Malı Bekletip Fiyatların Yükseldiğinde Satılması Karaborsa Sayılır mı?

Prof. Dr. Hamdi Döndüren, "Bir malı bekletip fiyatlar yükseldiğinde satmak karaborsa sayılır mı?" sorusunu cevaplıyor.

Karaborsacılık nedir?

Bir şeyi pahalanmasını bekleyerek alıkoymaktır. İslâm’da ticaret hayatının serbest bırakılarak fiyatların serbest rekabet sonucu oluşması asıldır. Bazı mallar karaborsa için saklanınca piyasada mal darlığı olur ve talep fazlalığı nedeniyle fiyatlar suni olarak yükselmeye başlar. Karaborsacının amacı da budur. Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur:

“Karaborsacı ne kötü kuldur!Fiyatların düştüğünü öğrenince üzülür, yükseldiğini duyarsa sevinir.” ( Kâmil Miras, Tecrîd-i Sarîh, VI, 549)

“Bir gıda maddesini 40 gece depolayıp (ihtiyaç varken) saklayan Allah’tan uzaklaşmış, Allah da onu kendisinden uzaklaştırmıştır.” ( Ahmed İbn Hanbel, II, 33.)

Karaborsacılığın oluşması için şu şartlar gereklidir:

1) Depolanan malın satın alınmış bir mal olması.

2) Gıda maddesi olması.

3) İnsanların depolanan malı almada sıkıntı ve ihtiyaç içinde olması.

Ebu Yusuf’a göre, gıda maddeleri dışında, piyasaya sürülmemesi topluma zarar veren her çeşit malda ihtikâr söz konusu olur.22 Malı saklama süresi normalde kırk gündür, ancak toplumun sıkıntıya düşme durumuna göre bu süre kısalabilir. Nitekim günümüzde akaryakıt ve tüp gaz gibi ihtiyaç maddeleri iki üç gün gibi kısa bir süre piyasadan çekilse toplum büyük sıkıntıya düşer.