Neden Hicret Edilir?

Hicret nedir? Neden hicret edilir? Peygamberimiz ve Müslümanlar niçin hicret etmiştir? Sufiler neden hicret eder? Hicretin temel sebebi ve amacı...

Hicret, bir şehirden, bir vatandan, bir toplumdan çıkıp gitmek, yurdunu, toprağını, şehrini ve toplumunu terk etmektir. Niçin? Daha fazla para kazanmak, daha iyi mevkilere gelmek ya da yeni yerleri keşfetmek için mi? Kuraklıktan kurtulmak veya güvenliğe kavuşmak için mi? Bunlara göç denir; hiç birisi hicret değildir. Çünkü hicret, fisebilillah’tır, yani Allah için yapılır. O’nun emrini yerine getirmek, inancını yaşamak amacıyla yapılır.

HİCRET EDEN PEYGAMBERLER

Peygamberler, hicreti yaşayan aktörlerdir. Hz. İbrahim, Hz. Lut, Hz. Nuh hicret eden peygamberlerdir. Hz. İbrahim, hicretler yaşayan bir peygamberdir.

Vatanlarında ve toplumlarında zulme uğrayan, baskıyla karşı karşıya kalan ve göçe zorlanan peygamberler hicret etmişler, kâfirlerin baskı ve şiddetlerinden Allah’a iltica etmişlerdir. Bu nedenle hicret, Allah’a iltica etmektir. Nitekim Kur’an-ı Kerim, “Allah ve peygambere hicret etmek için evinden çıkan” kimselerden bahseder. Onlar kâfirlerin zulüm ve fitneleri, baskı ve korkularından Allah’a sığınırlar. Hz. Musa bunu yapmış, halkı Firavun’un zulmünden kurtarmak için hicret etmiştir. Yine Hz. İbrahim Nemrut’un zulmünden Allah’a sığınmak için hicret etmiştir.

PEYGAMBERİMİZ VE MÜSLÜMANLAR NİÇİN HİCRET ETMİŞTİR?

Hz. Peygamber, Mekke’de her çeşit tehdit ve zulümle karşılaştı. Müslümanlar toplumdan tecrit edildi, zamanlarının en kötü muameleleriyle karşılaştılar. Mekke müşrikleri, hayatı Müslümanlara zehir ettiler. Her çeşit kara propaganda ile İslam’ı boğmanın peşine düştüler. Efendimiz için “şair”, “sihirbaz” ve hatta “deli” bile dediler. Allah, “arzım geniştir” diye seslendi. Arz Allah’ındır. Müşrikler kim oluyor ki bu arzı Müslümanlara dar ediyorlar? Onlara yaşanmaz hale getiriyorlar. Allah, dinini ve peygamberini yok etmek isteyen müşrik topluma karşı Müslümanlara bir yol işaret etti.

Vatan, inancını yaşadığın yerdir. Bütün yeryüzü Allah’ındır. İslamiyet’in ve elçisinin varlığını koruduğu, inancını yaşadığı şehir “geniştir”, “sığınaktır”, “felahtır.” Hicret, Allah’ın ayetidir. İnancın ve imanın boğmaya çalışıldığı zaman da Allah’ın Müslümanlara sunduğu bir yoldur. Bu yola koyulur imanın öncüleri. Evlerini, bağ ve bahçelerini, sürülerini, şehirlerini ve kabilelerini terk ederler. Bunları inançlarını özgürce yaşamak ve dinlerinin nurunu yarınlara taşımak için yaparlar. Hicret, gerektiğinde bütün dünyayı ret etme davranışıdır.

Hicret, bir huruçtur. Kasvetten, bloke olmaktan, duvarlarla çevrilmekten, engellenmekten, tahakkümden, karanlıktan ve zulümden çıkıştır. Müslümanlar da hicret ile müşriklerin Mekke toplumundan huruç ederler. Teslim olmazlar kâfirlere. Bütün mallarını ve dünyalıklarını terk etme pahasına imanın özgürlüğüne koşarlar. Bu açıdan hicret yeni bir tarihtir, bir dönüşüm anıdır, bir var oluş durumudur, bir doğuştur. Nitekim Müslümanlar, hicret ile tarih sahnesine çıkarlar. Tarihe çıkışlarının başlangıcı hicret olur. Tarih, hicretle yeniden doğar. Yeni bir tarih doğar insanlığın şafağına. Nurla gelen bir tarihtir bu. Adaleti getiren bir tarihtir. Köle ve efendiyi aynı safta buluşturan ve eşit hale getiren bir tarihtir. Hz. Muhammed Mustafa’nın Cemiyet-i Kâmil’ini başlatan bir tarihtir. İslam takvimini, İslam zamanını ve İslam tarihini başlatan bir tarihtir. Hicri yıl, böyle başlar.

