Mısır’da Kullanılan Türkçe Kelimeler

Mısır’da halk dilinde kullanılan yüzlerce Türkçe kelime bulunuyor.

Türkler ile Mısırlılar arasında Hicri 3’üncü yüzyıldan itibaren başlayan yakın ilişkinin köklü etkileri, Mısır lehçesinde hala sıklıkla kullanılan çok sayıdaki Türkçe kelimelerle yakından hissediliyor. Mısır'da telefonla aradığınız kişi ya da yol sorduğunuz birinden “efendim” şeklinde bir karşılık almanız işten bile değil.

Orta Asya’dan gelen Türkler tarafından 868 yılında Mısır’da kurulan Tolonoğulları Devleti’nden bu yana iki halk arasında devam eden yakın temas, Ammiyye el-Masriyye olarak bilinen fasih Arapça’dan türemiş pratik konuşma diline (Ammice) yüzlerce Türkçe kelimenin girmesine neden oldu.

Mısır lehçesinde erkek ve kadın isimleri, lakaplar, yer adları, sıfatlar ve askeri rütbeler gibi çok sayıda Türkçe kelime bulunuyor.

Görüşüne başvurduğumuz Ayn eş-Şems Üniversitesi Türk Dili Bölümü Öğretim Görevlisi Doç. Dr. Ahmed en-Necm, Türkçe kelimelerin Mısır Ammicesine geçmesinde, Türkler ve Mısırlılar arasında Hicri 3’üncü yüzyıldan itibaren başlayan yakın ilişki ve Türklerin yanında çalışan Mısırlıların önemli bir rol oynadığını ifade etti.

Suhac Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Osmanlı Medeniyeti Tarihi Bölümü Öğretim Görevlisi Dr. Muhammed Abdulati ise Türkçe’nin Mısır’da Fasih Arapça’yı da etkilemediğini söyledi.

AMMİCE NE DEMEK?

Ancak Abdulati, Mısır sokağındaki konuşma dili olan Ammice’nin Türkçe’den çok sayıda kelime aldığını ve bu kelimelerin ülkede hala oldukça yaygın bir şekilde kullanıldığını dile getirdi.

MISIR AMMİCESİNDEKİ TÜRKÇE KELİMELER

İnci, Nazlı, Mürüvet, Gülbahar, Ayten ve Şirin gibi bayan isimlerinin yanı sıra Yılmaz, Neşet ve Şevki gibi erkek isimleri de Mısırlılar arasında hala kullanılıyor.

Antepli, arabacı, postacı, sofracı, temelli, tembel ve nöbetçi kelimelerini de Mısır’ın hemen tüm şehirlerinde duymak mümkün.

Mısırlıların “başa” olarak telaffuz ettikleri “paşa” lakabı da ülkede en yaygın şekilde kullanılan Türkçe kelimelerin başında yer alıyor. Paşanın çoğulu olarak ise paşalar anlamında “başavat” kelimesi kullanılıyor.

Ayrıca abi, abla ve teyze gibi akrabalarla ilgili terimlerin yanı sıra “hanım” sıfatı da en fazla duyulan kelimelerden bazısı. Hanım kelimesine bir de çoğul üreten Mısırlılar, hanımlar anlamında “havanım” diyor.

Mesleki alanda da başmühendis ve hekimbaşı gibi içinde “baş” ekinin bulunduğu kelimeler dikkati çekiyor. Onbaşı, yüzbaşı ve binbaşı gibi rütbeler de Mısır ordusunda hala kullanılmaya devam ediyor.

MISIR MUTFAĞINA GİREN TÜRKÇE KELİMELER

Yiyeceklerle ilgili olarak ise şiştavuk, türlü yerine “türli”, pastırma yerine “bastırma” ve poğaça yerine kullanılan “boğaca” kelimeleri dikkati çekiyor.

Döner anlamında kullanılan çevirmek fiilinden türetilen “Şavirme”yi Mısır’ın her yerinde yiyebilirsiniz.

DEVRİMİN İKİ KARŞIT KELİMESİ TÜRKÇE 

Mısır’da Hüsnü Mübarek dönemini sona erdiren 25 Ocak Devrimi’nde sıkça dillendirilen ve en fazla öne çıkan iki kelime “Tahrir Meydanı” ve “Baltacılar” Türkçe kökenli.

Devrimin sembolü olan “Meydan et-Tahrir”deki meydan kelimesi Türkçe. Ne tesadüftür ki devrimci gençlere saldıran karşıt gruplara verilen haydut ve eşkıya anlamındaki “baltacı” kelimesi de Türkçe.

TÜRK KAHVESİ YAP OSMANLİ OLSUN!

Mısır’da Kahve Türki yani Türk kahvesi oldukça yaygın ve çok da sevilerek içiliyor. Ancak kahveyi isterken “Osmanli” demeniz önemli.

Çünkü Osmanli demezseniz kahveyi cam bardakta içmek zorunda kalabiliyorsunuz. Kahveyi fincanda içmek istediğinizi belirtmek için “Osmanli” demeniz gerekiyor.

Kaynak: AA