Budapeşte'deki Jozsef Nador Meydanı'nda yapılan inşaat kazı çalışmalarında 18. yüzyıla ait olduğu tahmin edilen mezarlık ortaya çıkarıldı. Dört adet sarıklı mezar taşının da bulunduğu kazılarda çıkan insan iskeletleri incelenmek üzere Macaristan Doğa Bilimleri Müzesi'ne götürüldü.

Macar Doğa Bilimleri Müzesi yetkilisi Antropolog Zsolt Bernart, mezarlığın bulunduğu alanda o dönemde kimlerin yaşadığının bilinmediğini ancak aynı bölgede daha önce yapılan çalışmalarda da bazı kabirlere rastlandığını belirterek, şu bilgileri verdi:

"Daha önce aynı bölgede bulduğumuz insan kalıntılarını da arşivledik. Bugün bulunan mezarlar daha önce bulunan mezarlığın bir parçası. Şu ana kadar 200'den daha fazla mezar bulundu. Çalışmalar devam ettikçe muhtemelen arkeologlar daha fazla mezar bulacak. Bulunan mezarlık son derece düzgün, insanlar sıralı bir şekilde birbirinin yanına defnedilmiş vaziyette."

Elde edilen verilere göre mezarlığın Müslümanlara ait olduğunu kaydeden Bernart, şöyle devam etti:

"Bazı mezarlarda sarıklı kabir taşı bulundu. Diğer detaylar da bir araya gelince arkeologlar bunun Müslüman mezarlığı olduğunu belirtiyor. 1680'li yıllara ait haritalara baktığımız zaman burada bir mezarlığın olduğunu görüyoruz. Bu mezarlığın karışık bir mezarlık olduğunu belirten hiçbir bilgi yok. Şu anki bilgilere göre burası yüzde yüz bir Müslüman mezarlığı. Bu mezarlığın bir kısmının Hıristiyanlar diğer kısmının ise Müslümanlar tarafından kullanıldığını iddia edecek hiçbir sebebimiz de yok. Zaten iki halkın ortak mezarlık kullanması görülmemiş bir durum. Bu durum, yapılacak antropolojik incelemelerle de ispat edilebilir."

Kazıların yapıldığı alanın aslında mezarlığın çok küçük bir bölümü olduğunu söyleyen Berbart, "Mezarlığın sadece küçük bir kısmı ortaya çıkarılabilecek çünkü mezarlığın diğer bölümlerinde binalar ve sokaklar var. Bugün arkeologların çalıştığı alan asıl mezarlığın sadece çok küçük bir kısmı. Şu ana kadar 200 mezar bulundu ama bu sayı 500'e kadar çıkacak diye düşünüyorum." ifadelerini kullandı.

DAHA ÖNCE DE MÜSLÜMAN MEZARLIĞI BULUNMUŞTU

Macaristan'ın bir çok bölgesinde daha önce yapılan çalışmalarda da Müslüman mezarlığına rastlanıldığını belirten Bernart, şunları kaydetti:

"2000'li yılların ortalarında Balaton'un güney bölgesinde yapılan kazılarda da yaklaşık 300'den fazla Müslüman mezarlığı bulunmuştu. Burası o dönemde Osmanlı'nın batı sınırıydı. Buradaki kazılarda ortaya çıkan insan kalıntıları kesinlikle bir Balkan halkına ait. Daha sonra yapılan antropolojik çalışmalar buranın bir Müslüman mezarlığı olduğunu ispatladı. Macaristan'da bunun dışında da bildiğimiz çok sayıda Müslüman mezarlığı var."

Macaristan yasalarına göre 1711 yılından önce defnedilen insanların kalıntılarının müzede korunduğunu ifade eden Berbart, "Arkeoloji kazılardan elde edilen insan kalıntıları dönemine, dinine, inancına bakılmaksızın eğer 1711 yılı öncesine ait ise bir müzede koruma altına alınıyor. Macaristan'daki müzelerde yaklaşık 120 bin kişinin kalıntıları var. Bunların bir kısmı da İslam inancına sahip kişiler. Bu sayı en az bin." dedi. Konunun, Türkiye'nin Budapeşte Büyükelçiliği'nce de yakından takip edildiği belirtildi.

Kaynak: AA