“Mü’min erkeklere ve mü’min kadınlara, yapmadıkları bir şeyden dolayı eziyet edenler, şüphesiz büyük bir iftira ve apaçık bir günah yüklenmişlerdir.” (el-Ahzâb, 58)
Katâde (r.a) şöyle buyurur:
“Mü’minlere eziyet vermekten sakının! Zira Cenâb-ı Hak onları korur ve onlara ezâ edenlere gazaplanır. Nakledildiğine göre Ömer bin Hattâb (r.a) bu âyet-i kerîmeyi okumuştu. Dehşete düştü ve hemen Übey bin Kaʻb’a gitti. Yanına girip:
«‒Ey Ebü’l-Münzir! Ben Allah’ın kitabından bir âyet okudum, her tarafım titredi. Vallâhi ben onları cezâlandırıyor, bazen de dövüyorum?!» dedi.
Übey bin Kaʻb (r.a):
«‒Sen bu âyet-i kerîmede bahsedilen kimselerden değilsin. Sen ancak bir muallimsin. (İnsanları terbiye ediyor, intizam üzere idâre edebilmek için böyle yapıyorsun.)» dedi.” (İbn-i Ebî Hâtim, Tefsîr, X, 3153)
***
Hz. Ömer (r.a) bir kişi hakkında:
“‒Ben falancaya kızıyorum!” demişti. O kişiye:
“‒Ömer sana niçin kızıyor?” dediler. İnsanlar bunu çokça sorunca adam Hz. Ömer’e geldi ve:
“‒Ey Ömer! İslâm’da herhangi bir ayrılık mı çıkardım?”
“‒Hayır!”
“‒Bir günah mı işledim?”
“‒Hayır!”
“‒Bir bidʻat mı çıkardım?”
“‒Hayır!”
“‒O hâlde bana niçin kızıyorsun? Cenâb-ı Hak şöyle buyuruyor: «Mü’min erkeklere ve mü’min kadınlara, yapmadıkları bir şeyden dolayı eziyet edenler, şüphesiz büyük bir iftira ve apaçık bir günah yüklenmişlerdir.» (el-Ahzâb, 58) Sen bana eziyet ettin, Allah senin bu günahını affetmesin!” dedi.
Hz. Ömer (r.a):
“‒Vallâhi doğru söyledi. Herhangi bir ayrılık çıkarmadı, ne onu yaptı ne de bunu! Ey kardeşim, benim bu hatâmı affet ve benim için istiğfar et!” dedi.
Hz. Ömer (r.a) kendini affettirinceye kadar o kişiye yalvardı. Nihâyet o da affetti ve istiğfarda bulundu. (Süyûtî, ed-Dürrü’l-mensûr, VI, 658; Ali el-Müttakî, Kenz, II, 481/4552)
***
Muâz b. Enes (r.a) demiştir ki:
“Ben Rasûlullâh (s.a.v) ile birlikte bir gazveye çıkmıştım. Askerler konak yerlerini daralttılar ve yolu kestiler. Bunun üzerine Nebî (s.a.v) bir münâdî göndererek askerler arasında şöyle nidâ ettirdi:
«–Kim bir yeri daraltır veya bir yolu keser (veya bir mü’mine ezâ verirse) onun cihâdı yoktur.»” (Ebû Dâvûd, Cihâd, 88/2629; Ahmed, III, 441)
Askerlerin konak yerlerini daraltmasından maksat, her askerin rastgele bazı yerleri işgal ederek, ihtiyaçlarından fazla mekânı tutmaları, diğer insanlara eziyet vermeleridir.
Yolları daraltmalarından maksat ise eşyalarını halkın geçeceği yollara koyarak, trafiğin akışına mâni olmalarıdır. Rasûl-i Zîşân Efendimiz, askerlerin lüzumsuz yere yerleri ve yolları daraltarak Allâh’ın kullarına eziyet etmelerinin ne kadar büyük bir hatâ olduğunu îlân etmiş ve askerlerin bu hareketten hassâsiyetle kaçınmalarını sağlamak için de mübalağalı bir üslûb ile cihâddan hiçbir sevab alamayacaklarını ifâde buyurmuştur.
