İstinbat Ne Demek?

İstinbat nedir, ne anlama gelir? Fıkıhta istinbat ne demektir?

İstinbat, Naslardan hüküm çıkarma anlamında fıkıh usulü terimidir.

İSTİNBAT NE DEMEKTİR?

Sözlükte “araştırmak, peşine düşmek, sonuca varmak” gibi mânalara gelen istinbât fıkıh usulü terimi olarak “ictihad ve kavrayış yoluyla naslardan hüküm çıkarmak” demektir.

Kur’ân-ı Kerîm’de bir defa geçen kelime (en-Nisâ 4/83) burada “bir işin iç yüzünü, gerçeğini anlamak, düşünmeyi gerektiren kapalı bir haberden kastedilen mânaya ulaşmak” anlamındadır.

Hadis mecmualarında istinbatın kullanılışına Müslim’in rivayet ettiği uzun bir hadiste rastlanır. Hz. Peygamber’in (s.a.v.) hanımlarını boşadığına dair bir dedikodunun yayılması üzerine Hz. Ömer konu hakkında Resûl-i Ekrem’le (s.a.v.) konuşmuş ve bu konuşmadan böyle bir olayın doğru olmadığı sonucuna vararak (istinbat) durumu halka ilân etmiş, bunun üzerine yukarıda işaret edilen âyet nâzil olmuştur (Müslim, “Ṭalâḳ”, 30).

Kaynak: DİA