Osmanlı Döneminde Gizli Verilen Sakada
Osmanlı döneminde verenin kimin aldığını, alanın da verinin kim olduğunu bilmediği, gizli verilen nâfile sadaka.
Osmanlı toplumunda Ramazan günlerinde pek çok zengin, hiç tanımadıkları muhitlerde tebdîl-i kıyâfet üzere gezerler, bölgedeki bakkal, manav ve dükkânlara giderek onlardan veresiye defterini çıkarmalarını isterlerdi.
GİZLİ VERİLEN NAFİLE SADAKA
Baştan, ortadan ve sondan rastgele bâzı sayfalarda yazılı borçları toplattırıp çıkan miktârı öder ve:
“–Bu borçları silin! Allâh’ım kabûl eyle!” deyip, kendilerini tanıtmadan giderlerdi.
Borcu ödenen, borcunu kimin ödediğini; borcu sildiren de kimi borçtan kurtardığını bilmezdi. Gizli verilen nâfile sadakanın, açıktan verilenden daha makbûl olduğunu bilen zevât, yardımlarını mümkün mertebe gizlice yapmaya gayret ederlerdi. Ecdâdımız sağ eliyle verdiğini, sol elinden bile saklar, yaptıkları iyilikleri de hemen unuturlardı.
İKİ ŞEYİ UNUT
Kibâr-ı ehlullâh iki şeyi unut buyuruyor:
- Yaptığın hayır-hasenâtı. Zîrâ sana benlik ve ucub vermesin.
- Sana yapılan kötülükleri unut ki, kalbinde kin ve öfke tomurcuklanmasın.
Kaynak: Osman Nuri Topbaş, Faziletler Medeniyeti 1, Erkam Yayınları