Şükretmeden yaşıyoruz. Ya da gerçek şükürle tanışmadığımız için; nimetler artmıyor. “Nimetler şükürle artar” Evet ama, nimetler sayısal olarak artarken, alınan haz duygusal olarak azalıyor. Çağımızın hastalığı olan 'Mutsuzluk sendromu'nun asıl sebebinin 'şükürsüzlük' olduğuna Altınoluk dergisinde değinen Münir Arıkan'ın yazısı...

Şükretmeden yaşıyoruz. Ya da gerçek şükürle tanışmadığımız için; nimetler artmıyor. “Nimetler şükürle artar” Evet ama, nimetler sayısal olarak artarken, alınan haz duygusal olarak azalıyor.

Pazar sabahları 53 çeşit “Sunday Branch” ile Pazar kahvaltısı yapan aile, milletin içinde çocuğu haşlıyor;

-“Ye zıkkım olasıca. Neyin eksik? Niye yemiyorsun? Oğlum yesene. Beni deli etmesene. Allah cezanı vermesin. Yemeğini bitirsene...”

Aile farkında değil, çocukları onca nimet arasında, nimetlerin tadından mahrumken, yemeğin farkına nasıl varsın. Dolayısı ile ilk önce nimetlerin farkına varmak gerek.

FİLMİ BAŞTAN ALALIM

Ailecek, arabalarına binip, lüks bir otelin cafesinde Pazar Kahvaltısına gidiyorlar. Bir kere; Pazar günü hayattasın. Ailenle birliktesin. Evden çıkıyorsun, kendi isteğinle. Yani ev sahibi kirayı ödemediniz diye sizi kapı dışarı edip evden atmıyor.

Arabanız var. Arabaya binecek ayakların var. Lüks bir otele gidecek paran var. Gittiğin yerde önüne serilen 53 çeşit kahvaltılığı görecek gözün var. O mis gibi, sıcacık ekmeğin kokusunu alabilen burnun var. O reçeli ekmeğe sürebilecek ellerin var. Şeker hastası değilsin. Reçel yiyebiliyorsun. Hastanede yoğun bakım ünitesinde cihazlara bağlı bir hayatın yok. Hapishanede tutuklu da değilsin, özgürsün.

Annen ölmüş; öksüz, baban ölmüş; yetim değilsin. Annen ve baban çocuk sahibi olmayan, çocuk hasreti ile yanıp ama çocukları olmadığı için, içleri hep buruk kalan bir aile de değil. Türkiye’de yaşıyorsun. Irak’ta, Filistin’de, Afrika’da değilsin. Bir devletin var. Bağımsız ve özgür. Kaos ortamında değilsin. Otele giderken, yolunu kesen eşkiya yok. Otelde (en azından) Irak’taki gibi her gün patlayan onlarca bombanın birisinin patlama riski yok. Rahatsın.

Baban işini kaybetmemiş, işi var ve kazancı iyi. Annen babandan boşanmamış, ufak tefek sorunlar elbette olabilir ama mutlu bir ailen var. Annen baban seni Çocuk Esirgeme Kurumu’nun kapısına bırakmamış. Dışarıda hava güzel. Sibirya’da yaşamıyorsun. Dondurucu bir soğuk da yok. Ya da çöllerin ortasındaki kıl bir çadırda değilsin. Küresel ısınma elbette büyük bir tehdit ama hala masada hem de birkaç bardak su var, çayın – kahvenin yanında.

