Kıyas Ne Demektir?

Kıyas kelimesinin sözlük anlamı nedir? İslam hukukunda kıyas nedir veyahut ne demektir? Fıkıhta kıyasın anlamı ve kıyas örneği...

Kıyas sözlükte, “bir şeyi başka bir şeyle ölçmek ve iki şey arasındaki benzerlikleri belirlemek”tir.

DİNDE KIYAS NE DEMEKTİR?

Kıyasın dindeki anlamı ise, “Kitap, Sünnet veya İcmada hükmü bulunmayan herhangi bir meseleye, aralarındaki illet birliği sebebiyle bu kaynaklardan birinde yer alan konunun hükmünü vermek” demektir.

KIYAS ÖRNEĞİ

Peygamberimiz (s.a.s.) şöyle buyurmuştur: “(Mûrisini öldüren) katil mirasçı olamaz.” (Ebû Dâvûd, “Diyât”, 18, Ahmed ibn Hanbel, I, 49, Dârimî, “Ferâiz”, 41.) Bunun sebebi, varis olan katilin bir an önce hakkına kavuşabilmek için yasak olan bir işi, öldürme işini aracı olarak kullanmasıdır. Böylece o da mirastan mahrum bırakılarak cezalandırılmaktadır.

İslam hukukçuları, aynı sebep kendisinde bulunduğu için vasiyet edeni öldüren vasiyet alacaklısının da vasiyetten mahrum olacağına hükmetmişlerdir.

İşte din ile ilgili hükümlerin delilleri ve dayanakları bunlardır. Bunlardan ilk ikisi olan Kitap ve Sünnet, dinde asıl kaynaklardır. Diğer ikisi yani İcma ve Kıyas, Kitap ve Sünnete racidir.

Kaynak: İslam İlmihali, Diyanet