Kur’ân’ı Ezberlemek İsteyenlere Gerçek Öneriler
Hayat rehberimiz Kur'an-ı Kerim'i 2,5 ay gibi kısa bir sürede ezberleyerek büyük bir başarıya imza atan Pakistanlı tıp öğrencisi Bushra Tbakhi, bu başarıyı nasıl yakaladığını formülleriyle birlikte sıralıyor. İşte Bushra Tbakhi'nin kaleminden kendisinin hafizelik hikayesi…
Pakistanlı tıp öğrencisi Bushra Tbakhi, hafizelik yolculuğunu anlatıyor ve Kur’ân-ı Kerim’i ezberlemek isteyenlere ipuçları veriyor:
HAFIZLIKTA İHTİYACINIZ OLAN İKİ ŞEY: "KARARLILIK VE DUA"
“İşte benim ipuçlarıyla özetlenmiş Kur’an hikâyem:
Her şeyden önce, elhamdülillah… Elhamdülillah!.. Allah, beni bu büyük sorumluluk ve muhteşem hediye ile şereflendirdi. Elhamdülillah… Ve benim O’ndan naçizane iki isteğim var: Kur'an’ı sürekli tekrar edebilmek ve diğer insanlara ilham verebilmek. Allah herkesi bu muhteşem hediye ile şereflendirsin. Bu, yapılabilir bir şey. Hafızlıkta ihtiyacınız olan iki şey var: "Kararlılık ve dua." Hatta çok fazla zamana da ihtiyacınız yok.
Yoğun bir ezber kampındaydım ve elhamdülillah/maşallah 2,5 ay gibi bir sürede ezberimi tamamladım. Elhamdülillah, ezber maceramın bir kısmı tatilde geçti fakat büyük bir kısmında meşguldüm, hâlâ okula gidiyordum (haftanın 5 günü hastanedeydim). Hastalarla ilgileniyordum, işi aksatmaktan dolayı doktorlarla başım derde giriyordu. Okula gitmememe rağmen, zaman yine de lehime işlemiyordu, ama önemli olan şeyin bu olmadığını fark etmiştim. Kamptaki pek çok kız hafızlığını 2 ayda, birinci olan kız da 1 ayda tamamlamıştı. Bu gerçekten mümkün!
Günde 10 sayfa ezberleyerek tam olarak iki ayda hafızlığı bitirmem gerekiyordu. Çoğu zaman yapabildim bunu fakat başaramadığım günleri de mümkünse ertesi gün daha fazla ezberleyerek telafi ediyordum ki, bu gayet iyi. Siz yine de hedefinizi büyük tutun. Siz yıldızlara ulaşmaya çalışın, olmazsa aya konarsınız!
İşte sizler için genel bir fikir:
KUR’ÂN’I EZBERLEMEK İSTEYENLERE GERÇEK ÖNERİLER
- Allah’tan yardım isteyin. Dua edin!.. Eğer 7. cüze veya 14’e veya herhangi birine ulaşır da motivasyonunuzu kaybederseniz O’na dönün. Bunlar O’nun sözleri ve O tek başına onları size öğretebilir.
- Bir kısmını sabah ezberleyin, özellikle de çok meşgulseniz. Öğleden önce en az 1-2 sayfayı tamamladığım günler, 10 sayfayı ezberlememi kolaylaştırdı. Eğer ezbere öğleden sonra başladıysam, daha uzun sürüyordu.
- Bazı şeyleri iptal edin. Daha sık “Hayır” deyin. Alışkın olduğunuz bazı şeylere bir kısıtlama getirmek zorundasınız. Başka şeyler yapmaya zamanınız yeterli olsa dahi, enerjiniz olmayacaktır. Kur’an harici yapılan çok fazla şey, sizi o atmosferden uzaklaştıracaktır. Eğer arkadaşlarınız son zamanlarda ne kadar çok “hayır” dediğiniz ile ilgili şikâyet etmeye başlamışsa doğru yoldasınız demektir.
