinden şu cemâat vardır. O halde bize öz olarak bir şeyler emret de geride kalanlarımıza haber verelim ve o sebeple de Cennet’e girelim.» dediler.

Nebiyy-i Ekrem (s.a.v) Efendimiz’e içkileri (veya içki kaplarını) da sordular.

Rasûlullâh (s.a.v) onlara dört şey emretti, dört şeyden de nehyetti. Onlara yalnız Allâh’a îmân etmelerini emrettikten sonra:

«‒Bilir misiniz yalnız Allâh’a îmân etmek ne demektir?» diye sordular.

Onlar:

«‒Allâh ve Rasûlü daha iyi bilir» dediler.

Efendimiz (s.a.v):

«‒Allâh’tan başka ilâh olmadığına ve Muhammed’in Allah’ın Rasûlü olduğuna şehâdet etmek, namazı ikâme ve zekâtı edâ etmek, Ramazan orucunu tutmak, ganîmetin beşte birini vermektir.» buyurdular.

Aynı şekilde onları (dört şeyden, yâni) Hantem, Dubbâ’, Nakîr, Müzeffet (denilen kaplara hurma veya üzüm şırası koymak)tan nehyetti.

(İbn-i Abbâs (r.a)’nın “müzeffet” yerine “mukayyer” dediği de rivâyet edilmiştir.)

Nihâyetinde Efendimiz (s.a.v) onlara:

احْفَظُوهُنَّ وَأَبْلِغُوهُنَّ مَنْ وَرَاءَكُمْ

«‒Bu sözlerimi ezberleyiniz ve geride bıraktığınız kabilenize ve sizden sonra gelecek nesillerinize tebliğ ediniz!» buyurdular.” (Buhârî, Îmân, 40)

BU HADİSTEN NE ANLAMALIYIZ?

Humus’u yani ganimetin beşte birini devlete vermek îmânın şûbelerinden biridir.

Îmânı ve ilmi muhâfaza edip bunları diğer insanlara ulaştırmak, tebliğ etmek îcâb eder.

Abdülkaysoğulları kabilesi, Bahreyn dolaylarında yaşayan bir Arap kabilesiydi. Mekke fethinden az evvel yola çıkan bu heyet, Medine’ye varınca, bir an evvel Peygamber (s.a.v) Efendimiz’i görmek, eline ayağına yüz sürmek için Mescid-i Nebevî’ye koştular. Fakat reisleri olan Eşecc (r.a) onlar gibi davranmadı. Devesini bağlayıp en güzel elbisesini çıkardı. Yıkanıp temizlendikten sonra onu giydi ve Rasûlullah (s.a.v) Efendimiz’in huzuruna öyle geldi. Onun bu hâli Rasûl-i Ekrem Efendimiz’in hoşuna gitti.

Eşecc’in takdire şâyan ikinci bir hali daha görüldü. Nebiyy-i Muhterem (s.a.v) Efendimiz, Abdülkaysoğullarına:

“‒Kendiniz ve kavminiz adına bana bîat ediyor musunuz?” diye sorunca herkes:

“‒Evet, ediyoruz” dediler.

O zaman Eşecc (r.a) söz alarak kendi adlarına bîat edeceklerini, fakat kavimleri adına bu sözü veremeyeceklerini söyledi. Geri dönüp giderken kendileriyle birlikte kavimlerini dine dâvet edecek bir mürşid gönderilmesini teklif etti. Bu mürşidin dâvetine uyanların artık kendilerinden olacağını, İslâm’ı kabul etmeyenlerle de savaşacaklarını ifade etti.

Onun bu sözlerini Rasûlullah Efendimiz (s.a.v) pek beğendiler ve kendisine:

“‒Sende Allah’ın sevdiği iki haslet vardır: Yumuşak huyluluk ve ihtiyatkârlık” buyurdular.

O zaman Eşec:

“‒Bu hasletler bende eskiden beri mi vardı, yoksa yeni mi ortaya çıktı?” diye sordu.

Rasûlullah Efendimiz (s.a.v):

“‒Eskiden beri vardı” buyurunca, Eşec (r.a):

“‒Beni sevdiği iki husûsiyetle yaratan yüce Allah’a hamd ederim” dedi.

PEYGAMBERİMİZ ZAMANINDAKİ ŞIRA VE ŞARAP KAPLARI

Nehyedilen dört kap, o diyarda içinde şıra ve şarap kurulan testi veya küplerdir. Bunların içinde şıra kolayca mayalanıp sarhoşluk verici hâle gelirmiş.

Hantem: İçi sırlı, ağzı yanından yapılmış, kırmızı veya yeşil, topraktan mâmul testi,

Dubbâ’: Testi olarak kullanılan içi boş kuru kabak,

Nakîr: Şıra kurmaya mahsus içi oyulmuş ağaç parçası,

Müzeffet ve Mukayyer: Zift yani karasakız ile sıvanmış testidir.

Bir müddet sonra bu hüküm neshedilerek, sarhoşluk verici bir şey içmemek kaydıyla her türlü kapta şıra yapmaya ve her türlü kaptan helal içecekleri içmeye ruhsat verilmiştir.

İslam ve İhsan