Kefaret Orucu Nasıl Tutulur?

Kefaret orucu nedir? Kefaret orucu hangi durumlarda gerekir? Ramazan’da kasten oruç bozmanın cezası 61 gün müdür? Kefaret orucu nasıl tutulur? Kefaret orucunun hükmü.

Ramazan ayında başlanmış bir Ramazan orucunu bilerek bozmanın cezası kaza yanında kefâretin gerekmesidir. Orucun kefâreti de zıhar kefâretinde olduğu gibi, sıraya göre şu üç alternatiften durumuna uygun olanı yapmaktır.

ORUCUN KEFARETİ NASIL ÖDENEBİLİR?

1. Köle azadı, 

2. İki ay peş peşe oruç tutmak, 

3. Altmış yoksulu doyurmak. Günümüzde köle uygulaması kalktığı için, ikinci ve üçüncü maddelerden birisini esas almak gerekecektir. Burada sıraya göre amel etmek asıldır. İki ay oruç tutmaya güç yetiremeyeceğini düşünen kimse, altmış yoksulu bir defada veya ayrı günlerde doyurma yoluna gider. Buna da gücü yetmeyecekse, Cenâb-ı Hakk’a tevbe ve istiğfar eder. Buna göre, kefâret orucunun hükmü, sadece Ramazan ayında başlanmış bir orucu bilerek bozmaktan ötürü vâciptir. Ramazan dışındaki herhangi bir orucu bozmaktan dolayı kefâret gerekmez, yalnız kaza gerekir.

KEFARET ORUCU HANGİ DURUMLARDA GEREKİR?

Kefâretin sebebi Ramazan ayının saygınlığını çiğnemek ve ona aldırmamaktır. Ancak unutarak, bilmeyerek veya zanna dayanarak oruç bozan kimseye kefâret gerekmez. Hanefî ve Malikîlere göre kefâreti gerektiren oruç bozma Ramazan ayında cinsel ilişki ve yiyip içmek gibi hareketlerle olur.

Mâlikîler’e göre kefâret üç çeşidinde de muhayyer olmak üzere vaciptir. Kişi dilerse altmış yoksulu doyurur ki bu en faziletlisidir veya altmış gün oruç tutar yahut da köle azat eder.

Kefâret orucu hayız, nifas, araya bayramın girmesi gibi bir özürle kesilirse yeni baştan tutulması gerekmez, kaldığı yerden devam edilir.

Kasten oruç bozmaktan ötürü daha kefâret ödenmeden, değişik günlerdeki oruçların bozulmasından dolayı tek bir kefâret ödemek yeterlidir. Bu durum iki ayrı Ramazana ait olsa bile, sağlam olan görüşe göre hüküm böyledir. Eğer araya bir kefâret ödemesi girmişse sağlam olan bir rivayete göre tek bir kefâret yeterli olmaz.

Kefâret ödemekten âciz olan kimsenin üzerinden kefâret borcu düşmez. Hangi ödeme şekline gücü yeterse onu yapar.

Hayız, nifas, veya orucun bozulduğu günde orucu bozmayı mübah kılan hastalık gibi bir özür sebebiyle kefâret düşer. Çünkü bir gün kefâret için hem sabit olma, hem de sakıt olma bakımından parçalanma kabul etmez.^[1]

Dipnot:

^[1] Kâsânî, age, II, 98 vd.; İbn Âbidîn, age, II, 150 vd.; İbn Rüşd, age, I, 289, vd.; Şürünbülâlî, age, s. 112; Zühaylî, age, II, 678 vd.

Kaynak: Prof. Dr. Hamdi Döndüren, Delilleriyle İslam İlmihali, Erkam Yayınları