İyi Bir Konuşmanın Nitelikleri
iyi konuşmanın sırrı nedir? iyi konuşmanın sanatı nedir?
Konuşma, duygu ve düşüncelerimizi, görüp yaşadıklarımızı karşıdakilere sözle iletme işidir. Seçtiğimiz işte başarılı olmak, insanlarla daha iyi bir iletişimde bulunmak, büyük ölçüde konuşmamızdaki ve düşüncelerimizi açıklamadaki yeterliliğimize bağlıdır.
Konuşmamızın karşımızdaki kitleyi etkileyebilmesi için şu niteliklerde olması gereklidir:
a- Yıkıcı değil yapıcı etki yapmalıdır.
b- İlginç ve önemli görülen konuları kapsamalıdır.
c- Dinleyicilerin ilgi ve dikkatini toplamalıdır.
d- Sağlam ve güvenilir bir bilgi ile sunulmalıdır.
Konuşmamız esnasında karşımızdaki kitle ile olumlu bir iletişim gerçekleştirmek için şu hususlara dikkat etmek gerekir:
1- Karşımızdaki kişilere saygı duymak, önemli ve değerli olduklarını onlara hissettirmek, oldukları gibi onları kabul etmek
2- İletişim konusunu ileteceğimiz insanların ilgi ve ihtiyaçlarına göre seçmek ve seviyelerine göre anlatmak
3- İletişim sürecinde etkili ve uygun kanalları seçmek, kullandığımız dile özen göstermek
4- İletilere verilen karşı iletileri takip etmek ve değerlendirmek
5- Gerçekçi ve doğal davranmak, abartıdan uzak olmak
6- Empati yapmak (Karşımızdaki kimsenin bakış açısıyla bakmak)
7- İletişimin sadece konuşmaktan ibaret olmadığının, jest ve mimiklerin de iletişimde önemli rol oynadığının farkında olmak
Kişilerde yüz yüze iletişimimizde beden dilinin çok önemli rolü vardır. Yüz yüze iletişim yapılmasında sözcüklerin %10, ses tonunun %30 ve beden dilinin, yani beden dilini oluşturan mimik ve jestlerin %60 oranında rol oynadığı belirtilmiştir.
Din eksenli bir konuşmayı etkili ve güçlü kılmak istiyorsak açıklayıcı bir dil formu kullanmamız gerekir. Açıklayıcı olmak; söylediklerimizin sisli, bulanık bir nitelik taşımaması, düşüncelerimizin karşımızdakilerce tam olarak, kolayca kavranması durumudur. Verilen örneklerle anlatılan konu somutlaştıkça daha da anlaşılır olacaktır. Bu dil formunda cümleler genelde haber kipinde kurulur. Sen ve siz yerine biz kalıpları tercih edilir ve belirsiz özne kullanılır. Örneklerde yanlış yapanlar anlatılır, cemaatin ders alması istenir.
Cemaati, yaptığı bir hatadan dolayı kırmadan düzeltmek için “sen” dil formu yerine “ben” formu kullanmak gerekir. Meselâ ikide bir sözünüzü kesen birine “sözümü kesme!” diyerek tepki vermek yerine “böyle sık sık sözümün kesilmesi beni rahatsız ediyor” demek, daha etkili olacak ve iletişimi de zedelemeyecektir.
Konuşmamızı güçlü kılmada önem taşıyan unsurların diğerleri ise şunlardır:
* Etkili ses tonu
* Canlı bir dil
* El ve yüz hareketleri
* Doğru bir üslup ve telaffuz
* Geniş bir sözcük hazinesi
* İşitilebilirlik
* Akıcılık
* Hoşa giderlik…
Konuşma becerisi olan sözlü iletişim aynı zamanda;
* Ne söyleyeceğimizi bilmek,
* Bunu ne zaman söylemenin daha uygun olacağına,
* Nerede söylemenin doğru olacağına karar vermek,
* En iyi nasıl söyleneceği hususunda fikir yürütmek,
* Olayları basite indirgeyerek sunabilmek,
* Akıcı bir dille ve göz teması kurarak konuşabilmek,
* Dikkati yoğunlaştırabilmek ve karşınızdaki kişinin verilen mesajı anlayıp anlamadığını kontrol edebilmektir.
Hitabet, bir sanattır. Bazı kişiler konuşurken inandırarak, zevkle ve dikkatle kendilerini dinletirler. Çok güzel konuşan böyle kimseler için “ağzından bal akıyor” deriz. Konuşmamızın etkili olup olmadığını anlayabilmemiz için kendimize sorabileceğimiz birtakım sorular olabilir. Bu soruları şöyle özetleyebiliriz:
* Söylediklerimi karşımdakiler kolayca anlayabiliyorlar mı?
* Düşüncelerimiz açık ve etkili bir biçimde belirtebiliyor muyum?
* Sözcüklerimi söylerken söyleyiş ve dil yanlışları yapıyor muyum?
* Tekdüze mi, yoksa canlı ve hareketli bir biçimde mi konuşuyorum?
* El ve yüz hareketlerimi kullanırken yapmacık duruma düşüyor muyum?
* Beni dinleyenlerin ilgisini dağıtacak ayrıntılardan, laf kalabalığından kaçınabiliyor muyum?
* Sözü başka alanlara kaydırıp amaçtan ve konudan sapıyor muyum?
Bu sorulara verdiğimiz olumlu cevaplar dilimizi iyi kullandığımızın ve etkili konuştuğumuzun göstergesi olacaktır.