Kıstas Ne Demek?

Kıstas: Ölçü, miyar, nisbet. Büyük terazi, mizan anlamlarına gelmektedir.

KISTAS KELİMESİNE ÖRNEK CÜMLELER

Sözle ifâde edilen hakîkatler, fiilî misâllerle takviye edilmezse tatbîkatta hatâya düşmekten kurtulunamaz. Zîrâ mücerred şeyleri herkes kendi tecrübelerine ve idrâk seviyesine göre kavrar. Müşahhas örnekler, o mücerred hakîkatin tatbîkatta alması lâzım gelen şekli münâkaşasız bir şekilde ortaya koyar. Bu sebepledir ki, insanlığa hak ve hayır telkîn etmek maksadıyla vaz edilmiş bulunan bütün görüşler, fiilî ve müşahhas kıstaslara sâhip olmadıkları için, bunların tatbîkinde pek çok farklılıklar husûle gelmiştir. İslâm düşüncesi bu yönden diğer hiçbir düşünceyle mukâyese edilemeyecek bir zenginlik ve mükemmelliğe sâhiptir. Bunu sağlayan da, Hazret-i Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem-’in bütün mücerred hakîkatleri, hayat ve davranışlarıyla müşahhaslaştırması ve bunların, sahâbîler tarafından bütünüyle ilk elden tespit edilip bizlere ulaştırılmış olmasıdır.

*****

Peygamberler sâdece vahyi teblîğ etmek için değil, aynı zamanda ona uygun bir hayat tarzı ortaya koymak, her hâdise karşısında örnek bir şahsiyet sergilemek ve fiilî bir kıstas olmak üzere gönderilmişlerdir. Bu ise, bir insan topluluğu içinde gerçekleşebileceğinden, bu vazîfeyi sâdece bir beşer yapabilirdi. Eğer insanlara

elçi olarak bir melek gönderilseydi, o meleğin yapabileceği tek şey vahyi insanlara teblîğ etmek olurdu. Çünkü melek, insanlarla birlikte yaşayıp onların fikir, amel ve muâmelâtını düzeltmek için onların hayatlarına ve meselelerine ortak olamazdı. İnsanlar da bu defâ kendilerinin melek olmadığını ileri sürerek gelen emir ve nehiylere tâkat getiremeyeceklerine dâir bahâneler ileri sürerlerdi.

*****

Allah Rasûlüʼnü seviyorsan, O nasıl yaşadıysa sen de Oʼnun gibi yaşamaya gayret edeceksin. Allah Rasûlü’nü seviyorsan, kıyâmette hem Efendimiz r hem de Oʼnun ashâbıyla beraber olmak istiyorsan; ibadet hayatın, iktisâdî hayatın, muâmelâtın Oʼnun ve Oʼnun yetiştirdiği ashâb-ı kirâmınki gibi olacak. Onların davranışları, bizim için fiilî kıstaslardır. Zira Cenâb-ı Hak bize davranışlarımızda O yüce Peygamberʼi emsâl almamızı emrediyor.