Koca Davut Paşa Kimdir?

Abdullah Sert Hocaefendi, Hace Musa Topbaş Efendi’nin İslam Kahramanları 3 eserinden Koca (Derviş) Davut Paşa, Malkoçoğulları ve Sinan Paşa’nın hayatlarını ve kahramanlıklarını anlatıyor.

DAVUD PAŞA (KOCA YAHUT DERVİŞ) KİMDİR?

Aslen Arnavut olup, gençliğinde devşirme olarak saraya alınmıştı. İslâmiyetle şereflendikten sonra kabiliyetli görüldüğünden Enderun’a alınıp yetişdirilmişdi. Fatih Sultan Mehmed Hân devrinde çok hizmetleri görüldü. Daha sonra Rumeli Beylerbeyliği’ne tayin edildi.

İşkodra muhasarasında fevkalade hizmetleri görüldü. Sultan ikinci Bâyezîd devrinde sadrâzam oldu. Enderun-ı Hümâyun’dan yetişen sadrazamların üçüncüsü, Osmanlı sadrazamlarının da on ikincisi oldu.

1473 yılında Otlukbeli muharebesinde öncü kuvvetlerin komutanı olarak hizmet etdi.

1476’da Fâtih Sultan Mehmed Hân’ın Boğdan ve Macaristan seferlerine Anadolu Beylerbeyi olarak katıldı.

1478’de Süleyman Paşa’nın yerine Rumeli Beylerbeyi oldu. Bu vazifede iken Arnavudluğun fethi için fevkalade hizmetleri oldu. Bu muharebede dökdürdüğü çeşitli toplarla askerlikde üstün kabiliyetini gösterdi. Leş, Digros ve Gölbaşı denilen yerleri bu toplarla zabd ettikten sonra İşkodra’nın ele geçmesini kolaylaştırdı. Fatih Sultan Mehmed Hân’ın vefatı üzerine tahta geçen Sultan İkinci Bâyezîd Hân zamanında vezir oldu.

1483’de İshak Paşa’nın yerine sadrazam oldu. Tam on beş sene bu mühim hizmeti maharetle yürütdü. Sadrazamlığı sırasında iki defa sefere çıkdı, birçok yerlerin Osmanlı ülkesine katılmasını sağladı.

1487’de Memlûkler üzerine yapılan seferin komutanlığını yürüttü. Adana ve Tarsus’u ellerinden aldı. Bulgar dağlarında yaşayan ve Karamanlılara bağlı olan Varsak Türkmenlerini Osmanlı Devleti’ne bağlamaya muvaffak oldu.

1497’de sadrazamlıktan alınarak Dimetoka’da oturmasına müsaade edildi.

1499’da burada vefat eden Davud Paşa İstanbul’a getirilerek, kendisinin yapdırdığı cami-i şerifin mihrabı önündeki hususî türbesine defnedildi.

Gayet dindar ve dirayetli bir vezir olan Davud Paşa âlimleri, sülehâyı sever, hürmet gösterirdi. Ordu hizmetlerinde bulunduğu sıralarda çoğu defa en ön safda yalınkılıç düşman üzerine hamle yapardı.

Çocukluk yaşlarından itibaren hiçbir seferden geri kalmamışdı. Bu cihadlar esnasında ele geçen ganimetleri israf etmediği için zengin olmuştu. Fakirleri gözetip onlara yardım etmeyi pek severdi. Âbid, zâhid, hakiki bir mücahid idi. İstanbul’da Davud Paşa semtinde, büyük bir cami-i şerif, bir medrese, imaret, mekteb ve çeşme yapdırmışdır. Ayrıca İstanbul’da şehrin dışında Osmanlı ordularının Rumeli seferlerine çıkmak için hazırlık ve toplantı yeri olarak yaptırdığı Davud Paşa ordugâhı meşhurdur.

Davud Paşa külliyesindeki kitabenin metnini Şeyhülislâm Paşazade Ahmed Şemseddin Efendi yazmıştır. Hattı, Hamdullah efendiye aittir. (Rehber Ansiklopedisi, c.4; s.66)

Kaynak: Sâdık Dânâ, İslam Kahramanları 3, Erkam Yayınları