Anne ve babanla, çöpten ekmek toplayan bir aile değilsin. Kılık kıyafetlerinle kabul gördüğün kesin, seni içeri aldıklarına göre. Hırpani kılıklı, köprü altı tinercisi değilsin. Ailen de değil. İtibarlı bir ailedesin. İtibarın var. Sizi kovmadıklarına göre, cebinizde yiyeceğiniz yemeklerin parası da hazır. Masada, birbirinizin yüzüne sevgiyle bakacak kadar güzelsiniz. Yüzü yanmış masum ve garip hasta çocuk değilsin sen. Ki kaldı ki yüzü yanık ya da yara izli nice insan, diğerlerine nazaran daha şükürlü ve sevgi dolu yaşıyor hayatı. Annesi yüzüne bakarken korkan bir çocuk değilsin. Ve senin annen de yüzüne bakılmayacak bir insan değil. Biyolojik ve fiziksel olarak bakınca iğrenilecek biryanık yüz yok. Babanda da yok, öyle bir yüz.

İnsan içine çıkmanı engelleyen bir rahatsızlığın da yok.  İnsanların senden rahatsız oldukları da yok. Masada iştahını kaçırtan bir  sebep de yok ortada. Peki evladım niçin yemiyorsun, o güzeller güzeli nimetleri? Yedi milyar dünya insanından en azından altı milyarına nasip olmayan o nimetleri, niçin yemiyorsun? İştahını kesen şey ne?

"ŞÜKÜRSÜZÜM"

“Şükürsüzüm abi. Annemle babam bebeklikten bu yana, bana şükrü hiç anlatmadılar, biliyor musun”? (Küçük Emrah modunda olacak)

İşte bu iştahsızlık, şükürsüzlük iştahsızlığıdır dostlar. Ve şükürsüzlük iştahsızlığı, iştah şurubu ile gelmez. Onun için daha başka, bambaşka bir şeyler yapılması gerek. Hepimizin yapamadığı, es geçtiği, ihmal etiği bir şey. Çocuklarımız gözlerimizin önünde eriyip gidiyor. Kişilik olarak eriyip gidiyorlar. Bedensel, zihinsel, fiziksel ve ruhsal olarak eriyip gidiyorlar.

İştahları kesilince; iştah şurubu, zayıflayınca; kuvvet mucunu, canları sıkılınca; anti depresanla çocuk büyütüyoruz. Bir şükürsüzlük yolundayız ki Dostlar sormayın gitsin. Ne başı belli, ne sonu. Şükredemeden değil, şükrü düşünemeden yaşayıp, gidiyoruz şu garip Dünya’dan.

PEKİ NE YAPACAĞIZ?

Nasıl çıkacağız içinden bu şükürsüzlük sendromunun? Ki o şükürsüzlük sendromu değil midir, mutsuzluk sendromunu doğuran? Doğru ya; kaç anne baba var, en yeni, en iyi, en pahalı oyuncakları almasına rağmen, çocuklarının gözünde o hasret kaldığımız mutluluk ışıltısını görebilen? Sahi kaç anne baba?

Eskiden çarığı ayakkabı, dalından yere düşmüş portakalı top yapıp, çift kale maç ederdik, Osmaniye’de. Eski – yırtık pırtık bir çocuk kitabı, onu okumaktan ve defalarca her sayfasını büyük bir istekle tekrar tekrar çevirmekten, haşat olurdu o minik ellerimizde. Bir arkadaş geldi mi yanımıza, yüzümüz güler, bir akraba geldi mi evimize evimiz şenlenirdi.

Şimdi Palyaço Ekibi ve şenlendirici hokkabazlar bile, neden güldüremiyor çocuklarımızı düşünen var mı? O eski ölümsüz gülücükleri, o nurani yüz ifadesini, o “gülünce göz bebeğinin içi gülerdi” gülücüklerini göreniniz duyanınız var mı?

Anneannem rahmetli, dedemizin eski kıyafetlerinden, önüne bir ibadet aşkı ile kurulduğu elle çevirmeli Singer Makinesinde bize bayramlık kıyafet çıkartırdı. Takar – takıştırır, ne eder eder ama bizi bayrama bayramlıksız çıkartmazdı. Ve giyince şükrederdik. Ama gerçekten şükrederdik. Yeni bir kıyafetti. Eskiden bozma diye bozulmazdık. Sevinirdik, billahi. Ve hatta evdekilerin ellerini öperdik sırayla, üstümüze yeni bir kıyafet giydiğimizde. Onlar da sevinirdi. Ve eminim evin o havasından, yanı başımızda hep bizimle olan Melekler bile sevinirdi. Ve üstümüze sinerdi onların o kutsal sevinçleri ki, o mutluluk hep uzun sürerdi.

