Norovirüs nedir, nasıl bulaşır? Norovirüsün belirtileri nelerdir? Bu yıl mide-bağırsak enfeksiyonları neden arttı? Prof. Dr. Alpay Azap cevapladı.

Norovirüsler, dünya genelinde görülme sıklığı giderek artan viral gastroenterit etkenlerindendir.

Esas bulaş ağız-dışkı yoluyla olup kusmukla da olabilir. Bulaşma sıklıkla yuvalarda, göçmen kamplarında, tatil yapılan kamplarda, hastanelerde, okullarda, restorantlarda, gemilerde, askeri birliklerde ve aile içi bireylerde görülmekte ve bu gruplarda salgınlar yapabilmektedir.

Kusma, ishal ve karın ağrısı gibi belirtilerle acil servislere başvuran kişilerin sayısı arttı. Mide-bağırsak enfeksiyonlarına ilişkin son dönemde en sık ‘norovirüs’e rastlanıyor.

Prof. Dr. Alpay Azap, Kovid-19 pandemisiyle beraber toplumun bağışıklığının düştüğünü belirterek “Sadece Ankara’da değil, farklı illerden aldığımız bilgilere göre ülkemizin pek çok bölgesinde son bir ay içerisinde kusma-ishal şikâyetleriyle başvurularda artış var” diyor.

NOROVİRÜSÜN BELİRTİLERİ NELER?

Azap, artışa geçen norovirüs belirtilerini ise şöyle sıralıyor:

“İlk belirtiler bulantı, kusma, karın ağrısı ve ishal şeklinde. Bazı virüslerde kusma bazılarında ishal daha ön planda. Sadece Ankara’da değil, farklı illerden meslektaşlarımızdan aldığımız bilgilere göre ülkemizin pek çok bölgesinde son bir ay içerisinde kusma-ishal şikayetleriyle başvurularda artış var. Salgın olarak nitelendirmek için daha önceki yıllarda gördüğümüzden, bir başka ifade ile beklenenden, çok daha fazla olgu görmek gerekir. Şu an için bu boyutta bir artış olduğunu söyleyemeyiz. Kusma-ishal yapan virüsler belli dönemlerde artış gösterir. Yılın farklı dönemlerinde farklı virüsler daha ön plandadır. Örneğin Norovirüs daha çok kış aylarında görülür ve hatta bu nedenle kış kusma hastalığı olarak da isimlendirilir. Mevcut artış bu kapsamda değerlendirilebilir.”

1-2 SAAT İÇERİSİNDE ÇOK BİTKİNLEŞTİRDİ

Geçen hafta mide bulantısı ve kusma şikâyetiyle hastaneye başvuran Beyza Tekkol “Çok kısa sürede ishal ve mide bulantısı başladı. 5-6 kez üst üste kustum, 15-20 dakika aralıklarla. Vücudum 1-2 saat içinde çok bitkinleşti. Hastanede serum bağladıklarında kendime gelebildim. Kan tahlili sonucunda kanımda çok yüksek seviyede enfeksiyon çıktı” dedi.

5-6 GÜN GEÇMESİNE RAĞMEN TOPARLAYAMIYORUM

Benzer semptomlarla acil servise giden Ersegün Özcan ise “Çok şiddetli mide bulantısı yaşadım. 2-3 gün içerisinde geçmeyince endişelendim. Hastanede serum verildi. Rahatsızlığımın üzerinden 5-6 gün geçmesine rağmen toparlanamıyorum” ifadelerini kullandı.

SU VE GIDA İLE BULAŞIYOR

Prof. Dr. Alpay Azap, özellikle kapalı alanların virüs için elverişli olduğuna vurgu yapıyor:

“En sık norovirüslerle karşılaşsak da rotavirüs, enterovirüsler ve adenovirüsler mide-bağırsak enfeksiyonlarına yol açabilirler. Bunların ortak özelliği su ve gıdalarla insanlara bulaşmalarıdır. Genellikle hasta insanların dışkıları ile dışarı atılan virüsler su ve gıdaları kirleterek sağlıklı kişilere bulaşırlar. Bu nedenle su ve gıda temizliğinin yeterince uygulanmadığı durumlarda olgu sayılarında artışlar görülür, kapalı topluluklarda özellikle kreş, okul, yurt, seyahat gemisi gibi yerlerde, küçük çaplı salgınlar yaparlar.”

ENFEKSİYONLAR NEDEN BU YIL DAHA FAZLA?

Azap, mide-bağırsak enfeksiyonlarının özellikle son dönemdeki artışını hem ‘mevsimsel’ olarak açıkladı hem de daha kritik bir sebebe vurgu yaptı:

“Son bir ayda sürekli yukarı doğru çıkış göstermemekle birlikte stabil olarak artmış vaka sayısı söz konusu. Bu yıl daha dikkat çekici olmasının sebebi Kovid-19 salgını. Geçen sene Kovid-19 salgını nedeniyle alınan kapanma önlemlerinin, toplumun hastalık korkusu ile temizlik kurallarına çok daha fazla uyması nedeniyle nezle, grip, ishal gibi pek çok bulaşıcı hastalığı çok çok az gördük. Bu hastalıklara neden olan virüsler toplumda dolaşmadığı için bağışıklığın genel olarak azaldığını düşünüyoruz. Bu sene insanlarımız temizlik kurallarına geçen seneye göre çok daha az uyum gösteriyor, kalabalık ortamlar, yeme içme mekânları da açık. Bu nedenle bu sene hem solunum yolu hem de sindirim sistemi enfeksiyonlarında artış bekliyoruz.”

AŞI OLUNDUYSA VE SOLUNUM BELİRTİSİ YOKSA ENFEKSİYONA YORUYORUZ

Azap, soğuk algınlığı belirtileri Kovid-19’u işaret etse de her türlü üşütme belirtisinde koronavirüs endişesi taşımamak gerektiğini dile getirdi ve “Kovid-19 bilindiği üzere öksürük, boğaz ağrısı, burun tıkanıklığı, nefes darlığı gibi; daha çok solunum sistemi belirtileri ile seyreden bir hastalık. Ancak daha az oranda da olsa ishal, bulantı kusma da görülebiliyor. Her iki hastalıkta da ateş, halsizlik, bitkinlik ve kas ağrıları görülebiliyor. Bu yüzden zaman zaman karışabiliyor. Solunum belirtisi hiç olmayan, Kovid-19 aşıları yapılmış ve yakın çevresinde Kovid-19 hastası olmayan kişilerde bulantı, kusma, ishali karın ağrısı belirtileri daha çok viral mide-bağırsak enfeksiyonu lehine yorumluyoruz. Çoğu zaman test yapmaya gerek duymuyoruz. Çünkü test yapılıp viral mide-bağırsak enfeksiyonu tanısı kesinleşse de az önce söylediğim gibi sıvı tedavisi dışında bir tedavi vermiyoruz” diye ekledi.

İslam ve İhsan