Kur’an-ı Kerim Peygamberimiz zamanında neden kitap haline getirilmedi? Kur’an nasıl mushaf haline getirildi? Kur’an-ı Kerim nasıl çoğaltıldı? Kur’an-ı Kerim günümüze kadar değişmeden nasıl geldi? İşte Kur’an’ın 1400 yıllık yolculuğu...

Peygamber Efendimiz zamanından günümüze Kur’an-ı Kerim’in 1400 yıllık yolculuğu...

KUR’AN-I KERİM PEYGAMBERİMİZ ZAMANINDA NEDEN KİTAP HALİNE GETİRİLMEDİ? 

Kur’an-ı Kerim’in inişi Peygamber Efendimiz’in zamanında tamamlandığı gibi kayda geçmesi ve ezberlenmesi de Peygamberimiz hayatta iken gerçekleşti.

Kur'an-ı Kerim ayet ayet veya sûreler halinde vahiy oldukça, Peygamberimiz vahiy katiplerinden birisini çağırır ve hemen yazdırırdı. Yeni nâzil olan ayeti, daha önce gelen sûre ve ayetlerin neresine konacağını bildirirdi. Ancak gelen bu vahiyler kronolojik bir sıraya göre değil de, Kur’an’ın kendisine özgü üslûbuna göre sıralanırdı. İnen bütün ayet ve sûreler bizzat Peygamber Efendimiz’in huzurunda yazılırdı.

Bu arada vahiy kâtipleri bir nüsha da kendileri için yazardı. Bu şekilde ayetlerin kaydı ve zabtı sağlanmış olurdu. Yazılan ayetler daha sonra Peygamberimize okunur, gözden geçirilir; yazım hatası varsa düzeltilirdi. Bundan sonra ilk yazılan nüsha Peygamberimizin evinde bulundurulurdu. Yazılan nüshalar Peygamber Efendimiz’in evinde muhafaza edilirdi.

O zamanlar yeterli miktarda kâğıt bulunmadığından, gelen vahiyler tabaklanmış derilere, tahta levhalara, develerin kürek kemiklerine, beyaz yassı taşlara, hurma dallarına, kâğıt parçalarına ve porselenlere yazılırdı. Ayetlerin düzenlenmesi, kesin bir emir ve hükümle yapılıyordu. Hz. Cebrail (a.s.), Peygamberimize, “Falan ayeti falan yere koyun.” diye tarif eder, Peygamberimiz de ona göre sırasını ve düzenlemesini yaptırırdı.

Pek çok İslam alimine göre, “Surelerdeki ayetlerin düzenlenmesi Hz. Cebrail’in (as) tarifiyle Resulullah tarafından yapılmıştır.” Sûrelerin düzenlenmesi ayetlerde olduğu gibi vahye dayalı olarak yapılmıştır. Zaten her yönüyle vahiy eseri olan Kur’an-ı Kerim’in düzenlenmesinin de vahiy sonucu olarak yapılması gerekirdi. Çünkü Peygamberimizin zamanında pek çok sahabi tarafından Kur’an’ın tamamı ezberlenmişti.

O zamanlar çok sayıda Kur’an hafızı mevcuttu. Sahabilerin bu okuyuşu da belli bir sıraya göreydi. Kur’an’ın Peygamberimiz tarafından düzenlendiği ayrıca Kur'an'da da yer alıyor:

“Onu toplamak ve okutmak bize aittir. O halde biz onu sana okuduğumuz zaman okunuşunu takip et.” (Kıyâme,75/17-18)

Peygamberimizin zamanında Kur’an-ı Kerim bizim bildiğimiz şekliyle bir cilt halinde değildi. O zaman böyle bir şeye ihtiyaç duyulmamıştı. Çünkü henüz vahiy kesilmişti ve Peygamberimiz hayattaydı.

Peygamberimizin vefatından sonra Yemame Savaşı gibi yetmiş kadar hafızın şehit olması ve benzeri olaylar Kur’an’ın müstakil bir cilt halinde derlenmesi zaruretini ortaya çıkardı.

Hz. Ebûbekir’in halifeliği günlerinde bu görev vahiy kâtiplerinden Zeyd bin Sâbit’e verildi. Hz. Zeyd de çeşitli maddeler üzerine yazılan Kur'an ayetlerini topladı, hepsini bir araya getirdi. İşte ilk defa meydana getirilen bu Kur’an’a “Mushaf” ismi verildi.

KUR’AN-I KERİM NE ZAMAN VE NASIL MUSHAF HALİNE GETİRİLDİ?

 KUR’AN-I KERİM NASIL ÇOĞALTILDI? 

ÖMER ÇELİK KİMDİR? 1966 yılında Artvin Yusufeli’nde doğdu. 1985’te Yusufeli İmam-Hatip Lisesi’ni, 1989’da M.Ü. İlâhiyat  Fakültesi’ni bitirdi. M.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü’ne bağlı olarak hazırladığı “Kur’ân’a Göre Kur’ân-ı  Kerîm ve Muhatapları” adlı doktora tezini 1997 yılında tamamladı. 2002 yılında Doçent oldu.  2003-2006 yılları arasında Oş Devlet Üniversitesi Araşan Teoloji Fakültesi’nde dekanlık görevinde  bulundu. 2007 yılında Profesörlüğe yükseltildi. Eserlerinden bazıları: Türkiye Kur’an Makaleleri  Bibliyografyası (Murat Sülün ile birlikte), Üsve-i Hasene, Teşbih, Temsil ve Tasvirler Işığında  Kur’an’da  İnsan, Kur’an’dan Teknolojik Yansımalar, Tefsir Usulü ve Tarihi ve 5 Ciltlik ‘Hakkın Daveti  Kuran ı Kerim Meali ve Tefsiri’

İslam ve İhsan