Ramazan ayı Müslümanın en kıymetli ve faziletli vaktidir. Ramazan ayınında son günleri bir o kadar önemli ve kıymetlidir. İşte bu vakitler daha çok gayret edip, ibadetlere yoğunlaşacağız.

İslâm’ı yani Cenâb-ı Hakk’ın yüce tâlimatlarını her zaman yaşayacağız, her zaman vecd ve istiğrâk içinde tatbik edeceğiz. Bilhassa Ramazân-ı şeriflerde bu yaşayışın hassâsiyet ve derinliğini artırmaya gayret edeceğiz.

• Namazlarımız Göz Nûru Olmalı…

Namaz, ferdî ibâdetlerin zirvesi… Cenâb-ı Hak ile günde beş kez mülâkat fırsatı.

Farz namazlarımızı mutlaka camide ve cemaat ile edâ etmeliyiz. Yirmi yedi derece sevâba tâlip olurken, aynı zamanda ümmet-i Muhammed ile içtimâîleşmeliyiz.

Farz namazların cemaatle kılınması; bizim mezhebimizde, sünnetlerin en kuvvetli derecesi olan, müekked sünnettir. Yani Efendimiz’in hemen hemen hiç terk etmediği, üzerinde çok durduğu sünnetlerdendir. Hanbelî mezhebinde ise, vâcibdir. Yani kişi, zarûret olmadan cemaati terk edemez.

Hakikaten asr-ı saâdette, cemaatle namaz üzerinde çok ciddiyetle durulduğunu görmekteyiz.

Fahr-i Kâinat -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz’e bir âmâ geldi:

“–Yâ Rasûlâllah! Benim evim Mescid-i Nebevî’ye uzak, beni elimden tutup götürecek kimse yok. Yolda haşerat var. Ben, evimde namaz kılsam olur mu, buna müsaade eder misiniz?” dedi.

Efendimiz -aleyhisselâm- bir müddet tefekkür ettikten sonra sordu:

“–Hayye ale’s-salâhı duyuyor musun?”

O da;

“–Duyuyorum yâ Rasûlâllah!” dedi.

Bunun üzerine Efendimiz -sallâllâhu aleyhi ve sellem-;

“–Öyleyse mescide devam et!” (Nesâî, İmâmet, 50) buyurdu.

Bu Ramazan’da cemaatle namaz şuurunu kazanmalı ve sâir zamanlara da yaymalıyız. Caminin uzak olduğu, iş saatinde çıkılamadığı gibi durumlarda da en azından, oradaki kişilerle cemaat olmaya riâyet etmek lâzımdır.

Namazlarımızı, Rasûlullah Efendimiz’in namazı ile mîzân etmeliyiz. Zira O -sallâllâhu aleyhi ve sellem- böyle buyurmuştur:

“Namazı benden gördüğünüz gibi kılın!” (Buhârî, Ezân, 18)

O’nun nasıl namaz kıldığını ise Hazret-i Âişe Vâlidemiz şöyle anlatır:

“Rasûlullah -sallâllâhu aleyhi ve sellem- namaza durduğu zaman, yüreğinden kazan kaynamasına benzer bir ses duyulurdu.

Ezan okunduğu zaman, Allâh’ın huzûruna çıkacağı için, etrafındakileri tanımaz hâle gelirdi.” (Ebû Dâvûd, Salât, 157; Nesâî, Sehv, 18)

Namazı yasak savar bir tarzda, gaflet içinde kılmak, asla bu ulvî vazifenin îfâsı yerine geçmez. Hattâ böyle gaflet içinde namaz kılanlara; «Yazıklar olsun!» hitâbı gelmiştir. Namazı terk edenlerin ise, hâlinin nice olacağını düşünmek gerekir!.. Müddessir Sûresi’nde o âkıbet şöyle anlatılır:

Cehennem ehline;

“–Sizi Sakar cehennemine dûçâr eden nedir?” diye sorulduğunda, verdikleri ilk cevap şu olacaktır:

“–Biz namaz kılanlardan değildik!” (Bkz. el-Müddessir, 42-43)

Farz namazlara ilâveten, nâfile namazlarla da, bilhassa bu mübârek mevsimlerde Allâh’a secdelerle yaklaşmak lâzımdır.

