Peygamber Efendimiz Hac Menasikini Nasıl Yapardı?

Peygamber efendimiz veda haccında bayram sabahı Aka’be cemresini taşladıktan sonra Mina’ya dönmüş, kurbanlarını kesmiş, sonra tıraş olmuştur. Aynı günü Kâ’be’ye gitmiş ve ziyaret tavafını yapıp Mina’ya geri gelmiştir (Müslim, Hac, 333, I,947.)

Taş atma, kurban kesme ve tıraş olma menâsiki arasında Peygamber efendimizin takip ettiği sıraya uymanın vâcip veya sünnet oluşu konusunda müçtehitler farklı görüşler ortaya koymuşlardır.

Ebû Yûsuf ve İmam Muhammed ile Şâfiî, Mâlikî ve Hanbelî mezhebine göre tertibe uymak sünnettir. Bu tertibe uyulmadığı takdirde her hangi bir ceza gerekmez. Buna şu hadis delildir:

Sahabeden biri Hz.Peygamber’e,

- “Şeytan taşlamadan ziyaret tavafını yaptım, (olur mu?) diye sordu. Hz.Peygamber,

- “Zararı yok, (bir şey gerekmez)” buyurdu. Bir başka sahâbî,

- “Kurban kesmeden tıraş oldum, (bir sakıncası var mı?) diye sordu.Hz.Peygamber,

- “Zararı yok, (bir şey gerekmez)” buyurdu. Bir başka sahâbî,

- “Şeytan taşlamadan kurban kestim, (ne dersiniz?) dedi. Hz. Peygamber,

- “Zararı yok, (bir şey gerekmez)” buyurdu. (Buhârî, el-Eyman ve’n-Nüzur, 15, VII, 226; Hac, 135, II, 187. Halebî, İbra- him b. Muhammed b. İbrahim, Mülteka’ l-Ebhur, I, 210, Thk.Vehbi Süleyman Ğavucî el-Elbânî, Beyrut, 1989. Kinânî, III,1171-1173; Makdisi, eş-Şerhü’l- Kebir, V. 63.)

Hadis-i şerîften anlaşıldığına göre bir kimse önce taş atıp, ardından kurban keserek tıraş olabileceği gibi kurbanı kestikten sonra taş atıp tıraş olabilir veya tıraş olduktan sonra taş atıp kurban kesebilir.

Ebû Hanîfe’ye göre, bunların ilk üçünde Hz. Peygamber’in takip ettiği sıraya uymak vâciptir. Aksi halde dem gerekir. Ancak, ifrad haccı yapanların nâfile kurban kesmeleri durumunda tertibe uymaları vâcip değil, sünnettir. (İbn Âbidîn, II, 555.)

Mâlikî mezhebine göre Aka’be Cemresi’ne taş atmanın, tıraş ve tavaftan önce yapılması vaciptir. (Kinânî, III, 1173.)

Ziyaret tavafını taş, kurban ve tıraştan sonra yapmak ittifakla sünnettir.

Tertibe uymak isteyen kimse eğer ifrad haccı yapıyorsa Aka’be Cemresi’ne taşlarını atıp tıraş olduktan sonra, temettu‘ veya kırân haccı yapıyorsa taş atıp kurbanlarını kestik- ten sonra tıraş olup ihramdan çıkar.

Tıraş olabilecek duruma gelen kimseler saçlarını kendileri tıraş edebilecekleri gibi henüz kendileri tıraş olmadan başka ihramlı olan kimseleri de tıraş edebilirler. Fakat tıraş olmadıkça veya saçlarını kısaltmadıkça ihram yasaklarını işleyemezler.

KAYNAK: Diyanet Hac İlmihali, DİB Yayınları, 2013, Ankara