Mübtelî Ne Demektir?
Mübtelî ne demektir? Kısaca anlamı nedir? Kur'an'da geçiyor mu?
Denemek, tecrübe etmek anlamındaki "b-l-v" kökünden türeyen mübtelî sınayan, deneyen, imtihan eden demektir.
Allah'ın sıfatı olarak Kur'ân'da azamet çoğulu ile "mübtelîn" şeklinde iki âyette geçmiştir: "...Biz elbette imtihan edenleriz." (Mü'minûn, 23/30); "Talut, askeriyle ayrılınca `Allah bizi nehirle deneyecektir', dedi." (Bakara, 2/249).
İmtihan, imtihan edilenin durumunu bilmek için yapılır. Bu anlamda Allah'ın imtihan etmeye ihtiyacı yoktur. Çünkü O, geçmişi bildiği gibi geleceği de bilir, açığı, âşikâr olanı bildiği gibi, gizli olanı, sırları da bilir. Allah'ın kullarını imtihan etmesi, onların durumlarını, inançlarını, içlerinde olanları ortaya çıkarmak, âşikâr yapmak içindir.
Allah'ın bu vasfı, Kur'ân'da daha çok "belâ - yeblû", "ibtelâ - yebtelî" ve "fetene - yeftinü" fiilleriyle anlatılmıştır. Allah, mü'min-kâfir herkesi çeşitli şekillerde kimini nimetle kimini minnetle imtihan eder. Her şeyden önce ölümü ve hayatı insanların hangisi daha güzel amel yapacak diye yaratmıştır (Mülk, 67/2). Allah, Kur'ân'da insanları iyilik ve kötülük (A'râf, 7/168), hayır ve şer (Enbiyâ, 21/35), mallar ve çocuklar (Enfâl, 8/28), cihad / çalışma ve sabır (Muhammed, 47/31), açlık, korku, mallardan, canlardan ve ürünlerden eksiltme (Bakara, 2/155), verilen maddi ve manevi nimetler (Mâide, 5/48; Kehf, 18/7; Kalem, 68/17) konusunda imtihan ettiğini bildirmiştir.
Uhud Savaşı'nda Müslümanların başına gelenlerle ilgili olarak şöyle buyurulmuştur: "...Allah, göğüslerinizdekini denemek ve kalplerinizdekini açığa çıkarmak için (bunları) başınıza getirdi." (Âl-i İmrân, 3/154). Bu âyet, Allah'ın imtihanının ne anlama geldiğini ifade etmektedir. Nimet de külfet de birer imtihandır (Bakara, 2/49; A'râf, 7/141)
Kaynak: Diyanet
YORUMLAR