Nijer'de Osmanlı Sancağı Dalgalanıyor

Osmanlı Devleti'nin en uzak toprağı olan Fizan'ın güneyinde yer alan Nijer'de Osmanlı kültürünün izlerine hâlâ rastlanabiliyor. Yıldırım Bayezid’in soyundan geldiği kabul edilen Sultan İbrahim tarafından yönetilen Agadez’in İstanbulewa kentinde Osmanlı sancağı dalgalanıyor.

YILDIRIM BAYEZİD'İN NİJERLİ TORUNLARI

Osmanlı'nın Afrika kıtasında ulaştığı en uzak nokta olan Fizan'ın güney kesiminde bulunan Agadez Sultanlığı, Osmanlı kültürünü yaşatıyor. Agadez'e bağlı İstanbulewa şehrinde halen Osmanlı sancağı dalgalanırken, bölge sultanlık sistemi ile yönetiliyor. Bölgede hâkim olan genel kanıya göre, Agadez'i yöneten Sultan İbrahim Umaru Yıldırım Bayezid Han'ın soyundan geliyor.

Konuyla ilgili araştırmalar iki yıl önce Niamey'a atanan Büyükelçi Hasan Ulusoy'un çalışmaları ile hız kazandı. 6 yüz yıllık hikâyeyi arşivlerden araştıran Ulusoy'a göre, araştırmalar iki ülke münasebetleri açısından önem taşıyor.

Büyükelçi Hasan Ulusoy şunları söylüyor: "Osmanlı 1500'lerde önce Kuzey Afrika olmak üzere yavaş yavaş sahra altı Afrika'ya geliyor. Ancak bunun öncesinde Nijer'de Osmanlı padişahının izini bulduk. Bu da kuzeyde bulunan Agadez Bölgesi'ndeki kavimlerin çoğu Tuareg olmak üzere, kavimlerin daha 1400'ün başında  4-5 kabilenin Osmanlı padişahının huzuruna çıkıp, kendilerini yönetecek bir şef istemeleriyle başlıyor."

Yerel ve ardından sözlü kaynaklardan bu bilgileri tespit eden Ulusoy, daha sonra ikincil kaynaklardan da benzer bilgilere rastlamış.  Emekli Büyükelçi Numan Hazar'ın kaleme aldığı bir kitapta da Fransız kaynaklarına atfen bu konuya değinildiğini gören Ulusoy, "1400'ün başında bir heyet Osmanlı sultanına çıkarak, kendilerini yönetmesi için bir şef göndermesini istiyorlar. Ben o sultanın Yıldırım Bayezid olduğu çıkarımında bulundum. Fakat bunu incelemek lazım.

Rivayete göre, bir Afrikalı cariyesinden olma oğlunu bu bölgeye yolluyor. Gönderilen zatın adı da Yunus. Yunus Sultan buraya geliyor ve bugün Agadez Sultanlığı denen ilk sultanlığı kuruyor."

AFRİKA'NIN İSTANBULLULARI

Bölgede bugün de sürdürülen Agadez Sultanlığı soyundan gelenlere yerel dilde “İstanbul'dan gelen" manasında 'İstanbulewa' deniyor. Bu bölge tarih boyunca hem kültürel hem de siyasi anlamda bölgenin ayrıcalıklı gruplarından biri olmayı sürdürüyor.

Büyükelçi Hasan Ulusoy son olarak şu bilgileri verdi: "Bugün Agadez'de her Cuma namazında hutbede Osmanlı padişahlarının isimleri yadedilir. Trablus Savaşı'nda terketmek zorunda kaldığımız Osmanlı kalelerimiz var Agadez'de. Nijer'in kuzeyi, Osmanlı Türkleri'yle, biz Türklerle kardeş esasen. Ortak bir aidiyet var ve bizim bunu yaşatmamız lazım. Bu aidiyet güçlendirilmeli. Böyle bir aidiyetin bulunduğu yere gelmekle kendimi şanslı addediyorum. Çabalarımızla bu aidiyetin ve ortak noktalarımızın daha da artması için gayret edeceğiz."

Kaynak: Dünya Bizim