Kanuni Sultan Süleyman'ın Hizmet Sevdası

Kanuni Sultan Süleyman nasıl bir padişahtı ve komutandı? Kanuni Sultan Süleyman'ın padişahlığı süresince verdiği hizmetler ve örnek kişiliği...

Kanuni Sultan Süleyman padişahlığının büyük bir çoğunluğunu askerleriyle birlikte seferde hizmet ederek geçirmiştir.

Devrindeki sayısız sefer ve fütûhâtın çoğuna bizzat iştirâk ve kumanda etmiş bulunan Kânûnî, son seferi olan Zigetvar’a çıkacağı zaman, Sadrâzam Sokullu, huzûruna gelerek: “–Sultanım, ümmete sayısız zaferler hediye ettiniz! Yoruldunuz! Ömrünüzü âlem-i İslâm’a vakfettiniz! Bu seferin meşakkatine bu yaşta katlanmanız müşküldür. Bu sebeple siz, İstanbul’da kalıp idâreye devam ediniz. Ben, vezirler ve paşalar sefere iştirâk edelim. Gözünüz arkada kalmasın!..” dedi.

Ulu Hakan Kânûnî, Sokullu’ya dedi ki: “–İyi dinle Sokullu!.. Bu vasıyetimi, benden sonra gelecek nesle de aktar! Bir pâdişâh, dâimâ askerleri ile birlikte sefere çıkmalıdır. Asker, pâdişâhını yanında görünce şecaati artar. Düşman ise, pâdişâh sefere iştirâk ettiği için karşısındaki orduyu çok daha güçlü görür. Kuvve-i mâneviyesi bozularak cesareti kırılır. Harbi kazandıran asıl sâik, mânevî kuvvettir! Bizlerin çocuk yaştan beri devlet idâresinde sayısız tecrübemiz vardır. Seferlerde bu tecrübeye âcil ihtiyaç duyulan durumlar meydana gelebilir. Anlar, dakikalar çok zaman kaderin akışını tâyin eder. Bu sebeple, yaşlı olmama rağmen sefere iştirâk edeceğim!..

Sarayda kalıp, baş yastıkta ölürsem, yarın rûz-i mahşerde fâtih cedlerimin huzûruna nasıl çıkabilirim?!..”

Sokullu da: "–Karar pâdişâhımındır.” mukâbelesi ile sükût etti.

Pâdişâh, ilerleyen yaşı sebebiyle, at sırtında aylar süren bir yolculuğu nasıl tamamlayabilecekti?!. Bunun için, at üstünde dik durabilsin ve askerlere dinç görünebilsin diye sırtına kuşak gibi urgan sardılar.

Sefere başlandı. Mevsim yağışlı idi. Bir ara top arabaları bataklığa saplandı. Hayvanların fizikî gücü, topları bataklıktan kurtarmaya kâfî gelmedi. Ordu ilerlemişti; o civarda az sayıda asker ve bâzı paşalar vardı. Sultan emir verdi:

“–Bütün yüksek rütbeli erkân, paşalar dâhil, herkes bataklığa girsin, top arabalarına omuz versin!..”

Hepsi paçalarını sıvayıp bataklığa girdiler. Top arabaları o mânevî heyecân ile bataklıktan çıkarıldı. Sultan, vak’a-nüvîse dönüp dedi ki:

“–Yaz! Gelecek nesil ibretle okusun ve tatbik etsin!.. Kânûnî’nin paşaları ve vezirleri bataklığa girdi. Top arabalarına omuz verdiler. Bir fâcia Allâh’ın izni ile böylece atlatıldı.”

Kânûnî, burada kendisinden sonra gelecek nesillere, nümûne-i imtisâl bir hizmet ufku hediye etmiş oluyordu.

Târih boyunca idârecilerin yüksek seviyede bulunduğu zamanlarda halk da zirvede olmuştur. Çünkü idârecilerle idâre edilenler arasında bir aynîleşme olur. Meselâ; Ömer bin Abdülaziz başa geçtiğinde ülkesinde bâtıllar ve menfîlikler kol gezmekteydi. Onun idârecilik yaptığı iki buçuk senede birçok bâtıl yıkıldı, pek çok şey değişti. Maddî ve mânevî büyük fetihler gerçekleşti. Yâni toplumun önündeki idârecinin yaşayışı, teb’asına da in’ikâs etti. Bu bakımdan hizmette bu ufka sâhip olmak, hizmetin her bir kademesinde bulunanlara lâzım ise de, en çok idârî hizmetlerde bulunanlar için gereklidir.

Kaynak yeri: Osman Nuri Topbaş / Vakıf İnfak Hizmet