Kürsü Şeyhi Kime Denir?

Kürsü şeyhi kime denir? Kürsü şeyhliği ne zaman başladı? Kürsü şeyhleri ve kürsü şeyhliği yapılan camiler.

Kürsü şeyhliği, Cuma günü Arapça okunan hutbeyi namazdan sonra lisan bilmeyen ve hatibin ne dediğini anlamayan cemaate izah maksadıyla ihdas edilmişti. İlkin Eyüp Camii’ne ulemadan birinin tayini ile başlayan Cuma vâizliği sonradan yediye çıkarılmıştı. Bunlar aşağıdan başlayarak mertebe itibariyle şöyle idi:

Eyüp, Sultan Selim, Sultan Mehmet (Fatih), Sultan Beyazıt, Süleymaniye, Sultan Ahmet, Ayasofya.

Bunlardan biri münhal olunca hariçten ilk kademe olan Eyüp Camii’ne ulemadan biri tayin olunur ve ötekiler sırasıyla Eyüp Sultan vâizi Sultan Selim’e, Sultan Selim vâizi Sultan Mehmet’e (Fatih), Fatih vâizi Sultan Beyazıt’a, Sultan Beyazıt vâizi Süleymaniye’ye, Süleymaniye vâizi Sultan Ahmet’e, Sultan Ahmet vâizi de Ayasofya’ya nakil ve terfi ettirilirdi.

1139 (1726)’da Cuma vâizlerine ‘selâtin şeyhliği’ ünvanı verilmek suretiyle kademeleri bir derece daha yükseltildi. Yine o sene Ramazanının onuncu günü Üçüncü Sultan Ahmet’in hayrat sahibi olan annesinin Galata ile Üsküdar’da yaptırdığı ve büyük annesinin Bahçekapısı’nda ihya ettiği camilerle, Şehzade Camii için de birer Cuma vâizi tayin olunmak suretiyle kürsü şeyhlerinin sayısı yediden on bire çıkarıldı ve bu sayı böylece devam edip gitti.

Cuma vâizleri ilk zamanlarda altmışar kuruş maaş alırken 1255 senesi Muharreminden itibaren (1839) mevcut silsileye göre maaş verilmeye başlanmıştır.

Kürsü şeyhliğini, zamanlarının meşhur birer şeyhi olan Hüdaî ile Nasuhî yaptıkları gibi son zamanlarda Manastırlı İsmail Hakkı’da Ayasofya kürsü şeyhliğini ifa etmiştir.

Kaynak: Dursun Gürlek, Altınoluk Dergisi, Sayı: 436