Karı-Koca Hakları

İslam’a göre karı-koca hakları nelerdir? Ayet ve hadislerle karı-kocanın karşılıklı hak ve görevleri şöyledir.

Nikâh, bu sözleşmeyi yapan karı kocaya birtakım hak ve görevler yükler.

İSLAM’DA KARI-KOCA HAKLARI

Karı kocanın karşılıklı haklarıyla ilgili olarak Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyrulmaktadır:

“Erkeklerin hanımları üzerinde bulunan hakları gibi kadınların da kocaları üzerinde meşru çerçevede hakları da vardır. Şu kadar ki erkeklerin onlar üzerindeki hakları bir derece daha fazladır.” (2/Bakara, 228.)

Peygamberimiz (s.a.v.) de şöyle buyurmuştur:

“Dikkat edin, sizin karılarınız üzerinde hakkınız var, kadınlarınızın da sizin üzerinizde hakkı vardır.”

“Sizin karılarınız üzerindeki hakkınız, hoşlanmadığınız kimseleri minderinize oturtmamaları ve sevmediğiniz kimselerin evinize girmesine izin vermemeleridir. Dikkat ediniz, onların da sizin üzerinizdeki hakları, giyim ve yiyeceklerini iyi bir şekilde sağlamanızdır.” (Tirmizî, “Rıdâ”’, 11.)

Karının Hakları

1. Mehir: Evlenme sırasında erkeğin kadına ödediği veya ödeme yükümlülüğü altına girdiği para veya mal demektir ve kadının hakkıdır.
2. Nafaka: Kişinin, bakmakla yükümlü olduğu kimselerin yiyecek, giyecek ve mesken giderlerini karşılaması demektir.

Nikâh işlemi tamamlanınca, kadının nafakası yani yiyecek, giyecek ve konutu normal ölçüler içinde kocaya aittir.

Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyrulmuştur:

“Annelerin beslenmesi ve giyimi, uygun bir şekilde babaya aittir.” (2/Bakara, 233.)

Koca üzerine borç olan eşinin nafakası, sosyal durumlarına uygun olmalıdır.

Ayrıca zengin olan kocanın karısına bir hizmetçi tutarak ev işlerini gördürmesi de kadının hakkıdır.

Kocanın Hakları

Kocanın hakları ve kadının da görevleri şunlardır:

1. Kocasına saygılı olmak, onun meşru isteklerini yapmak, ailenin huzur ve düzenini bozacak davranışlardan sakınmak.
2. Kocasına sevgi ile bağlanmak ve kadınlık görevini yerine getirmek.
3. Ailenin namus ve şerefini korumak, kocasının evini ve malını muhafaza etmek, harcamalarını normal ölçülerde yapmak ve israftan sakınmak.

Karı koca karşılıklı hak ve görevlerine riayet ettikleri takdirde hem kendileri mutlu olur, hem de böyle mutlu bir yuvada yetişecek çocuklar, anneye babaya ve topluma saygılı olur.

Yıllarca sürecek bu beraberlik hep uyum içerisinde geçmeyebilir. Bazen birbirlerine karşı kusurları olabilir. Çünkü hatasız ve kusursuz insan olmaz. Ama önemli olan iyi niyet ve anlayış göstererek huzurun devamını sağlamaktır.

Konu ile ilgili olarak Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyrulmuştur:

“Kadınlarla iyi geçinin. Eğer onlardan hoşlanmazsanız (biliniz ki) Allah’ın hakkınızda çok hayırlı kılacağı bir şeyden de hoşlanmamış olabilirsiniz.” (4/Nisâ, 19.)

Eşler, birbirlerinin kusurlarına sabretmeli, basit meseleleri büyüterek rahatsızlığa yol açmamalıdırlar.

Eşlerin çabalarına rağmen aile huzuru sağlanamaz ve yuvanın yıkılma tehlikesi baş gösterirse yapılacak iş hakemlere başvurmaktır.

Kur’an-ı Kerim’de konu ile ilgili olarak şöyle buyrulmuştur:

“Eğer karı kocanın aralarının açılmasından korkarsanız, erkeğin ailesinden bir hakem ve kadının ailesinden bir hakem gönderin. Bunlar barıştırmak isterlerse Allah aralarını bulur. Şüphesiz Allah her şeyi bilen, her şeyden haberdar olandır.” (4/Nisâ, 35.)

Hakemlerin iyi niyetli çabaları sonuç vermezse son çare boşanma ve ayrılmadır.

Boşanma meşru olmakla birlikte Cenab-ı Hakk’ın sevmediği bir helaldir. Peygamberimiz (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:

“Allah katında helal olan şeylerin en sevimsizi eşini boşamaktır.” (Ebû Dâvûd, “Talak”, hadis no: 2178.)

“Meşru mazeret olmaksızın, kocasından, kendisini boşamasını isteyen kadına cennet kokusu haramdır.” (Tirmizî, “Talak”, 11.)

Kaynak: İslam İlmihali, Diyanet