Şimdi alınan onca bayramlıklar, daha alışveriş merkezlerinde onları alırken bile; “Açtırmayın lan benim bayramlık ağzımı” fırçaları ile alınmıyor mu? Verilen hediyelerin sevinci, paketi açana kadar. En çok doğum günlerinde görüyorum, çocukların sevinçlerini. Gelen onca hediyeye rağmen, mutlulukları sadece hediye paketini açana kadar sürüyor, nedendir bileniniz var mı?

Ne bekliyor, o minik dünyasında, neyi hayal ediyor acaba da yerine getirilmeyen o beklenti üzüyor onu, bilmiyorum. Ama bildiğim tek bir şey var, mutlu değiller. Mutlu olamıyorlar. “Hıımmm. Bu muymuş” edasıyla açılıyor paketler. Ne alana, ne verene bir kutsi teşekkür. Ne de buna sebep olana.

Hızlı yaşıyor çocuklarımız. Çünkü onlar da bizim şu küresel hızdaki hayatımıza ayak uydurmak zorundalar.  Ve o hızda, elde ettiklerinin şükrünü idrak edecek kadar vakitleri olmuyor, dolayısıyla. Ve haz alamıyorlar. Vitaminini alamıyorlar, elde ettiklerinin. Özümseyemiyorlar ellerindeki nimetleri, şöyle doya doya…

Hani kırk kez çiğne der ya uzmanlar, bir lokmayı. Kırk kez düşünemiyorlar, o nimeti ki ben birine bile razıyım.

ÇOCUKLAR BÖYLE DE BİZ FARKLI MIYIZ?

Biz de böyleyiz. İş bulana kadar çektiğimiz acı, işi bulduğumuz gün sevindirebiliyor bizi. Ve birkaç gün sonra ayaklar geri geri gitmeye başlıyor, uğruna büyük bir mücadele vererek girdiğimiz o iş yerine. Ve içimizden artık gitmek gelmiyor. Ve ah keşke başka bir iş yeri olsa diye, aramaya başlıyoruz. Aranmaya başlıyoruz.

Dünya’nın en (fiziksel) güzelleri ile evlenip 3 gün sonra boşanan çiftler niçin ayrılıyor zannediyorsunuz? Elde edene kadar her şey. Sonra cazibesini, büyüsünü kaybediyor.

ÖSS’yi kazanana kadar her şey. Sonra uğruna hayatımızı heder ettiğimiz o üniversite bile cazip hale gelemiyor. Uğruna mücadele edilen her şey, ev, araba, iş… Her şey ama her şey tılsımını kaybediyor, elde eder etmez. Halbuki bir fincan kahvenin kırk yıllık hatırının olduğu bir kültürde yetişmedik mi biz? Bırakın bir fincan kahveyi, eşimize aldığımız bir kahve makinasının  bile 40 dakikalık hatırı olmamasının sebebi nedir sizce?

ŞÜKÜRSÜZLÜK SENDROMU

Sebep çok basit Canlar; Şükürsüzlük Sendromu. Ve tabi bunun yol açtığı mutsuzluk sendromu ki, içine düşüldüğünde öyle iştah şurubu ya da anti depresanlarla geçmiyor.

