İsm-i Azam Ne Demektir?

Allah’ın en büyük ve en yüce ismi hangisidir? İsm-i Azam nedir, ne anlama gelir? İsm-i Azam hangi surede geçiyor? İsm-i Azam ile ilgili hadisler.

Allah’ın en büyük ismi anlamına gelen, “ism-i a’zam” terim olarak, Cenab-ı Hakk’ın Kitap ve sünnette yer alan bazı isimleri için kullanılmıştır.

Bir grup İslâm bilgini, Allah’ın isimlerinin eşit derecede olduğunu söylemişse de, başka bir grup, hadisleri delil olarak alıp, bazı isimlerin diğerlerinden daha büyük ve faziletli olduğu görüşünü benimsemiştir. Bazı hadislerde, bu isimle dua edildiği zaman, duanın kabul edileceği bildirilmiştir.^[1]

İSM-İ AZAM HANGİ SUREDE GEÇİYOR?

Ashâb-ı kiramdan Esmâ Binti Yezid, Ebû Umâme ve Übey İbn Ka’b (r. anhüm)’den gelen bir rivâyete göre, Hz. Peygamber, İsm-i A’zam’ın Bakara, Âl-i İmran ve Tâhâ sûrelerinde bulunabileceğini bildirmiştir. Bu üç sûrenin bütün âyetleri karşılaştırıldığında, ortak olan âyetin, “Allahü lâ ilâhe illâ hüve’l-hayyü’l-kayyûm” olduğu görülür.^[2] Burada “hayy (diri) ve kayyûm (her şeyi ayakta tutan, yöneten)” isimleri dikkati çeker.

Allah’ın elçisi, bir gün Hz. Âişe’ye, “kendisiyle dua edildiğinde, Allah’ın duayı kabul ettiği ismini, bana bildirdiğini biliyor musun?” buyurmuş, Hz. Aişe’nin bu duayı kendisine öğretmesini istemesi üzerine de; “Ey Âişe! Onu sana bildirmem uygun olmaz. Çünkü onunla dünyaya ait bir şey istemen uygun düşmez.” cevabını vermiştir.^[3]

Buna göre Hz. Peygamber, Allah’ın en büyük isminin hangisi olduğunu kesin olarak bildirmek istememiş, fakat bazı ip uçları ve işâretler vermiştir. Konu ile ilgili hadislerin bir kısmında Allah ismi, bir kısmında ise rahmân, rahîm (esirgeyen, bağışlayan), hayyü’l-kayyûm (diri olan ve her şeyi ayakta tutan), zü’l-celâl ve’l-ikrâm (ululuk ve ikrâm sahibi) gibi isimler Allah’ın en büyük ismi olarak belirtilmektedir.

Dipnotlar:

^[1] Ebû Dâvud, Vitr, 23; Tirmizî, Deavât, 64, 65, 100; Nesâî, Sehv, 58; İbn Mâce, Duâ, 9, 10; A. İbn Hanbel, III, 120, 158, 245, 265; V, 350, 360; İbn Hacer, Fethu’l-Bârî, XII, 527.

^[2] bk. Bakara, 2/ 255; Âl-i İmran, 3/ 2; Tâhâ, 20/ 111; Müslim, Salâtü’l-Müsâfirîn, 258; Ebû Dâvud, Vitr, 17; A. İbn Hanbel, V, 142; İbn Mâce, Duâ, 9.

^[3] İbn Mâce, Duâ, 9.

Kaynak: Prof. Dr. Hamdi Döndüren, Delilleriyle İslam İlmihali, Erkam Yayınları