Lakap Takmak Caiz mi?

Dinimizde lakap takmanın ve alay etmenin yeri nedir?

Müslüman kardeşini çağırırken ve sohbet ederken onun hoşlanmadığı bir isimle veya bir lâkapla hitap etmemeli, seslenmemelidir.

Bir insana fakirliğini îmâ eden bir lâkap kullanılamayacağı gibi sakat bir insana da hoşlanmadığı şekilde sakatlığını, eksikliğini belirtecek bir ifade sarf edilmemelidir.

Müslümanları birbirine yaklaştıran, onları sarsılmaz bir güç ve kuvvet olarak muhafaza eden bazı sırlar vardır. Bunlar daha çok ferdi plânda olsa da, münasebetlerin sıklığı ölçüsünde doğrudan doğruya toplumu, Müslümanları alâkadar etmektedir.

Bu da iman ehlinin birbirine şefkatle yaklaşması, sevgi ve müsamaha ile davranması, şeref ve haysiyetlerine hürmetkâr bulunmasıdır. Hadis-i şerifte buyrulur:

“Mü’min kardeşini güzel lâkaplarla ve isimlerle çağırmak, mü’minin mü’min üzerindeki hakkıdır.” Bu güzel vasıfların muhafazası, bunların zıddı olan huyların terkiyle mümkündür.

ALAY ETMEKLE İLGİLİ AYET

Bu huyların bir kısmı Kur’an-ı Kerim’de şöyle sıralanır:

“Ey mü’minler, bir topluluk diğer bir topluluğu alaya almasın, belki de onlar kendilerinden daha iyidir. Kadınlar da kadınları alaya almasın, belki onlar kendilerinden daha iyidir. Kendi kendinizi ayıplamayın. Birbirinizi kötü lâkaplarla çağırmayın.” (Hucurât Sûresi, 11)

Âyet-i kerimede üç husus dikkate veriliyor:

1. İnsanları alaya almak,

2. İnsanın kendi kendini ayıplayıp kötülemesi,

3. Hoşlanmayan lâkaplarla çağrılması, mü’minlerin birbirlerini kötü lâkapla, sonradan uydurulan adlarla çağırmamaları istenmektedir.

İbni Cerir, âyetin yasakladığı lâkapların, muhatabın sevmediği ve hoşlanmadığı lâkaplar olduğunu açıklamaktadır. Buna göre, hakareti andıran bütün sözler bu yasaklamanın içine girmektedir.

O halde, bir insan, Müslüman kardeşini çağırırken ve sohbet ederken onun hoşlanmadığı bir isimle veya bir lâkapla hitap etmemeli, seslenmemelidir. Meselâ fakir bir insana fakirliğini îmâ eden bir lâkap kullanılamayacağı gibi, sakat bir insana da hoşlanmadığı şekilde sakatlığını, eksikliğini belirtecek bir ifade sarf edilmemelidir.