Mülk Ne Demek?

Mülk nedir, ne anlama gelir? Mülk kelimesinin sözlük anlamı nedir? Kur’an’da ve hadislerde mülk kavramı nasıl geçiyor?

Mülk, maddî âlemin bütünü ve bunun üzerindeki hükümranlık anlamında Allah’a ve insanlara nisbet edilen bir kavramdır.

MÜLK NEDİR?

Sözlükte “güç yetirmek, hâkimiyet kurmak, sahip olmak, tasarrufta bulunmak” mânasındaki mülk (melk, milk) masdarı Kur’an’da isim olarak “duyular âlemindeki bütün cisimleri kuşatan varlık alanı ve bunlar üzerindeki hükümranlık” anlamında kullanılır. (Râgıb el-İsfahânî, el-Müfredât, “mlk” md.; Lisânü’l-ʿArab, “mlk” md.) Bu anlamıyla aynı kökten gelen ve daha çok gayb âlemini ve fizik ötesi alanları ifade eden melekût kavramından ayrılır.

KUR’AN’DA MÜLK KAVRAMI

67. sûresi Mülk sûresi diye anılan Kur’an’da mülk kelimesi otuz iki yerde Allah’a nisbet edilir. (M. F. Abdülbâkī, el-Muʿcem, “mlk” md.) Mülk kavramı zât-ı ilâhiyyeye atfen kullanıldığında O’nun tasarrufunda yer alan duyular âlemindeki bütün varlıkları ifade eder. Bununla beraber mülk Kur’an’da daha çok semâvât ve arza izâfetle Allah’a nisbet edilir. Birçok âyette göklerin ve yerin ve onların arasında bulunan her şeyin yani bütünüyle tabiat mülkünün Allah’a ait olduğu vurgulanır. (el-Bakara 2/107; Âl-i İmrân 3/189; el-Mâide 5/17-18, 40, 120; el-Hadîd 57/2, 5; el-Bürûc 85/9) Ayrıca mülkte Allah’a ortaklığın söz konusu olmadığı (el-İsrâ 17/111; el-Furkān 25/2), Cenâb-ı Hakk’ın bütün mülkün sahibi bulunduğu ve onu dilediğine verip dilediğinden aldığı (Âl-i İmrân 3/26) belirtilir.

Öte yandan Kur’an’da önceki peygamberlere ve bazı şahsiyetlere “hükümranlık ve saltanat” anlamında mülk verildiği açıklanmıştır. Hz. İbrâhim’in soyuna (en-Nisâ 4/54), Hz. Yûsuf’a (Yûsuf 12/101), Dâvûd’a (el-Bakara 2/251; Sâd 38/20), Süleyman’a (el-Bakara 2/102; Sâd 38/35), Nemrud’a (el-Bakara 2/258), Firavun’a (ez-Zuhruf 43/51) ve Câlût’la savaşmak üzere İsrâiloğulları’ndan Tâlût’a (el-Bakara 2/247) mülk verildiği belirtilmektedir. Bazı âyetlerde sonsuz mülkü elde edeceklerini söyleyerek şeytanın Âdem ve Havvâ’yı yasak ağaçtan yemeleri için kandırdığı zikredilir. (Tâhâ 20/120-121) Ayrıca âhiret hayatındaki cennet tasvirleri yapılırken orada hangi taraftan bakılırsa bakılsın çok sayıda nimet ve büyük bir mülkün (ihtişam) görüleceği belirtilir. (el-İnsân 76/20)

HADİSLERDE MÜLK KAVRAMI

Çeşitli hadis kaynaklarında mülk kavramı Allah’a nisbet edilir. Özellikle Hz. Peygamber’in dualarında, ayrıca hac ibadetinin uygulanışı sırasında hamd, nimet ve mülkün Allah’a ait olduğunu ifade eden “telbiye” metninde çokça tekrarlanmaktadır. (Buhârî, “Ḥac”, 13; Müslim, “Ḥac”, 19-21) Esmâ-i hüsnâdan birinin “mâlikü’l-mülk” olduğu da (Tirmizî, “Daʿavât”, 82) bilinmektedir.

Kaynak: DİA