Özür Sahibi Kadının Abdesti ile İlgili Hadisler

Özürlü kadınlar her namaz vakti için gusül almalı mıdır? Özür sahibi kadının abdesti/guslü ile ilgili hadis-i şerifler.

Adiy bin Sabit radıyallahu anh’dan:

O’da babası Salih’ten O’da dedesinden, Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’in “özürlü kadınlar, hayızlı günlerinde namazı bırakır (hayızları bittikten) sonra yıkanıp namazını kılar ve her namaz vaktinde abdest alır” buyurduğu rivâyet olundu. (Ebû Dâvûd, Taharet, 113/297; Tirmizî, Ebvâb’ut-tahâret, b. 94, n. 126, s. 220, c. 1; İbn-i Mâce, Kitâb’ut-Tahâret. b. 115, n. 625, s. 204, c. 1)

Hadisin Açıklaması

Adiy bin Sabit’in dedesi Dinar’dır. Adiy bin Sabit babasından o da dedesinden istihaze hadisini hapşırmak, uyuklamak ve namazda esnemek şeytandan olduğu hakkındaki hadis-i rivâyet etmiştir. Fakat Hz. Adiy’in dedesinin ismi Dinar mıdır, değil midir, ihtilaf etmişlerdir.

Bazıları Dinar Adiy’in annesinin babasıdır demişlerse de, anasının babası Abdullah bin Yezid el-Hatmi’dir. Dinar değildir, diye itiraz edilmiş, bazıları Adiy’in dedesinin ismi belli değil demişlerdir. Velhasıl Dinar’ın Hz. Adiy’in dedesi olduğu kabul edilirse Adiy’in dedesinden rivâyeti Mürsel kabul ediliyor. (Tehzib et-Tehzib c. 2, s. 19)

*

Aişe radıyallahu anha’dan:

Fatma bint-i Ebû Hubeyş, Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’e geldi, Urve Fatıma’nın haberini zikretti. Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem:

“(Hayzın bittikten) sonra yıkan ve sonra her namaz için abdest al, namazını kıl,” buyurdu. (Ebû Dâvûd, Taharet, 113/298; Neseî, Kitâb’ul-Hayız, b. 52, n. 363, s. 122, c.1)

*

Aişe radıyallahu anha’dan:

“Özürlü kadın (bir kere) yıkanır, hayız zamanına kadar abdestle namazını kılar.” (Ebû Dâvûd, Taharet, 113/299)

*

Aişe radıyallahu anha Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’den -Benzeri rivâyet olundu.

Ebû Dâvud der ki: Adiy bin Sabit’in bu hadis-i A’meş’in Habib’ten rivâyet ettiği hadis ve Eyyûb Ebû’l-Ala’nın (Hz. Aişe’den rivâyet ettiği bu hadislerin tamamı zayıftır. Sahih değildir. A’meş’in Habib’ten rivâyet ettiği hadisin zayıflığına bu (evvelki) hadis delildir. Hafs bin Gıyas bunu A’meş’ten bunu mevkuf olarak rivâyet ederek Habib’in hadisinin merfu olduğunu reddetmiştir. Aynı şekilde Esbât A’meş’ten o da mevkuf olarak Hz. Aişe’den rivâyet etmiştir.

Yine Ebû Dâvud dedi: Bu hadis-i İbn-i Dâvud A’meş’ten evveli merfu olarak rivyet etti, ve hadiste her namaz anında abdestin bulunmasını inkâr etti. İşte bu Habib’in hadisinin zayıflığına delâlet eder.”

Zührî’nin Urve’den, onun da Aişe radıyallahu anha’dan rivâyetinde: Müstehaze hadisinde Aişe radıyallahu anha şöyle dedi:

“Her namaz vakti için gusül ederdi.”

Kumeyr’in Aişe radıyallahu anha’dan rivâyet edilen hadisde, “Her namaz için abdest al.”

Asım’ın, Şabi’den, onun Kumeyr’den onun da Aişe radıyallahu anha’dan rivâyet ettiği hadiste:

“İztihazalı kadın her gün bir defa yıkanır.” denilmiştir.

Hişam bin Urve babasından şöyle rivâyet etti:

“İstihazalı kadın her namaz için abdest alır.”

Bu hadislerin hepsi zayıftır. Ancak Beni Haşim’in azatlısı Ammar’ın ve Hişam bin Urve’nin babasından rivâyet ettiği hadis müstesna. İbn-i Abbas’dan (nakledilen hadiste) maruf olan gusüldür. (Ebû Dâvûd, Taharet, 113/300)

Kaynak: İbrahim Koçaşlı, Sünen-i Ebî Davud ve Tercemesi, Erkam Yayınları