İnsan hayatı dört devresi nedir? Öldüğümüzde ne olacak? Kabir hayatı nasıldır? Kabirde soru sormakla görevli olan melekler hangileridir? Kabirde neler sorulacak? Kabir hayatı ile ilgili ayet ve hadisler.

İnsan hayatı dört devreye ayrılabilir:

1. Ruhların topluca yaratılıp, “Ben sizin Rabbiniz değil miyim?” ^[1] ilâhî hitabından itibaren, anne karnındaki cenine yaklaşık dört ay on gün sonra ruh üfleninceye kadar olan dönem. Buna dünya öncesi ruh dönemi de diyebiliriz. Bu dönemdeki halini Allah’ın izin verdiği kimselerden başkası hatırlamaz ve bilmez.

2. Dünya hayatı. Beden, dünyanın fizik, şart ve özelliklerine sahip olan ve dünyada kalması gereken süre içinde, ruha bir kılıf, bir ortam vazifesi gören bir araçtır.

3. Ölümle kıyametin kopması arasında geçen kabir hayatı dönemi.

4. Yeniden dirilme ile başlayıp sonsuza kadar devam edecek olan ahiret hayatı. Bu duruma göre kabir hayatı, dünya hayatı ile âhiret hayatı arasında yer almaktadır. Buna berzah hayatı da denir.

KABİRDE SORU SORAN MELEKLER

Kabirde Münker ve Nekir adlı iki meleğin soru sorması ve verilecek cevaba göre iyi veya kötü olarak başlayacak olan kabir hayatı kitap ve sünnetle sabittir.

Allah Teâlâ şöyle buyurur: “Ateş, sabah, akşam onlara sunulacak ve kıyametin kopacağı gün de; Fir’avun hanedanını azabın en çetinine sokun, denilecek.” ^[2] Bu âyette sözü edilen ve kıyamet kopmazdan önce meydana geleceği bildirilen azabın, kabir azabı olduğu anlaşılmaktadır.

KABİRDE SORULACAK SORULAR

İnsan öldükten sonra kabre konulunca Münker ve Nekir adında iki melek kendisine gelerek “Rabb’in kimdir?”, “Peygamber’in kimdir?”, “Dinin nedir?” diye soracak, iman ve güzel amel sahibi olanlar bu sorulara doğru cevap verecek, kendilerine Cennet kapıları açılarak cennet gösterilecektir. Münkir ve münâfıklar ise bu sorulara doğru cevap veremeyecek, kendilerine Cehennem kapıları açılarak Cehennem gösterilecek, kendileri için acı ve sıkıntılı bir kabir hayatı başlayacaktır.^[3]

KABİR HAYATI NASILDIR?

Hadislerde şöyle buyurulur: “Kabir, ahiret duraklarının ilkidir. Bir kimse eğer o duraktan kurtulursa sonraki durakları daha kolay geçer. Kurtulamazsa, sonrakileri geçmek de zor olur.” ^[4] “Kabir Cennet bahçelerinden bir bahçe veya Cehennem çukurlarından bir çukurdur.” ^[5] İbn Abbas (r.a) Rasûlullah (s.a.s)’in iki kabrin yanından geçerken şöyle buyurduğunu rivâyet eder: “Şüphesiz bu ikisi azap görüyorlar. Gördükleri azap da çok büyük bir iş için değil. Onlardan birisi, küçük abdestte idrar sıçrantısından sakınmaz ve temizlenmezdi. Diğeri ise söz getirip götürerek insanların arasını açardı.” ^[6]

Dipnotlar:

^[1] A’râf, 7/172. ^[2] Mü’min, 40/46. ^[3] Kabir sorgulaması için bk. Müslim, Cennet, 17; Tirmizî, Cenâiz, 70; Tergîb ve’t-Terhîb, III, 369. ^[4] Tirmizî, Zühd, 5; İbn Mâce, Zühd, 32. ^[5] Tirmizî, Kıyâme, 26. ^[6] Buhârî, 4/55; Müslim, 2/34; Ebû Dâvud, 1/11; Tirmizî, 1/53.

Kaynak: Prof. Dr. Hamdi Döndüren, Delilleriyle İslam İlmihali, Erkam Yayınları

İslam ve İhsan