KOMŞUYA EZİYET EDENLERİN SONU
Ashâb-ı kirâm, Peygamber Efendimiz’e:
“–Yâ Rasûlallâh! Falan kadının geceleri ibadet ettiği, gündüzleri oruç tuttuğu, daha başka iyilik ve hayırlar yaptığı, fakat komşularına diliyle eziyet ettiği söyleniyor. Onun hakkında ne buyurursunuz?” diye sordular.
Allâh Rasûlü (s.a.v):
“–Onda hayır yoktur, o cehennemliktir.” cevâbını verdi. Bu sefer:
“–Falan kadının da farz ibadetlerden başka pek o kadar namaz kılıp oruç tutmadığı, ancak hayrına bir miktar yağsız peynir verdiği, bir de komşularına eziyet etmediği anlatılıyor.” dediler.
Rasûlullâh (s.a.v):
“–O cennetliktir.” buyurdu. (Ahmed, II, 440; Hâkim, IV, 183-184; Heysemî, VIII, 169)
MÜSLÜMANLARA EZİYET ETMEK HARAMDIR!
Ebû Sırme (r.a.)’den rivâyete göre, Rasûlullah (s.a.v.) şöyle buyurdu:
“Zarar verene Allah zarar verir. Güçlük çıkarana Allah güçlük çıkarır.” (Ebû Dâvûd, Akdıyye, 31/3635; Tirmizî, Birr, 27/1940; İbn Mâce, Ahkam, 33)
Hadis-i şerifte, herhangi bir müslümanın malına, canına veya şerefine haksızlıkla zarar veren bir kimseyi Allah’ın zarara sokacağı, yine aynı şekilde bir müslümanın işlerini güçleştiren bir kimseye de Allah’ın güçlük çıkaracağı ifade buyurulmaktadır. “el-Cezâü min cinsi’l-amel: Cezâlar, işlenen suçun cinsinden verilir.” kâidesince yüce Allah, kendi ehli ve iyâli durumunda olan mü’min kullara haksız yere zarar veren kimseleri zarara uğrattığı gibi, meşru bir sebep olmaksızın bir müslümana güçlük çıkaran kimselere de güçlük çıkararak ondan kulunun intikamını alır. Bu hadis-i şerif müslümanlara eziyet etmenin haram olduğuna delâlet etmektedir.
***
Rasûlullah (s.a.v) mescidde ittifaka girmişti. Bazı insanların yüksek sesle Kur’ân okuduğunu işitince perdeyi açtı ve şöyle buyurdu:
“Dikkatli olun, her biriniz Rabbine münâcâtta bulunuyor. Birbirinizi kesinlikle rahatsız etmeyin! (Kur’ân) okurken veya namazda, biriniz sesini diğerinin sesi üzerine yükseltmesin!” (Ebû Dâvûd, Tatavvu, 25/1332)
***
İbn-i Mînâ anlatıyor:
Üzerime hafif elbiselerimi giyip kabristana gitmiştim. Şiddetli bir soğuk çıktı, hemen bir kabrin kuytusuna sığındım. Orada hafifce iki rekât namaz kılıp kabrin üzerine yanüstü yattım. Vallâhi uyanık vaziyetteyken kabirden şöyle bir ses işittim:
“–Kalk, bana eziyet verdin. Siz amel işleyebiliyorsunuz, fakat kabirdeki mükâfat ve hesabı bilmiyor, onlardan habersiz yaşıyorsunuz. Biz de herşeyi görüp anladık, dünyada sâlih amel işlemenin kıymetini biliyoruz, ancak amel işleme imkânımız yok. Vallahi şu senin hafifçe kıldığın iki rekât namazı kılabilsem, bu benim için dünya ve içindekilerden daha sevimli ve kıymetli olurdu.” (Beyhakî, Delâil, VII, 40-41)