Kanuni Sultan Süleyman’ın annesi Hafsa Sultan’ı iyileştiren ve içinde 41 çeşit baharatın bulunduğu 479 yıllık şifa kaynağı Mesir Macunu nedir, nasıl yapılır, nasıl yenir, nerede bulunur? Mesir macunu baharatları, tarifi ve faydaları.

Haber: Murat Karadeniz

Mesir Macunu; Manisa Bîmarhânesi’nin ilk Başhekimi Merkez Efendi tarafından 41 çeşit baharatın karıştırılmasıyla yapılarak hastalara ilaç olarak verilen ve 1539’dan bu yana her Mesir Bayramı’nda Sultan Camisi minarelerinden halka dağıtılan şifalı macundur.

MESİR MACUNU ŞİFA VERİYOR

Birçok hastalığa şifa olduğu bilinen ve 41 çeşit baharattan oluşan Mesir Macunu; gribe, soğuk algınlığına oldukça iyi geliyor. Boğazdaki enfeksiyonları rahatlatıp hastaya şifa oluyor. Bu yüzden kış mevsiminde tavsiye edilebilir. Peki Mesir Macunu’nu kim keşfetti? Mesir Macunu nasıl ortaya çıktı?

MESİR MACUNU TARİHİ - MESİR MACUNU NASIL BULUNDU?

Manisa’da darüşşifanın açılmasından kısa bir süre sonra Manisa Valisi Şehzade Mustafa’ya Kanuni Sultan Süleyman tarafından bir mektup gelir. Osmanlı padişahlarından Yavuz Sultan Selim’in eşi, Kanuni Sultan Süleyman’ın annesi Hafsa Sultan’ın bir hastalığa yakalandığı ancak bütün hekimlerin çabalarına rağmen iyi edilemediği yazılıdır.

Dönemin ünlü hekimi Merkez Efendi’ye durum bildirilir. Merkez Efendi 41 çeşit baharatı karıştırarak bir ilaç hazırlar. Daha sonra “Mesir Macunu” diye anılacak ilacı, tarifi ile beraber saraya gönderir. Hafsa Sultan, bu macun ile sağlığına tekrar kavuşur.

41 çeşit baharat karıştırılarak hazırlanan bu macunu yiyerek sağlığına kavuşan Hafsa Sultan, bu macunun hastalara verilmesini ister.

Bu olaydan sonra Merkez Efendi’nin ünü devlet sınırlarını aşar.

Mesir Macunu Bayramı / Şenlikleri

15 Nisan 1539’dan itibaren kutlanmaya başlanan Mesir Bayramı’nda Manisa’daki Sultan Camisi’nin kubbe ve şerefeleri ile çevresindeki evlerin balkon ve çatılarından Sultan Meydanı’nda toplanan halka Mesir Macunu dağıtılır.

MESİR MACUNU İÇİNDE NELER VAR? - 41 ÇEŞİT BAHARAT

Hoş kokusu ve lezzetiyle Mesir Macunu; halk arasında iştah açıcı, kan dolaşımını düzenleyici, yorgunluğu giderici, hormonları çalıştırıcı özellikleriyle özellikleriyle bilinir.

Mesir Macunu’nun yapımında anason, çivit, çöpçün, çörekotu, damla sakızı, dar-ı fülfül, hardal tohumu, havlıcan, hıyarşembe, Hindistan cevizi, Hindistan çiçeği, iksir, kakule, kalbarda, karabiber, karanfil, kebabiye, kırım tartar, kimyon, kişniş, limon tuzu, ma-i leziz, meyan balı, portakal kabuğu, revan kökü, rezene, safran, sarı halile, sinameki, şamlı- şaşlı, şeker, tarçın, tarçın çiçeği, teke mersini, tiryak, vanilya, udülkahr, yeni bahar, zencefil, zerde çöp ve zulumba kullanılıyor.

MESİR MACUNU BAHARATLARI VE FAYDALARI

Mesir Macunu, 41 çeşit şifâlı nebât ve baharat karışımından yapılır. Mesir Macunu baharatları ve faydaları şöyledir:

Anason: İştah açıcı ve karminatif olarak kullanılır.

Çivit: Halk arasında kabakulak ve pnömorinde kullanılır.

Çöpçün: Hemoroit ve egzamada kullanılır.

Çörekotu: Gaz söktürücü.

Damla sakızı: Mîde rahatlatıcı ve nefes darlığında öksürük gidericidir.

Dar-ı fülfül: Öksürük kesici ve bedeni ısıtıcı olarak kullanılır.

Hardal tohumu: İştah açıcı ve mide yatıştırıcı olarak kullanılır.

Havlıcan: Öksürük kesici ve ağız kokusunu gidericidir.

Hıyarşembe: Müshil olarak kullanılmaktadır.

