Peygamberimiz (sav.) akrabalık ilişkileri ve komşuluk hakları hakkında ne buyurmuştur? Peygamberimizin (sav.) akrabalık ilişkileri ve komşuluk hakları ile ilgili hadisleri...

Hz. Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem- akrabalık, dindaşlık ve komşuluk haklarına çok büyük bir değer vermiştir. Nitekim hadislerinde şöyle buyurmuştur...

AKRABALIK İLİŞKİLERİ VE KOMŞULUK HAKLARI İLE İLGİLİ HADİSLER

Abdurrahman b. Avf diyor ki: Rasûlullah’ı -sallâllâhu aleyhi ve sellem- şöyle derken işittim:

“Allah şöyle buyurdu: ‘Ben Rahmân’ım, akrabalık bağlarının adı da rahimdir. Ona kendi ismimden türeyen bir isim verdim. Onunla ilişkiyi sürdürenle ben de ilişkimi sürdürür, onunla ilişkiyi kesenle ben de keserim.’ ” (Ebû Dâvûd, Zekât, 45; İbn Hanbel, I, 195)

*

İbn Ömer ve Hz. Âişe’den(ra) rivayet edildiğine göre, Rasûlullah -sallâllâhu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur:

“Cebrail bana komşu hakkında o kadar çok tavsiyede bulundu ki komşuyu komşuya mirasçı kılacağını zannettim.” (Buhârî, Edeb, 28; Müslim, Birr, 140)

*

İbn Abbas şöyle demiştir:

“En yakın akrabalarını uyar.” (Şu‘arâ, 26/214) ayeti inince, Rasûlullah -sallâllâhu aleyhi ve sellem- çıkıp Safâ Tepesi’ne tırmandı ve orada toplanan akrabalarına şöyle seslendi: “Ne dersiniz, size ‘Şu dağın arkasında (sizinle savaşmak üzere) atlılar bekliyor.’ diye haber versem bana inanır mısınız?” Bunun üzerine onlar, “Biz senden hiç yalan işitmedik.” demişlerdi. (Buhârî, Tefsîr, (Leheb) 1)

*

Hz. Ebû Bekir Sıddîk’in kızı Esmâ(ra) anlatıyor:

Müşrik olan (İslâm ile şereflenmeyen) annem, Rasûlullah -sallâllâhu aleyhi ve sellem- zamanında yanıma gelmişti. Rasûlullah’a -sallâllâhu aleyhi ve sellem- danıştım, dedim ki “Annem, ümit bağlamış bir şekilde bana geldi. Onunla ilişkimi sürdürebilir miyim?” Rasûlullah -sallâllâhu aleyhi ve sellem- şöyle buyurdu: “Evet, annenle (evlatlık) ilişkini sürdür.” (Buhârî, Hibe, 29; Müslim, Zekât, 50)

*

Müminlerin Annesi Hz. Âişe’den rivayet edildiğine göre,

(İlk vahiy geldiğinde Hz. Peygamber korku içinde evine dönmüştü ve) Hz. Hatice, Allah Resûlü’nü şöyle teselli etmişti: “Allah’a yemin ederim ki Allah seni asla utandırmaz. Çünkü sen akrabanı gözetirsin, işini görmekten aciz olanların ağırlığını yüklenirsin, yoksula kazanç kapısı sağlarsın, misafiri ağırlarsın, hak yolunda karşılaşılan sıkıntıları aşmaları için insanlara yardım edersin.” (Buhârî, Bed’ü’l-vahy, 1)

*

Hz. Âişe’den(ra) nakledildiğine göre, Hz. Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem- ona şöyle buyurmuştur:

“Rıfktan (yumuşak davranmaktan) nasibi verilen kimseye, dünya ve ahiret iyiliklerinden de nasibi verilmiştir. Sıla-i rahim (akrabalık ilişkilerini sürdürmek), güzel ahlâk ve iyi komşuluk, bulunduğu yeri yaşanır hâle getirir ve ömürleri uzatır.” (İbn Hanbel, VI, 159)