- “Ezber Hocası” bulun. Ben her zaman kampta kalamıyordum, bu yüzden annem, kız kardeşim ve arkadaşlarım ezberimi dinliyorlardı. Birkaç kişiyle sınırlı kalmayıp birden fazla kişi (hoca) bulmaya çalışın. Eğer ezber tekrarı yapmanız gerekiyorsa ve o kişi meşgulse hevesiniz kırılır- bu yüzden yedekte birileri olsun. Benim bazen telefonda bile ezber verdiğim olmuştur.
- Her gün ezber ve tekrar yapın. Boş gün yok. Hiç yok. Tek bir sayfa ezberlemiş olsanız ve hedefiniz 10 sayfa ezberlemek olsa bile. Bu bir alışkanlık olmak zorunda. Ayrıca, bir sayfaya başladığınız zaman diğer sayfa kolay görünüyor sonra diğeri daha hızlı geçiyor.
- Büyük parçalar daha kolay! Bir sayfayı bir kerede ezberlemenin daha hızlı olduğunu düşünürdüm fakat aslında bir kerede 4-6 sayfa ezberlemek daha hızlı oluyor. Sanki beyniniz bir ‘ezberleme modu’na giriyor ve yeniden başlayıp da ezberinizi başkasına verirseniz bu moda bir daha girmek zorlaşıyor. Bu yüzden eğer 10 sayfa ezberleyecekseniz, 6 sayfasını ezberlemeye çalışın ve ezberinizi hocanıza verin. Kalan 4 sayfa artık sizin için kolaylaşacaktır inşallah. 10 sayfayı tamamıyla ezberlemek bile çok zor değil!
- Başlarda çok fazla kişiye söylemeyin. Çünkü nereye kadar geldiğinizi, kaç sayfa ezberlediğinizi vs. sorduklarında bu stresli bir iş olmaya başlıyor. Motivasyonunuzu ve hedefinizi kaybetmemek için sadece hocalarınıza ve yakın arkadaşlarınıza söyleyin.
- Zamanınızdan ziyade, zihninizi boşaltın. Bir günde sahip olduğunuz zaman, zihinsel karışıklığı azaltma gereksiniminiz kadar önemli değildir. Bir şey hakkında endişelendiğimde 6 saatte yaptığım şeyi, zihnim boşken 2 saatte yapabiliyordum. Kur’an, kargaşa ile akılda kalmaz. Bu yüzden, başlamadan önce, bir yapılacaklar listesi hazırlayıp kenara koyun ve önemli işleri halledin, kendinizi endişe ve sorumluluklarınızdan arındırın. Eğer ezber yaparken herhangi bir şey sizi endişelendirirse şeytanın odaklanmanızı istemediğini ve Kur’an’ın endişelerinizi dindireceğini hatırlayın.
- Uykulu olduğunuzda bir sayfa fazla ezberleyin. Nedenini bilmiyorum. Kendini zorlamakla alakalı sanırım. Fakat uykulu olduğum zamanlar vazgeçip yatmak yerine geceleri bir, iki sayfa fazladan ezberlediğimde çok bereketli oluyordu.
- Kendinizi küçük adımlarla motive edin. Bakara suresinde olup da, Nas suresine ulaşma hayali biraz göz korkutucu olabiliyor. Sadece bir sonraki sure veya cüzde ne kadar mutlu olacağınızı hayal edin. 13. cüzde olduğumda şöyle dua ediyordum: “Ya Rabbi, 15’e ulaşmak istiyorum.” Tam ortaya. Sonra 15’e gelince: “Ya Rabbi, 20. cüze ulaşmak istiyorum… Kuran’ın büyük bir kısmına.” Sonra 20. cüzde: “Ya Rabbi, 25. cüze çok az kaldı. Bu yüzden, Ya Rab bitirmem gerek!”