Ramazân’a mahsus bir rahmet olan, terâvih namazları, acele içinde değil, huşû ve huzur içinde edâ edilmelidir.

Sahura kalkma tâlimi, sehere kalkma terbiyesine dönüştürülmeli ve senenin tamamına yayılmalıdır. Bu çok kıymetli vakitler, teheccüd namazlarıyla beraber; istiğfar, kelime-i tevhid, salevât-ı şerîfeler, zikrullah ve Kur’ân tilâvetleriyle ihyâ edilmelidir.

• Orucu Bütün Vücuda Edâ Ettirmeli…

Ramazân-ı şerif;

• Oruç sayesinde, mahrumların hâlinin tefekkür edildiği, böylece ruhların rikkat kazandığı,
• Nefsânî arzulara karşı iradenin güçlendirildiği,
• Helâllere bile riyâzat içinde yaklaşılan bir mevsimdir.

Bu kıvamda bir oruç için;

Orucu sadece mideye değil; göz, kulak, dil ve gönle de, yani bütün uzuvlara tutturmak îcâb eder.

• Ağzımızdan yiyecek ve içecek girmemesine dikkat ettiğimiz gibi; ağzımızdan kötü bir söz, yalan, gıybet ve nemîme gibi gayr-i ahlâkî lâkırdıların çıkmamasına da âzamî gayret göstermeliyiz.
• Bu çirkin sözleri kendimiz söylemediğimiz gibi, kulaklarımızın da böylesi iğrenç lâfızlarla kirlenmemesine dikkat etmeliyiz.

Abdullah Dehlevî Hazretleri; oruçlu olduğu bir gün, yanında gıybet edilince, orucunun bozulduğunu söylemiş, iradesi dışında olduğunu söyleyenlere de;

“–Evet, biz gıybet etmedik ama dinledik. Gıybette söyleyen de dinleyen de aynıdır. (Bize o çirkinlikten in‘ikâs oldu, kötü bir esinti geldi)!” diye üzüntüsünü ifade etmişti.

• Oruçlarımızda gözlerimizin harama bakmamasına çok ihtimam gösterelim. Hayatları istîlâ eden internet, cep telefonu ve televizyonun menfî programlarının, Ramazân-ı şerifte pek kıymetli olan vakitleri israf ettirmemesine ve seyrettirdiği şeytânî vitrinlerle ecirleri zâyî ettirmemesine çok dikkat edelim.
• Oruç ibâdetinin özünün, riyâzat olduğunu unutmayalım. Yani sahur ve iftarlarda oburluğa düşerek, Ramazân’ın mânâsını tersine çevirmeyelim.

Hazret-i Mevlânâ, Ramazan sofrasını bakın nasıl ifade eder:

“Ramazan geldi, artık maddî yiyeceklerden elini çek ki, gökten mânevî rızıklar gelsin. Bu ay, gönül sofrasının kurulduğu aydır. Gönlün, bedenin hatalarından kurtulduğu aydır. Gönüllerin aşk ve îmân ile dolduğu aydır.”

Bu hasletlerle tutulan bir oruç, biiznillâh mü’min için cehenneme ve ona götüren kötülüklere karşı bir kalkan olacaktır.

• İnfâk ile Rahmet İnsanı Olmalı…

Siyer-i Nebî’de görüyoruz ki, orucun farz kılınmasının hemen akabinde zekât farz kılınmıştır. Gönülleri rakîk ve merhametli hâle getiren oruç ibâdeti, infak ibâdetini kolaylaştırır.

Zekât, nisab miktarı maldan fazlasına sahip olan herkesin ödemesi gereken asgarî infaktır. Onu vermemek, fakirin hakkını gasp etmektir ki, en kötü hırsızlıktır.

İsteyene gelişi güzel sadaka vermekle zekât ibâdeti yerine getirilmiş olmaz. Bilhassa iş ve dükkân sahipleri, zekât fıkhını öğrenmeli, bilmiyorlarsa ehline danışmalı, düzgün bir sayım ve hesap yapıp, yıllık zekâtlarını tespit etmeli ve geciktirmeden, yine araştırarak tespit ettiği ehline tevdî etmelidir.

