Namazla ilgili olarak şeytanın telkin ettiği vesveseler nelerdir? Bunlardan kendimizi nasıl muhafaza ederiz? Prof. Dr. Ömer Çelik anlatıyor.

İnsanın vesveseye maruz kaldığı durumlardan birisi de namazdır. Namazla ilgili olarak şeytanın telkin ettiği vesveseler; namazda şaşırma, kabul olmaz endişesiyle defalarca tekrar kılma, namazın sıhhatine zarar

vermeyecek küçük hataları büyütme gibi çeşitli şekillerde neticelenebilir. Şeytanın namaz içerisinde insana verdiği telkinlerinden korunmak için bazı tedbirler alınabilir. Bunlar, aynı zamanda namazda huşûun temini açısından gerekli önlemlerdir. Peygamber Efendimiz, namazda huşûun sağlanması konusunda öncelikle namaza duran kimsenin dünyevî kaygılardan zihnini arındırmasını¹ ve kılınan namazların, dış dünyadan alâkayı tamamen kestiren bir namaz gibi kılınmasını tavsiye etmiş,² namazdaki huşûu bozacağı düşüncesiyle resim gibi dikkati dağıtabilecek şeylere karşı namaz kılınmasını,³ sofra kurulmuş iken aç karınla,⁴ tuvalete gitme ihtiyacı var iken,⁵ uykulu bir vaziyette namaza durulmasını⁶ ve namazda esnenmesini⁷ hoş karşılamamıştır. Ayrıca namaz kılanın dikkatinin dağılmaması için önünden geçilmemesini,⁸ namaz kılanın da önüne bir engel (sütre) koymasını istemiştir.⁹ Yine mescide giderken vakarlı, rahat bir şekilde ve zamanında gidilmesi, aceleci davranılmaması da namazdaki huşûu sağlamak için alınan tedbirlerdir.¹⁰

Namazdaki vesveselere karşı alınabilecek diğer bir önlem de namazları mümkün olduğunca cemaatle kılmaktır. Nitekim Peygamber Efendimizin, “Köy veya kır (her nerede olursa olsun) üç kişi bir araya gelir de namaz kılmazlarsa şeytan onları alt eder. Aman sen cemaate devam et, çünkü sürüden ayrılanı kurt kapar!” ¹¹ sözleri, cemaatten ayrılan kimsenin şeytanın telkinlerine daha çok maruz kalacağını göstermektedir.

Şeytanın namazda insana musallat olup onu şaşırtması, insana verdiği vesveselerin bir sonucudur. Şeytanın namaz kılan kimseleri akıllarına çeşitli dünyalık düşünceler getirmek suretiyle yanıltması hadisesini Hz. Peygamber (sav) şu sözleri ile anlatmıştır: “Namaz için ezan okunduğu zaman şeytan, ezanı duymamak için arkasını dönüp ses çıkara çıkara süratle uzaklaşır. Ezan bitince geri döner gelir. Kâmet okunmaya başlanınca tekrar kaçar; kâmet bitince döner. İnsanın kafasına girip ona aklında olmayan şeyleri hatırlatır ve insan kaç rekât kıldığını bilmez hâle gelir.” ¹² Allah Resûlü yalnızca şeytanın insanı ne şekilde şaşırttığını anlatmakla kalmaz; bu durum karşısında şeytanın vesvesesine mâruz kalan kimsenin ne yapması gerektiğini de açıklar: “Şüphesiz şeytan âdemoğlu ile kalbi arasına girer ve kişi kaç rekât kıldığını bilemez. İşte, kaç rekât; üç mü, yoksa dört mü kıldığını hatırlayamayan kimse (tahiyyâta) oturduğunda iki defa secde etsin.” ¹³ Bu secdeler, eğer namaz eksik kalmışsa namazın tamamlanmasını sağlar. Tam kılınmışsa şeytan telkinleri ile amacına ulaşamadığı için öfkesinden çatlayacak hâle gelir.¹⁴

Dipnotlar:

1 İbn Hacer, Fethu’l-bârî, II, 160.

2 İbn Mâce, Zühd, 15

3 Buhârî, Libâs, 93.

4 Müslim, Mesâcid, 64, Müslim, Mesâcid, 66.

5 Ebû Dâvûd, Tahâret, 43.

6 Buhârî, Vudû’, 53

7 Ebû Dâvûd, Edeb, 89.

8 Buhârî, Salât, 101.

9 Nesâî, Tahâret, 103

10 Buhârî, Cum’a, 18

11 Ebû Dâvûd, Salât, 46

12 Buhârî, Ezân, 4

13 Buhârî, Sehiv, 6

14 Ebû Dâvûd, Salât, 190, 191.

Kaynak: Diyanet, Hadislerle İslam 3. Cilt

İslam ve İhsan