- Tek mushaf kullanın. Birinden öbürüne geçip durmayın. Ben her gün kendi mushafımı kullanıyordum. Kelimeleri işaretlemek veya ayetlerin altını çizmek için de bir kalemim vardı. Ona ulaşmak için heyecanlanayım diye yapışkan kağıt koyuyordum bir sonraki cüze. Standart boyutta bir Kur’an bulmaya çalışın- çok küçük olanlardan ezber yapmak zor oluyor. Çok büyükleri de taşıması zor. Elektronik Mushaflardan ise kaçının- şahsen bende baş ağrısı yapıyorlar ve daha uzun zaman alıyor ondan ezberlemek. Ayrıca da üstlerine bir şey yazamıyorsunuz.
- Telefon, sessiz modunda ve uzakta olmalı. Neredeyse bütün bildirimleri kapatmıştım.
- Kendi ezberleme stilinizi bulun. En iyi ezberleme tekniği işaret dilidir. Çok iyi bildiğim bir şeyi ezberden tekrar yaparken çok komik görünüyorum. Hepsini el işaretleri ile ezberliyorum. Bana gerçekten yardımı dokundu. İşaretleri yazdığım ya da sadece ayetlerin en başını yazdığım da oldu.Bana enerji verdiğinden yürümek de işe yarıyordu fakat bir kerede sadece birkaç sayfa için. Ayetleri dinlemek iyi oluyor, özellikle de okumakta sorun yaşıyorsanız ama biraz zaman alıcı bir şey. Eğer okumanız çok iyi değilse bunu yapın lütfen. Çünkü yapabileceğiniz en kötü şey ilk seferde yanlış bir şeyi ezberlemek olacaktır.
- Sayfayı ikiye veya üçe bölün, sonra da onları birleştirin. Bir ayet ezberleyin, sonra da onu birkaç kere tekrarlayın. Sonraki ayeti ezberleyin ve onu önceki ayetle birlikte tekrarlayın. Bir sayfada kaç ayet olduğuna bağlı olarak, sayfayı ikiye veya üçe bölün ve en son hepsini birlikte tekrarlamayı deneyin.
- Büyük bir parçayı tekrar ederken her bir ayetin başını tekrar edin. Bir ayeti tekrarlarken genelde ona başlayabildiğinizde onu bitirebilirsiniz de. Bu yüzden, tüm sayfayı baştan okuyarak dikkatinizi boşa harcamayın. Sadece her bir ayetin başını hatırlayıp hatırlayamadığınızı test edin.
- Günahlardan uzak durun. Yapamadığınızda tövbe edin ve yolunuza devam edin. Şeytan size diyecektir ki: ezberlemene gerek yok, sen bir günahkârsın. Ya da ezberleyemeyeceğinizi düşündürtmek için size bir günahınızı hatırlatacaktır. Siz, Allah’a sığının ve yolunuza devam edin. Eğer mükemmel olsaydık, Allah’ın bize nasıl yaşayacağımızı öğreten Kur’ân-ı Kerim’i göndermesine gerek kalmazdı. Kıyamete kadar kimse mükemmel olamayacak. Bu, insan olarak Allah’a daha yakın olma çabamızdır. Şeytan’dan Allah’a sığının, “Bismillah” deyin ve ezberlemeye devam edin.
- Birilerine ezberinizi verdikten sonra ara verin, ezber yaptıktan sonra değil. Ben işe yarayıp yaramadığını bilmiyorum fakat bu yöntemi her zaman etkili bulmuşumdur. Ve verdiğiniz aralar çok da uzun olmasın. 10 dakika sizi rahatlatmaya yetecektir. Bundan daha fazlası sizi ‘ezberleme modu’ndan çıkartır.
- Bir arkadaş bulun ya da bir grup. Bunu etrafınızdaki kişiler ile bir yarış hâline getirin. Kamptan uzaktayken bile benimle aynı hedef için çalışan kamptaki kızların ezber yaptıklarını düşünür ve motive olurdum.