AY DOĞDU MEDİNE’YE

Hz. Muhammed (s.a.s.), Medine’ye girer. “Sena tepelerinden ay doğdu üzerimize.” Damların ve ağaçların tepesine çıkan Medineliler böyle seslenir. Hz. Muhammed (s.a.s.), doğan aydır. Onunla Medine’ye gelen İslam nurdur. Allah güneş, peygamberi ay! Ay, nuru sembolize eder. Bu nur, insanları aydınlatacak, kızlar toprağa gömülmeyecek, kadınlar mülkiyet sahibi olacak, fakirler hor görülmeyecek, bütün müminler Allah’ın eşit kulları olacak. Medine toplumu, kabile savaşlarından, Yahudi tüccarların sömürüsünden, Evs ve Hazreçlilerin kavgalarından kurtulacak. Medinelilerin üzerine “ay doğdu”, nur geldi, karanlık son buldu. Saadet asrı yaşadı insanlık. Asr-ı Saadet dendi buna. Cemiyet-i Kâmil’in bütün mefkûreleri bu nebevî sitede ışıldadı.

Şehrin adına Medine-i Münevvere dendi. Medinelilerin “ay doğdu üzerimize” sözleri doğru çıktı. Aydınlanmış Medine doğdu. Allah’ın kelamı ve Rasûlü’nün amelleriyle birlikte cahiliye toplumu gitti, yerine Aydınlanmış Medine geldi. Evs ve Hazreç kardeş oldu. Muhacirler, yani hicret edenler Medineliler tarafından kardeş kabul edildi. Medineli Müslümanlar, Ensar oldu. Tarihte eşine rastlanmayan bir paylaşım görüldü. Aynı kandan, aynı soydan, aynı renkten ve aynı sınıftan gelmeyenler kardeş oldular. Ensar, muhacirlerle her şeyini paylaştı. Dünya tarihinde böyle bir paylaşım hareketine rastlandığı görülmüş değildir. Gönüllü olarak din kardeşine kucak açan ve onunla bütün dünyasını paylaşan bir bilinç, bir iman, bir aşk… İmanın aşkıdır bu. Allah’a ve Peygamberine olan aşkın tezahürü. İnanılan davaya olan aşkın tezahürü.

Hicret, bir yok oluştan kurtuluş ve yeni bir var oluşta tezahür etme hareketidir. İslamiyet, Mekke’de yok olmayla yüz yüze gelirken hicret doğdu. Hicret tamamlanınca da Medine’de var oldu. Yeni bir şafak, yeni bir sabah, yeni bir gün, yeni bir bahar… On iki binlik bir şehirde, bütün insanlığın ve bütün geleceğin saadet toplumu inşa oldu.

ANADOLU’YA HİCRET EDENLER

Hicret, Müslüman bilincinde ve hayatında hep devam eder. İnancını yaşama ve imanını eyleme dönüştürme konusunda zulme uğradığı zamanlarda, imana vatan olacak “geniş arz” aranır. Balkanlarda ve Kafkaslarda bu yüzyılın başında bunlar yaşandı. Küffar, Müslüman topraklara hâkim olunca ve imanları dışlanınca yeniden hicretler başladı. Namusunu korumak, dinini korumak, canını korumak için Müslümanlar Anadolu’ya hicret ettiler. Bu defa Medine Anadolu oldu! Payitaht İstanbul, Medine gibi imanın ve imanlıların sığınak yeri haline geldi. Dar’us-selâm, Dersaadet oldu. Arnavutlar, Çerkezler, Gürcüler, Pomaklar, Boşnaklar… Bütün Müslüman unsurlar küffarın taarruzlarından dolayı hicret yoluna düştü.

Müslümanlar İmparatorluğunu kaybettiklerinden beri inançları ve çektikleri zulümlerden dolayı hicret yolundalar, muhacirler. Anadolu, onlara Ensar oluyor. Yaralarını sarıyor. Memleketini paylaşıyor. Münafıklar, bundan hoşlanmıyor. Fitne tohumları serpiyorlar etrafımıza. Ama payitahtı tutan biz Türkiyeli imanlılar, buna gelmeyeceğiz! Allah’ın “geniş arzı” olmak için mücadele edeceğiz. Hicreti yaşamak durumunda kalan iman ehlini kardeş bileceğiz!

MANEVİ HİCRET

Hicret, aynı zamanda şahsi bir davranış. Sufiler, içinde yaşadığı toplumun kötülüklerinden ve fitnelerinden uzak durmak ve kendi ruhlarını olgunlaştırmak için yaşadığı yeri terk eylerler. Nice dervişler, bu hicreti yaşarlar. İnziva bu açıdan hicrettir. Yani kötülüğü terk, fitneyi terk, ihtirasları terk, dünyeviliği terk... Toprağı, şehri ve insanları terk etmeden de insan hicreti ruhunda da yaşayamaz mı? Ferdi hırslarımızı, bencilliklerimizi, efendilik arayışlarımızı, haksızlıklarımızı terk ederek Allah’a iltica etmek! Şeytandan ve nefsi emareden Allah’a yönelmek. Hicret, fert olarak insanı kâmil olmaya toplum olarak da Cemiyet-i Kâmil’e doğru hareket etmektir.