Hindistan cevizi ve besbase: Kaynatılmış suyu mide ağrılarına iyi gelir.

Hindistan çiçeği: Hazım kolaylaştırıcıdır.

İksir: Güç vericidir.

Kakule: Lezzet verici, iştah açıcı.

Kalbarda: Mide ağrılarına iyi gelir.

Karabiber: Öksürük kesici, uyarıcı ve baharat olarak kullanılmaktadır.

Karanfil: Ağız kokusunu giderici, diş çürüklerinde ve diş ağrılarında kullanılır.

Kebabiye: İdrar ve solunum yolları antiseptiği olarak kullanılır.

Kimyon: İştah açıcı, gaz söktürücü ve terletici olarak kullanılır.

Kırım tartar: Kaşıntılı deri hastalıklarında kullanılır.

Kişniş: Gaz söktürücü ve iştah açıcıdır.

Limon tuzu: Macunun fazla tatlı etkisini hafifletmek için kullanılır.

Ma-i leziz: Kalıcı tatlılık sağlar.

Meyan balı: Öksürük kesici, idrar arttırıcı olarak kullanılır.

Portakal kabuğu: Mideyi uyarıcı, koku verici olarak kullanılır.

Revan kökü: Laksatif ve hemoroit tedâvisinde kullanılır.

Rezene: Mide rahatlatıcı ve gaz söktürücü.

Safran: Çarpıntı giderici ve ferahlık verici.

Sarı halile: İştah kesici olarak kullanılır.

Sinameki: Müshil olarak kullanılır.

Şamlı ve şaşlı: Kadın hastalıklarına iyi gelir.

Şeker: Macunun kıvamını veren ve tatlandıran ana maddedir.

Tarçın: Kabızlığı ve karın ağrılarını giderir.

Tarçın çiçeği: Koku özelliği için kullanılır.

Teke mersini: Macun terkibinin daha değişik kokması için kullanılır.

Tiryak: İlk çağlardan beri her derde deva olarak kullanılan muhtelif maddelerden meydana gelmiş bir terkiptir.

Vanilya: Uyarıcı, olarak bilinir.

Udülkahr: Diş ağrısı ve diş nezlesine karşı kullanılır.

Yeni bahar: Kuvvet verici olarak macunlara konulur.

Zencefil: Nefes darlığı, soğuk algınlığı ve astıma karşı kullanılır.

Zerde çöp: Kuvvet verici ve mîde koruyucudur.

Zulumba: Mîde rahatsızlıklarında ve hemoroitte kullanılır.

MESİR MACUNU NASIL YAPILIR?

Dualarla karılmaya başlanan Mesir Macunu; kazanlarda su, şeker ve limon tuzunun kaynatılmasıyla başlıyor, bal kıvamına gelince ocaktan indirilip bir gün boyunca soğumaya ve dinlenmeye bırakılıyor.

Dinlendirilen macun, 41 çeşit baharatın bulunduğu tezgâhta harmanlanıyor. İşlemlerin tamamlanmasının ardından Mesir Macunu makas yardımıyla kesilerek servise hazırlanır. Afiyet olsun.

Mesir Macunu Nasıl Yenir?

Mesir Macunu’nun belirli oranlarda yenilmesi gerekiyor. Yetişkinlerde üç öğün bir kaşık, çocuklarda ise yemeklerden önce birer çay kaşığı yenilebilir.

MESİR MACUNU FAYDALARI NELERDİR?

Mesir Macunu; kuvvet verir, sindirimi kolaylaştırır, iştah açar, hormanları harekete geçirir, yorgunluğu giderir ve zehirli hayvanların sokmalarına karşı bağışıklık kazandırır, cinsel gücü artırır. Mesir Macunu’nun bu tıbbi faydaları yanında kullanıldığında çocuğu olmayanların isteklerine kavuşacağı ve bir yıl boyunca çeşitli hastalıklara iyi geleceği inanılır.

Mesir Macunu Nerede Bulunur? - İstanbul’da Mesir Macunu Nerede Bulabilirim?

İstanbul’da doğal ürünlerin satıldığı aktarlar, büyük marketlerde Mesir Macunu bulmak mümkün. İnternet üzerinden satış yapan firmalar da var.

Gerçek Mesir Macunu almak için imkanı olanlar, bizzat gidip yerinde görerek Manisa’dan temin edebilir veya sipariş edebilir.

MESİR MACUNU ZARARLI MI?

Aşırı yenildiği zaman sağlık sorunlarına neden olabilen Mesir Macunu’nu; mide rahatsızlığı (ülser, gastrit vb.), bal ve şeker bulunduğu için diyabet (şeker hastalığı), obezite (şişmanlık), hemaroid (basur), mesane ve karaciğer hastalıkları gibi rahatsızlıkları olan kişilerin yemesi uygun değildir.

İslam ve İhsan