Mevlana Hazretlerinin Tefekkür Dünyası

TEFEKKÜR

Mevlana Hazretlerinin tefekkür dünyasını anlatan ibretlik kıssa...

Hazret-i Mev­lâ­nâ, sükût ve tefekkürün güzelliğini şu kıs­sa ile ne gü­zel ifâ­de eder:

Bir sû­fî, neş’ele­nip te­fek­kü­re dal­mak için mü­zey­yen bir bah­çe­ye gi­der. Bah­çe­nin ren­gâ­renk tez­yî­nâ­tı kar­şı­sın­da mest olur. Göz­le­ri­ni ka­pata­rak mu­râ­ka­be ve te­fek­kü­re da­lar. Ora­da bu­lu­nan gâ­fil bir ki­şi, sû­fî­yi uyur zan­ne­der. Onun bu hâ­li­ne hay­ret eder. Ca­nı sı­kı­lır. Sû­fî­ye:

“–Ne uyu­yor­sun? Gö­zü­nü aç da üzüm çu­buk­la­rı­nı, çi­çek aç­mış ağaç­la­rı, ye­şer­miş çi­men­le­ri sey­ret! Al­lâh’ın rah­met eser­le­ri­ne na­zar et!” der. Sû­fî de ona şöy­le ce­vap ve­rir:

“–Ey gâ­fil! Şu­nu iyi bil ki, rah­met-i ilâ­hiy­ye­nin en bü­yük ese­ri gö­nül­dür. Onun dı­şın­da­ki­ler bu bü­yük ese­rin göl­ge­si me­sâ­be­sin­de­dir. Ağaç­lar ara­sın­da bir de­re akıp gi­der. Onun ber­rak su­yun­da iki ta­ra­fın ağaç­la­rı­nın akis­le­ri­ni gö­rür­sün... Su içi­ne ak­se­dip gö­rü­len­ler, ha­yâ­lî bir bağ-bah­çe­dir. Asıl bağ ve bah­çe­ler, gö­nül­de­dir. Çün­kü gö­nül, na­zar­gâh-ı ilâ­hî­dir. On­la­rın za­rif ve latif akis­le­ri, su ve ça­mur­dan olan dün­ya âle­min­de­dir. Eğer bu âlem­de­ki­ler, gö­nül âle­min­de­ki o neş’e sel­vi­si­nin ak­si ol­ma­say­dı, Ce­nâb-ı Hak bu ha­yal âle­mi­ne al­da­nış me­kâ­nı de­mez­di. Kur’ân-ı Kerîm’de:

«...(Bu) dün­ya hayâtı, al­dan­ma me­tâ­ın­dan baş­ka bir şey de­ğil­dir.» (Âl-i İmrân, 185) bu­yru­lur.

Gâ­fil olan­lar ve dün­ya­yı Cen­net zan­ne­de­rek; «Cen­net bu­dur!» di­yen­ler, bu de­re­nin gö­rün­tü­sü­ne ka­nan­lar­dır. Asıl bağ ve bah­çe­ler­den, yâni ev­li­yâ­ul­lah­tan uzak­ta ka­lan­lar, o ha­yâ­le mey­le­de­rek al­da­nır­lar. Bir gün bu gaf­let uy­ku­su ni­hâ­yete erer. Gözler açı­lır, hakîkat görü­lür. Fa­kat son ne­fes­te o man­za­ra­nın ne fay­da­sı olur? Ne mut­lu o kim­se­ye ki, öl­me­den ev­vel öl­müş, onun ru­hu, bu ba­ğın ha­kî­ka­tin­den ko­ku al­mış­tır...”

Kaynak: Osman Nuri Topbaş, Faziletler Medeniyeti 2, Erkam Yayınları