Sevgili Babam, "Oğlum" der; “Seni 4 kat fazla seviyorum. Birinci sevgim; dost sevgisi. Çünkü bugüne kadarki dostlarım içinde bana en fazla dost olan sensin. İkinci sevgim; akraba sevgisi. Çünkü akrabalarım içinde bana en fazla dost olan, beni en çok anlayan sensin. Üçüncü sevgim; kardeş sevgisi. Çünkü kardeşlerim içinde bana en fazla kardeş olan, bana onlardan daha fazla iyilik yapan sensin. Dördüncü sevgim; evlat sevgisi. Çünkü evlatlarım içinde en fazla gurur duyduğum, en dolu dolu dua edebildiğim, en içten ve samimi duygularla özlediğim sensin…” Ve ekler yaşaran gözlerini silerken usulca; “Dolayısı ile evladım ben seni dört kat fazla seviyorum.” 

Bazen muziplik işte. Aradığında yarı şaka yarı ciddi sorarım: “Hoopp! Bi dakika Hocam, kim arıyor?”

-“Gardaş Şükrü” arıyor derse, cevap hemen hazır; -“Buyur Gardaşım” derim. Baba Şükrü arıyor derse,

-“Buyur Can Babam, Buyur Babacığım” derim. Ve yaşadığımız olaylarda, bazen Hocam olur, bazen dostum, bazen arkadaşım, bazen bir akrabam ve bazen de Babam. Can Babam.

İşte bu sevgiyi ondan öğrendim ben. Sevginin artabileceğini, tek bir sevgi ile yetinilmemesi gerektiğini. Sevgiye sevgi katamazsak, sevgiye sevgi katmayı öğrenemezsek, mutlu olamayacağımızı ondan öğrendim.

İnsanlar niçin boşanıyorlar Sizce, Dostlarım? Kader. Elbette doğru. Ama bir de alt yapıda, derin yapıda, bilinçaltında şöyle bir şey yok mu; Eşi sadece eş olarak görmek. Ve eşliği ile ilgili, eş olarak yapabilecekleri bittiğinde onu terk etmek. Üstelik yapabileceklerinin bitmesine de gerek yok. Azıcık azaltsın, siz seyreyleyin gümbürtüyü.

Halbuki eşlerimizi hem eş, hem arkadaş, hem en iyi dost, hem en iyi akraba, hem en iyi can yoldaşı yapsak fena mı olur? Sevgilerine sevgi katsak? Adlarının yanına eklediğimiz değişik iltifatlarla, onları onure etsek. Bizimle olduklarına, kahrımızı çektiklerine, bizim için süpürge ettikleri saçları adına, en azından yaptıkları fedakarlıklara dem vursak, fena mı olur?

ÇAĞIMIZIN MANEVİ VEBASI

Eskiler maharet iltifata tabidir demiş. Ne güzel de demiş. Yukarıda anlattım. Çocuklarda şükürsüzlük sendromu var da, sanki bizde yok mu? Şükürsüzlük sendromu çağımızın manevi vebasıdır ve veba bulaşıcıdır. Ve siz çocuklarınızdaki bu hastalığın kimden bulaştığını gayet iyi biliyorsunuz artık.

Eşlerimiz yemek yapar, tuzunu beğenmeyiz. Ev işi yapar sitilini beğenmeyiz. Yardımcı olur, tarzını beğenmeyiz. O şükürsüzlük sendromu ilk bizde var çünkü.

Ne olur sanki; bir araba aldıysak, onun şükrünü arttırarak kullansak. Araba içinşükür nasıl artar ki dediğinizi duyar gibiyim. Artar elbet. Dünyada 6 milyar insanın arabası yok. Ama aldığımız arabanın şükrünü arttıracağımıza, daha üç ay geçmeden modelini arttırmaya bakıyoruz. Çünkü eskiyor onun verdiği mutluluk ve haz. Ve hemen daha iyi, daha yeni ve daha süper bir model peşine düşüyoruz.

Yüksek model araba alanlara bir sözümüz yok. Ama ne olur, aldığı arabanın şükrünü de modelini yükseltmeye çalıştığı kadar yükseltse insan?