*

Ebû Hüreyre(ra) anlatıyor:

Bir adam dedi ki “Ya Resûlallah, benim akrabalarım var. Onlarla irtibat kuruyorum, fakat onlar benimle ilişkiyi kesiyorlar. Onlara iyilik yapıyorum, onlar bana kötülük ediyorlar. Onlara yumuşak davranıyorum, onlarsa bana kaba davranıyorlar.” Bunun üzerine Rasûlullah -sallâllâhu aleyhi ve sellem- şöyle buyurdu: “Eğer dediğin gibi yapıyorsan onlar senin iyi davranışların karşısında eziliyorlar. Böyle iyi davranmaya devam ettiğin sürece, onlara karşı Allah seninle olacaktır.” (Müslim, Birr, 22)

*

Abdullah b. Amr’dan nakledildiğine göre, Rasûlullah -sallâllâhu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur:

“Allah katında arkadaşın en iyisi, arkadaşına karşı hayırlı davranandır. Allah katında komşunun en hayırlısı ise komşusuna karşı hayırlı davranandır.” (Tirmizî, Birr, 28; Dârimî, Siyer, 3)

*

Cübeyr b. Mut‘im’in anlattığına göre, Hz. Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur:

“Akrabalarla ilişkiyi kesen, cennete giremez.” (Buhârî, Edeb, 11; Müslim, Birr, 19)

*

Hz. Âişe(ra) anlatıyor:

“ ‘Ya Resûlallah, benim iki komşum var; hangisine hediye vereyim?’ diye sordum. ‘Kapısı sana en yakın olana!’ buyurdu.” (Buhârî, Şuf’a, 3)

*

Ebû Zer(ra) şöyle demiştir:

“Dostum (Hz. Peygamber) -sallâllâhu aleyhi ve sellem- bana şunu tavsiye etti: ‘Çorba pişirdiğinde suyunu biraz fazla koy, sonra komşularının hâline bakıp, uygun bir şekilde ondan kendilerine ikram et.’ ” (Müslim, Birr, 143)

*

Ebû Hüreyre’den(ra) nakledildiğine göre,

Allah Resûlü -sallâllâhu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur:

“Allah’a ve ahiret gününe iman eden kişi, ya hayır söylesin ya da sussun. Allah’a ve ahiret gününe iman eden kişi, komşusuna eziyet etmesin. Allah’a ve ahiret gününe iman eden kişi, misafirine ikramda bulunsun.” (Buhârî, Rikâk, 23)

*

Ebû Hüreyre’den(ra) nakledildiğine göre, Hz. Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem- şöyle demiştir:

“Bir Müslüman öldüğünde, en yakın komşularından üç hane halkı kendisinin iyi bir insan olduğuna şahitlik ederlerse Yüce Allah, ‘Bildiklerine göre şahitlikte bulunan kullarımın şahitliğini kabul ettim ve kendi bildiklerimi de bağışladım.’ buyurur.” (İbn Hanbel, II, 409)

*

Abdullah b. Amr’dan nakledildiğine göre, Rasûlullah -sallâllâhu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur:

“Kim cehennemden uzaklaştırılıp cennete girmek isterse Allah’a ve ahirete inanır bir hâlde iken ölüm kendisine erişsin. İnsanların kendisine nasıl davranmalarını istiyorsa o da insanlara öyle davransın.” (İbn Hanbel, II, 192; Müslim, İmâre, 46)

*

Ebû Hüreyre’den(ra) nakledildiğine göre, Rasûlullah -sallâllâhu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur:

“Komşusunun, şerrinden emin olmadığı kimse cennete giremez.” (Müslim, Îmân, 73)

*

Enes b. Mâlik diyor ki: Rasûlullah’ın -sallâllâhu aleyhi ve sellem- şöyle buyurduğunu işittim:

“Kim rızkının bollaştırılmasını yahut ecelinin geciktirilmesini arzu ediyorsa akraba ilişkilerini sürdürsün!” (Buhârî, Edeb, 12; Müslim, Birr, 20)

İslam ve İhsan