Yaz aylarının favori meyvelerinden biri olan karpuzu özellikle aşırı sıcaklarda besleyici ve elektrolit bakımından zengin bir su kaynağı olarak tüketebilirsiniz.

Domates gibi karpuza da kırmızı rengini veren likopenin kanser riskini azaltmaktan, göz sağlığını korumaya kadar pek çok faydası bulunuyor. Likopen aynı zamanda kalp ve damar sağlığının korunması için önemli bileşenler arasında yer alıyor.

C vitamini bakımından zengin karpuzun bir diğer faydası ise bağışıklık sistemini güçlendirerek vücudun enfeksiyonlara karşı direncini artırması. C vitamini aynı zamanda cildi güneşin zararlı etkilerine karşı koruyor ve saçların kurumasını önlüyor.

KARPUZUN SAĞLIĞA FAYDALARI 

Kas Ağrıları: Karpuz suyu özellikle spordan sonra yaşanan kas ağrılarını hafifletiyor. Bu nedenle atletler arasında oldukça popüler bir meyve olan karpuzun ağır egzersizler sonrasında yaşanan kas ağrılarını azalttığı son yıllarda yapılan araştırmalarla da tescillendi.

İspanyol bilim insanlarının yaptığı çalışmaya göre karpuzun bu özelliği içerdiği L-citrulline adlı bileşenden kaynaklanıyor. L-citrulline amino asidi vücut tarafından temel bir amino asit olan L-arginin’e dönüştürülüyor. L-arginin ise kan dolaşımını geliştirerek kan damalarını rahatlatıyor ve ağrı egzersizler sonrası sık görülen kas ağrılarını hafifletiyor.

Kalp Sağlığı: Karpuz kötü kolesterol olarak bilinen LDL kolesterolü düşürerek kalp hastalıklarının önünü açan yüksek kolesterole bağlı damar tıkanıklığını engelleyebilir.

Purdue Üniversitesi tarafından yapılan araştırmaya göre düzenli olarak karpuz ve karpuz suyu tüketenlerin kötü kolesterolü tüketmeyenlere oranla %50 daha az. Ancak bu araştırmadan “karpuz kolesterolü düşürür” sonucunu kesin olarak kabul etmek pek mümkün değil çünkü araştırma henüz sadece laboratuvar hayvanları üzerinde yapılmış. Karpuzun kolesterole etkisinin netleşmesi için insanların katılımıyla yapılacak daha çok sayıda araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır.

Likopen: Meyve ve sebzelere kırmızı rengini veren likopen pigmenti denilince akla ilk olarak domates gelir ancak karpuz domatesten daha fazla likopen içermektedir. Likopen üzerine yapılan araştırmalar en çok karpuz, domates, guava, papaya, kırmızı greyfurt, tatlı kırmızı biber, kuşkonmaz ve kırmızı lahanada bulunan bu bileşenin prostat kanseri riskini azalttığını, kalp hastalıklarına karşı koruma sağladığını, sarı nokta olarak bilinen makular dejenerasyon hastalığı ve katarakt riskini düşürdüğünü ortaya koyuyor.

Yüksek Tansiyon: Florida State Üniversitesi tarafından yapılan güncel bir araştırmaya göre karpuz kilolu kişilerde yüksek tansiyonun düşürülmesine yardımcı oluyor. 13 orta yaşlı, aşırı kilolu ve hipertansiyon hastasının katılımıyla 12 haftalık bir süreyi kapsayan araştırmada karpuzda bulunan L-citrulline’in hem dinlenir halde hem de aktivite sırasında aorta olan basıncı azalttığı tespit edilmiş.

Kilo Kontrolü: Karpuz oldukça az kalori içerir ve 1 kase karpuz ortalama 45 kaloridir. Karpuz sadece düşük kalorisi ile diyetinize destek olmaz aynı zamanda lifli yapısıyla uzun süre tok kalmanıza yardımcı olur. Canınız çok tatlı çektiğinde karpuz yiyebilirsiniz. Ancak burada dikkat edilmesi gereken nokta karpuzun da şeker içerdiğidir. Yani 1 kase yerine bütün 1 karpuzu yerseniz (4.5 kg kadar) hem kan şekeriniz yükselir hem de yaklaşık 250 gram şeker yemiş olursunuz.