Ne olur, ailesini huzurla gezdirse? Arabanın içini eşine ve çocuklarına zindan etmeden, fırça atma yeri haline getirmeden, mutlu ve huzurlu bir şekilde o anın hazzını yaşasa? Hissetse, araba ne büyük bir nimettir. Ve bunu çocuklarına da hissettirse.

Akrabalarını da dolaştırsa. Sebepsiz – habersiz, çat kapı çalsa bir gün. Uzak bir akrabasına. Araba aldım da, sizi bir gezdireyim dese, ne olur?

Yolda kalmışları alsa, arabasına güvenli olarak. Ehliyeti olmayan bir kişiyi kendi arabasında eğitse. Onun da ehliyet almasına yardımcı olsa? Doğru kullansa arabasını. Temiz tutsa? Öyle ya. İlk aldığında her gün yıkarken, tertemiz bakarken, 3 ay sonra umursamaz hale gelmek neden? Ve her ay en az bir hayır işinde kullansa arabasını. Dese ki, arabam hazır. İstediğiniz zaman alabilirsiniz. Ne olur, sırması mı sıyrılır? Arabanın bir kullanımla sırmasının sıyrılmayacağı kesin ama bizim bunca nimet içine gark olmuşken, içine düştüğümüz şükürsüzlük sendromu dolayısı ile sıtkımızın sıyrıldığı kesin.

Önerilerinizi Bekliyoruz: Nasıl Şükredebiliriz?

Şimdi Değerli Okurlar. Can Dostlarım. Bundan sonrasını sizin o güzel gönüllerinize bırakıyorum. Ve gelecek sayı için sizden haber bekliyorum. Düşünün bir ay boyunca. Sorun, soruşturun. Araştırın.

ŞÜKÜR NASIL ARTAR?

Şükür nasıl artar? Daha daha, nasıl şükredebiliriz? Şükrümüzü daha fazla nasıl arttırabiliriz?

Önerilerinizi bekliyorum. Ama Sizi birazcık yönlendirmek adına; anne, babamız, eşimiz – çocuğumuzla ilgili nasıl daha fazla şükredebilirizi de düşünmenizi istiyorum.

Küçük bir ip ucu. Bugüne kadar çocuğu olmayan bir aileye, içlerindeki o çocuk sahibi olma duygusunu onlara da yaşatma adına tıbbî yardım alabilmeleri için üç beş kuruş verdiniz mi hiç? 15-20 arkadaş bir araya gelip, işyerinden, aileden, dost grubundan, çocuğu hastahanede parasızlık nedeniyle rehin kalan bir garibana yardımcı olmak da, sizin çocuk sahibi olmanızın şükrünü başka bir yolla ve en iyi bir şekilde ifade etmek değil de, nedir?

Ve düşünün Canlar. Bir kalemi aldığınızda, bir telefon, bir bilgisayar, bir kıyafet… Şükrünüzü nasıl arttırabileceğinizi düşünün?

Her gün onlarca kez önünden geçmemize rağmen, bizde hiçbir olumlu duygu uyandırmayan o minik caminin anlamını, yurtdışına gittiğinizde, küçücük bir apartman altı mescidi için onlarca yıl mücadele veren gurbetçilerimizdendinlediğinizde anlar gibi oluyorsunuz.

Ve başımızı kaldırıp, şöyle büyük bir özlemle, hasretle, gururla bakmayı yıllardır unuttuğumuz, o “şehadetleri dinin temeli” olan ezanların gönderi minarelerin kıymetini,  Londra’da minare izni alan Dostlarımızın; Caminin yanına şöyle mütevazi bir minare yaptıktan sonra, onu her gördüklerinde yanına gelipokşayışlarında, elleri ile dokunup ağlayışlarında anlıyorsunuz.

Ne dersiniz? Nimetin kıymetini, elimizden gitmeden önce, şöyle doya doya yaşasak, fena mı olur?

Kaynak: Münir Arıkan, Altınoluk, 2008 - Aralik, Sayı: 274, Sayfa: 044

İslam ve İhsan