Muhâzât-ı Nisâ Ne Demektir?

Muhâzât-ı nisâ ne demektir? Kısaca anlamı nedir?

Kelime anlamı itibariyle "kadınlarla aynı hizada olmak" anlamına gelen muhâzât-ı nisâ, dinî bir kavram olarak, cemaatle kılınan bir namazda, kadının erkeklerle aynı safta veya aynı hizada ya da erkeklerin önünde namaza durmasına denir.

İster cuma, ister bayram, ister cenaze namazı, isterse başka bir namaz olsun, kadınlar erkeklerle birlikte namaz kıldıkları takdirde, erkeklerden ayrı, uygun bir yerde namaza durmaları gerekir. Nitekim Hz. Peygamber (s.a.) namaz saflarını önce erkekler, sonra erkek çocuklar en arkada da kadınlar olmak üzere düzenlemiş; "Namazda erkek saflarının en faziletlisi en önde olanı, fazileti en az olanı ise en arkada bulunanıdır. Kadın saflarının en faziletlisi ise en arkada kalanı, en az faziletlisi ise en önde olanıdır." (Müslim, "Salat" , 132; Ebu Dâvud, "Salat", 97. Tirmizi, "Mevakıt", 52; Nesai, "İmame", 32; İbn Mace, "İkame", 52) buyurmuştur.

Bir kadının erkek safları arasında veya aynı hizada namaza durması halinde, Hanefîler, kadının iki yanındaki ve arkasındaki erkeklerin namazlarının bozulacağını söylemişlerdir. Onlara göre namazın bozulması için, imamın kadınlar için imamlığa niyetetmiş olması, erkeklerle aynı hizada veya daha önde namaza duran kadının akıllı ve buluğ çağına erişmiş olması, kılınan namazın ruku ve secdeli bir namaz olması ve bu muhâzâtın bir rükün boyunca devam etmiş olması, erkeklerin ve kadının aynı imama uyarak aynı namazı kılıyor olmaları, erkek ile kadının aralarında perde, boşluk veya yükseklik farkı olmaması gerektiği belirtilmiştir. Şafiîlere göre ise, kadının erkeklerin hizasında namaza durması, erkeğin namazına zarar vermez.

Bu konudaki görüşler ve gerekçeleri incelendiğinde, bunun kadınların ikinci sınıf konuma indirgenmesi anlamına olmayıp, herkesin anlayabileceği tabii, fıtri bir takım sebepler yüzünden, hem kadınların hem de erkek cemaatin daha fazla huşu ve sükûn içerisinde namaz kılmalarını sağlamayı hedeflediği görülmektedir. Bu nedenle, hac mevsiminde Kabe'de olduğu gibi, zaruret halinde karışık şekilde namaz kılmak, erkeklerin namazlarına bir zarar vermez. Ancak zaruret bulunmadığı durumlarda, Hz. Peygamber'in göstermiş olduğu şekilde safların tertibini yapmak yerinde olacaktır (Buhârî, Salât 20; Müslim, Mesâcid 266-268).

Kaynak: Diyanet