Kur’an-ı Kerim’deki Duraklar

Kur’an-ı Kerim’deki durak işaretleri ne anlama geliyor?

Kur’an-ı Kerim’i okurken nerede durulup nerede geçilmesi gerektiğini bize gösteren duraklar mevcuttur. Bunlara “vakıf” denir. Vakıf; Kur’ân-ı Kerim okurken herhangi bir kelime sonunda durup nefes almak, sonra okumaya devam etmektir. Vakıf işaretleri ise Kur’ân ayetlerinin sonunda veya ortasındaki kelimeler üzerine konulan durak işaretleridir. Vakıf işaretine “secâvend” de denilir. Bu işaretlerin her birinin ifade ettiği bir anlam vardır.

• Secaved Nedir?

Secâvendler, Türkçedeki noktalama işaretlerine benzer. Okunan yerin manâsı göz önüne alınarak konulmuşlardır. Bu işaretleri ilk defa Muhammed b. Tayfur es-Secâvendi (öl: 560/1165) koymuştur ki, daha sonra konulan bazı işaretlerle birlikte hepsine birden, onun ismine izafeten “Secâvend” denilmiştir. İşte Kur'an-ı Kerimde bu duraklara (vakıf işaretine) “secâvend” denilir.

KUR’AN’DAKİ DURAKLAR - VİDEO

KUR’AN’DAKİ VAKIFLAR VE VAKIF İŞARETLERİ - VİDEO

KUR’AN-I KERİM’DEKİ VAKIF VE VAKIF İŞARETLERİ

Mim (م) Lâzım Vakf: Durmak gerekir. Durulmadığında anlam bozulabilir.

Tı (ط) Mutlak Vakf: Durmak için şartlar uygundur. Mana yönünden birbirinden bağımsız olan yerlerde bulunur.

Cim (ج) Caiz Vakf: Durulabilir veya geçilebilir. Durulması daha uygundur.

Ze (ز) Mücevvez Vakf: Durulabilir veya geçilebilir. Geçilmesi daha uygundur.

Sad (ص) Murahhas Vakf: Nefes yetmezse durulabilir. Normalde geçmek daha uygundur.

Lâ (ﻻ) Lâ Vakfi: Mana yönünden birbirine bağlı olan yerlerde bulunur. Durmak uygun değildir. Durulduğunda geriden alınarak devam edilir. Ayet sonunda ise geriden alıp devam etmeye gerek yoktur.

Gıf (قف ): Ayetin anlamının açık olmasına katkı sağlayacağı için durmak uygundur.

Kaf (ق): Durulabilir veya geçilebilir. Geçmek daha uygundur.

Ayın (ع): Ayetlerin sonlarında bulunur. Bir konunun bittiğini ve diğerinin başladığını ifade eder. Namazda okurken Ayın işretinin olduğu yerde rükua gitmek daha uygundur.

Kef (ك): Kendisinden önceki durak işaretiyle aynı hükmü taşır.

Muâneka Vakfi: Birbirine yakın yerlerde iki ayrı yere konulan üçer noktadan ibarettir. Birincisinde durulursa İkincisinde durulmaz. İkincisinde durulursa birincisinde durulmaz.

KUR’AN’DAKİ İŞARETLERİN TABLOSU

ﻡ	Vakf-ı lazım	Durulması gerekir, geçilmesi uygun değildir.
ﻄ	Vakf-ı mutlak	Durulması evlâdır, geçilmesi caizdir.
ﺝ	Vakf-ı caiz	Durulması evlâdır, geçilmesi caizdir.
ﺺ	Vakf-ı ruhsat	Geçilmesi evlâdır, durulması caizdir.
ﺯ	Vakf-mucevvez	Geçilmesi evlâdır, durulması caizdir.
ﻻ	Durulmaz	Durulması müsait değildir. Durulursa geriden ve uygun bir yerden alınarak geçilir.
ﻕ	Vasl (geç)	Durulabilir de, geçilebilir de.
ﻗﻒ	Vakf(dur)	Durulması evlâdır, geçilmesi caizdir.
ﻉ	Rükû	Yeni kıssa başıdır. Duruması ve namazda ise rükû yapılabilir.
ﺴَﻜﺘﻪ	Sekte	Nefes almadan dur ve oku demektir. Kuran'da 4 yerde vardır.
ﻗﺼﺮ	Kasr	Uzatmadan kısa oku demektir.
ﻤﺪ	Med	Kısaltmadan uzun oku demektir.
څ څ	Bağlantılı durak	Birbirine yakin iki yerde bulunur. Birinde durulunca ötekinde geçilir.

Kaynak: Fatih Çollak & İslamveihsan