Kimler Fıtır Sadakası Vermekle Yükümlüdür?

RAMAZAN ÖZEL

Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanlığı Dinî Bilgilendirme Platformu kimlerin fıtır sadakası vermekle yükümlü olduğunu açıkladı.

Ramazan bayramına kavuşan ve temel ihtiyaçlarının dışında nisap miktarı (80. 18 gr. altın veya bu değerde) mala sahip olan Müslümanlar kendileri ve velayetleri altındaki kişiler için fıtır sadakası vermekle yükümlüdürler. (Kasani, Bedaiü’s-sanai, Beyrut 1997, II, 533, 544)

Ancak fıtır sadakası ile yükümlü olmak için bulunması gereken nisap miktarı malın “artıcı” özellikte olması ve üzerinden “bir kameri yıl” geçmiş olması gerekmez. Bir kimse kendisi ve kendi velayeti altında olan bakmakla mükellef bulunduğu kimselerin fitresini de vermekle yükümlüdür. (Kasani, Bedaiü’s-sanai, II, 535)

AİLE ÜYELERİNE FİTRE ÖDENMEZ

Buna karşılık kişinin, bakımını üstlendiği kişiler de olsa, ana babası, büyük çocukları, karısı, kardeşleri ve diğer yakınları için fitre ödemesi gerekmez. (Kasani, Bedaiü’s-sanai, II, 539, 540)

Fakat vekaletleri olmadığı halde bunlar için ödeme yapsa geçerli olur. Şafii mezhebine göre ise fıtır sadakası vermek “farz”dır ve bununla yükümlü olmak için nisap miktarı mala sahip olmak şart değildir. (Şirbini, Muğni’l-Muhtac, Beyrut 1994, II, 110)

Buna göre temel ihtiyaçlarının yanı sıra bayram günü ve gecesine yetecek kadar azığa sahip zengin fakir her Müslüman fitre ile yükümlüdür. (Şirbini, Muğni’l-Muhtac, II, 113)

Şafiiler fitre ile yükümlü bir kişinin gücü varsa Müslüman ve bakmakla yükümlü olduğu (ana baba gibi) akrabası, karısı ve köleleri için de fitre vermesi gerektiği görüşündedirler. (İbnRüşd, Bidayetü’l-Müctehid, II, 549)