Göz Sağlığı: Karpuzda bol miktarda bulunan A vitamini göz sağlığının korunması için en önemli vitaminlerden biridir. A vitamini eksikliğinde göz kuruluğu, göz enfeksiyonu, görüşün zayıflaması gibi sorunlar ortaya çıkabilir. A vitamini aynı zamanda sarı nokta hastalığı ve katarakt riskini düşürmektedir. 1 kase karpuz günlük A vitamini ihtiyacının %18’ini tek başına karşılar.

Su: Yaz meyvesi olan karpuzun %91’i sudur. Elektrolit bakımından zengin olan bu su özellikle sıcak yaz aylarında su kaybına bağlı olarak görülen halsizliğe iyi gelir. Elektrolitler aynı zamanda sinir hücrelerinin fonksiyonu, kasların çalışması ve kalp sağlığı için son derece önemlidir. Aşırı terlediğiniz bir fiziksel aktivite sonrası 1 bardak karpuz suyu içmek sizi kendinize getirir.

Antioksidan Etkisi: Karpuz flavonoidler, karotenoidler ve triterpenoids gibi fenolik bileşikler bakımından zengindir. Aynı zamanda karpuzda bulunan likopen çeşitli hastalıkların görülme riskini yükselten serbest radikalleri nötralize eder.

Vitamin ve Mineral İçeriği: Oldukça besleyici bir meyve olan karpuz yüksek oranda A ve C vitamini ile kalsiyum, demir, magnezyum, fosfor, potasyum, bakır ve manganez mineralleri içerir. Ayrıca sindirime iyi gelen besin lifi bakımından zengindir.

KARPUZUN BESİN DEĞERİ

1 kase karpuz (154 gram)

• 46 kalori
• 0.9 gr protein
• 0.6 gr besin lifi
• 10 gr şeker
• 141 gr su
• 876 IU A vitamini (günlük ihtiyacın %18’i)
• 12.5 mg C vitamini (günlük ihtiyacın %21’i)
• 0.1 mg B1 vitamini (günlük ihtiyacın %3’ü)
• 0.3 mg B3 vitamini (günlük ihtiyacın %3’ü)
• 0.1 mg B6 vitamini (günlük ihtiyacın %3’ü)
• 4.6 mcg B9 vitamini (günlük ihtiyacın %1’i)
• 0.3 mg B5 vitamini (günlük ihtiyacın %3’ü)
• 10.8 mg kalsiyum (günlük ihtiyacın %1’i)
• 0.4 mg demir (günlük ihtiyacın %2’si)
• 15.4 mg magnezyum (günlük ihtiyacın %4’ü)
• 16.9 mg fosfor (günlük ihtiyacın %2’si)
• 173 mg potasyum (günlük ihtiyacın %5’i)
• 0.2 mg çinko (günlük ihtiyacın %1’i)
• 0.1 mg bakır (günlük ihtiyacın %3’ü)
• 0.1 mg manganez (günlük ihtiyacın %3’ü) içerir.

Bu rakamlar 4 yaş üzeri için referans diyeti olarak kabul edilen 2000 kalorilik diyete göre oluşturulmuştur. Sağlık koşullarına bağlı olarak günlük alınması önerilen vitamin ve mineral miktarları farklılık gösterebilir.

KARPUZUN ZARARI VAR MI?

Karpuz ve domates gibi likopen bakımından zengin gıdaların aşırı tüketimi mide bulantısı, kusma, ishal, hazımsızlık ve şişkinlik gibi bazı sindirim sistemi sorunlarına yol açabilir.

Karpuz yüksek oranda potasyum içerdiği için fazla potasyumun vücuttan atılmasında böbreklere aşırı yük binebilir. Özellikle mevcut böbrek rahatsızlığı bulunanlar karpuzu kontrollü olarak tüketmelidir.

Kaynak: iyigelenyiyecekler

İslam ve İhsan