Malhun Hâtun kimdir? Osman Gazi’nin eşi Malhun Hâtun kimin kızıdır? Malhun Hâtun’un Osman Bey ile evliliği nasıl olmuştur? Kısaca Malhun Hâtun’un hayatı...

Malhun Hâtun, Osmanlı Beyliği’nin kurucusu Osman Bey’in hanımıdır.

MALHUN HATUN KİMDİR?

İlk Osmanlı tarihçilerinden Âşıkpaşazâde, Mal Hatun / Malhun Hatun’un babasının Şeyh Edebali olduğunu bildirmiştir.[1]

İlk Osmanlı kaynaklarında Mal Hatun / Malhun Hatun olarak geçer ve kendisinden genellikle Osman Bey’in hanımı, Şeyh Edebâli’nin kızı ve Orhan’ın annesi diye söz edilir.

Şeyh Edebali Hazretleri’nin terbiyesinde yetişen Mal Hâtun, mükemmel bir eğitim almıştır. Edebi, ahlâkı, güzelliği ve meziyetleri ile herkesin takdirini kazanmıştır.

Babasından aldığı nasihat üzerine ilim adamlarına hürmet göstermeyi kendine şiar edinen Osman Gazi, Şeyh Edebali’ye muhabbet besler, onun dergâhına uğrayıp onu ziyaret eder ve misafir olarak yanında kalırdı.

Bu ziyaretlerden birinde Mal Hâtun’u görüp beğenen ve onunla evlenmeyi arzu eden Osman Gazi, talebini babası Ertuğrul Gazi vasıtasıyla Şeyh Edebali’ye bildirmiş, fakat:

“-Şimdi zamanı değil!” şeklinde olumsuz bir cevapla karşılaşmıştır.

Bir süre sonra Osman Gazi bir gece rüyasında, Şeyh Edebali’nin koynundan bir nur çıktığını, o nurun kendi koynuna girdiğini, daha sonra yanlarında çıkan bir ağacın giderek büyüdüğünü, yeşilliği ve güzelliğinin yanı sıra yeryüzünü gölgeleyecek kadar dallarının uzadığını, bu gölgelikte insanların barındığını görmüştü. Sabah olunca rüyasını tabir ettirmek için Şeyh Edebali Hazretleri’ne gitmiş, gördüklerini bir bir anlatmıştı.

Şeyh Edebali rüyayı:

“-Kızım Mal Hâtun sana eş olacak, bu evlilikten meydana gelen evlâdına ve sana Hak Teâlâ saltanat verecek, bütün dünya kuracağınız devletin himayesinde olacak ve uzun yıllar bu devlet payidar olacak.” şeklinde tabir etmiştir.

Edebali’nin de rızâsıyla çok geçmeden Mal Hâtun ile evlenen Osman Gazi’nin bu evlilikten Alaaddin ve Orhan isimlerinde şehzadeleri dünyaya gelmiştir.

Osman Gazi, cihad ve siyaset meydanlarında büyük cihan devletinin temellerini atarken, Mal Hâtun da bir taraftan gazi eşine gerektiği üzere hizmette bulunmuş; bir taraftan da bu yeni devletin, yiğit ve fedakâr kızlarını kanaviçe gibi nakış nakış işlemiştir.

Osman Gazi ile kırk seneyi aşan mutlu bir evlilik süren Mal Hâtun, hem kendi evlâtlarına ve torunlarına, hem de Kayı Obası’nın evlâtlarına İslam dîninin esaslarını ve Türk törelerinin gerektirdiklerini öğretmiş; ileride yüklenecekleri devlet hizmetine hazırlamak üzere onları ilme, irfana, hizmete ve cihada teşvik etmiştir.

Muhterem pederi Şeyh Edebâli’nin vefatından bir ay sonra Mal Hâtun da vefat etmiş; Bilecik’te babasının tekkesinin yanında, kendisi için yapılan türbeye defnedilmiştir.

Rivâyete göre Osman Gazi, önce Şeyh Edebali’nin cenaze namazını kıldırmış, bir ay sonra da eşinin cenaze namazına katılmıştır. Üç ay kadar sonra da Osman Gazi vefat etmiş ve Bursa’ya defnedilmiştir.

Mal Hâtun, evlâdı Orhan Gazi’nin saltanatını görememiştir.

Bütün dünyaya îman ve hidayet ulaştıran, insanlığa adalet tevzî eden, müslümanların bayraktarı, kimsesiz ve fakirlerin sığınağı cihanşümûl Osmanlı Devleti’nin temellerinin atan, İslâm medeniyetinin yetiştirdiği güzîde hanımlardan Mal Hâtun’un mekânının Cennet, makâmının âlî olmasını Rabbimiz’den niyaz ederiz. Bizzat yahut evlâtları vasıtasıyla kurmuş oldukları bütün hayır müesseseleri kendilerine kıyamete kadar devam eden bir sadaka-i câriye kapısı olsun. Âmîn.

İstifade Edilen Kaynaklar: Feridun Emecen, “Mal Hatun”, DİA, Ankara 2019, EK-2. cilt, 182-183; Mehmed Emre, Hanım Sahabeler, İstanbul 2019, 381-382; Ahmet Şimşirgil, Vâlide Sultanlar ve Harem, İstanbul 2017, 93-96.

Kaynak: Merve Güleç, Altınoluk Dergisi, Sayı: 452

İslam ve İhsan