- Odaklanmaya çalışın. Dikkat dağınıklığı veya dalgınlık yüzünden bir sayfa üzerinde çok fazla vakit harcarsanız ve ezberlemek çok çok daha uzun sürer. Odaklanın, sayfayı bitirin ve sonra ara verin.
- Bütün ayetler aynı değildir. Bazı ayetler daha zordur, onları ezberlemek için yeni yollar bulmanız ve onları daha çok tekrar etmeniz gerekir. Böylesi daha iyi olur.
- Kendinize zaman hedefi koyun. Benim, bir sayfa için azamî yarım saat gibi bir hedefim vardı. Bundan daha fazla sürdüğünde biliyordum ki ya bir şeyleri yanlış yapıyordum ya da odaklanamıyordum. Bazen de daha kısa sürüyordu ki bu harikaydı. Sadece zaman kontrolünü kaybetmeyin.
- Bağlantılar yapın. Bazen bir sözcüğü bir sonraki ayetteki başka bir sözcük ile ilişkilendirirdim. Gerçekten işe yarıyor. Örnek verecek olursak, bir ayette bir arkadaşımın ismi geçerse, bir sonraki ayet bana başka bir arkadaşımı hatırlatıyordu. Yani, ben bu iki ayet arasında bağ kurmak için o iki sözcüğü kullanmış oluyordum.
- Zor kelimeleri araştırın. Bazen bir ayetteki o tek zor kelimeyi anlamak bütün ayeti anlamanıza yardımcı olur. Yani sayfayı anlamanıza da ve dolayısıyla bu da ezberlemenizi kolaylaştırır. Ezber yaparken çok fazla tefsir kullanmak da ezberlemeyi zorlaştırır, ayetleri anlamaya başlarsınız fakat asıl sözcükleri unutursunuz.
- Ezberden okumayı sona bırakın. Bir ayeti ezberlerken onu tam ezber ile tekrar etmemenizi öneririm. Özellikle de kısa bir zamanda bitirmek istiyorsanız bu çok uzun zamanınızı alır ve bazen asıl sözcüğü değil de sesi ezberlersiniz. Ezberleyeceğim zaman sadece hızlı bir şekilde ezberden okurdum- enerjimi veya dikkatimi kaybetmemek için. (Ezberleme işini bitirdiğiniz zaman ezberden okumanın tadını çıkarabilirsiniz.)
- Bitirdiğiniz zaman, tekrar etme stratejinizi geliştirin. Bu iş bir kerede olup biten bir şey değil, tekrarlar olmazsa olmaz. Özellikle de kısa bir sürede bitirdiyseniz.
- Hikâyelerle ilgili ayetler en kolayı. Tadını çıkarın!
BİRKAÇ NOT:
Soranlar için, Arapça konuşuyor ve okuyorum. Ve elhamdülillah yıllardan beri Arapça ve tecvid öğreniyorum. Arapça veya tecvid bilmeyenlerin öncelikle bunları öğrenmek için biraz vakit ayırmasını tavsiye ederim. Böylelikle ilk ezberinizde yanlış ezber yapmazsınız.
Ve benden önce hıfzetmiş olan bütün rol modellerimden biliyorum ki, bunu birkaç kere yapmanız gerekir. Yapılacak çok tekrarım olduğunu biliyorum, Allah eksiklerimizden dolayı bizleri bağışlasın, fakat gerçekten bir yerlerden başlamamız gerekiyor.
Umarım yardımcı olabilmişimdir. Bunu okuyan herkesten dualarında bana da yer vermelerini rica ediyorum.
Allah, Kur’an’ı ezberleme ve O’nun anlamını öğrenme şerefine sizleri de nâil etsin. Ve Kur’an’ın nuru her zaman yolumuzu aydınlatsın. Allah her şeyin en iyisini bilir…”
Kaynak: Yeni Akit