Zekât ve sadakaların îfâsında nezâket ve zarâfet husûsuna da çok dikkat etmek gerekmektedir.

Başa kakmak, sözle eziyet etmek, kötüsünden vermek gibi zekâtı ve sadakayı boşa çıkaran davranışlardan uzak durmak gerekir.

Rahmetli babam Musa Efendi, bir gün dükkâna gelmişti. O esnada bir fakir gelip tezgâhtardan yardım istedi. O da;

“‒Daha dün geldin, verdik! Böyle üst üste olmaz ki!” şeklinde azarlayıcı sözler sarf etti.

Bunu fark eden babam, o tezgâhtarı çağırdı ve dedi ki:

“–Evlâdım, bizler de devamlı Rabbimiz’den istemiyor muyuz? Dün istedik, bugün yine istiyoruz. Sabah yiyoruz, öğleyin yine O’ndan niyâz ediyoruz.

Geri çevirmek ve azarlamak olmaz. Vaziyete göre az verilir, fakat mahrum bırakılmaz.”

Böyle durumlarda, gafil insanlar;

“–Bile bile kendimizi istismâr ettirmemeliyiz! Hem dilenmek dînimizde yasaktır.” şeklinde nefsânî vesveselerle cimrileşir ve isteyeni azarlayıp gönül kırmak gibi çok daha büyük bir cürme düşerler. Bunun yerine doğru olan, az da olsa ikrâm edip, nefsimizin cimriliğinden kendimizi korumamızdır.

Babam Musa Efendi -rahmetullâhi aleyh-;

Yardım isteyen kişilerin; «‒Allah versin! Allah versin!» diye uzaklaştırılmasına da çok üzülür ve şöyle derdi:

“‒Acaba; bize kim veriyor? Allah bize niçin veriyor? Sırf kendimiz için mi?”

Bu sebeple;

Sadakayı veren kişi, alan kardeşine karşı bir teşekkür edâsı içinde olmalıdır.

Çünkü verdiği zekât ise, onu farz olan bir borçtan kurtarıp ecre nâil eylemektedir. Verilen sadakalar ise, aynı zamanda; veren kişiyi hastalık ve musîbetlere karşı koruyan birer siper-i sâikadır.

Yoksullar, fakirler ve garipler, aslında varlık sahipleri için büyük bir nimettir. Zira cennet kapıları, onların duâları ile açılır.

Yine düşünmelidir ki, kader îcâbı rolleri değişebilirdi. Kendisi muhtaç, o verdiği kardeşi sadaka veren durumunda olabilirdi. O zaman kardeşinin kendisine nasıl muâmele etmesini isterdi?

Yani dünya zâviyesinden bakıldığında, muhtaçlar, sadaka veren ağniyâ-i şâkirîne nasıl muhtaç ise; âhiret bakımından da, o zenginler, o muhtaçların duâlarına hattâ çok daha fazla muhtaçtırlar.

Rahmet insanı; sadece kendisinden isteyen, kapısına gelenlere vermekle yetinmez. Fukarâyı, mağdur ve mahrumları ziyaret eder, arar, bulur.

Mahrumlar, istiğnâ (tok gözlülük) ve kanaat ile kendilerini gizlese dahî, onları sîmâlarından tanır. Hâl ve hatırlarını sorar. Mâtemlerin civarında olur.

KADİR GECESİNE HAZIRLANMALIYIZ

Unutulmamalıdır ki;

Zekât, asgarî infaktır. Rahmet insanı; elinde bulunan imkânlardan, kifâyet ölçüsünde istifâde eder, asla lükse kaçmaz, israf ve pintilikten uzak durur ve artan ne varsa infâk eder. Cenâb-ı Hakk’ın kendisine tevdî ettiği ihtiyaç fazlası malın, bir imtihan olduğu şuurunda yaşar.

“…Mallarınızla ve canlarınızla Allah yolunda cihâd edin!..” (et-Tevbe, 41) emrine imtisâl ederek, bütün imkânlarıyla, İslâm’ı yaşatacak hizmetlere destek olur.

Savaş hâllerinde seferberlik îlân edilir. Böyle zamanlarda; her zaman ödenen vergiler dışında, başka fedâkârlıklar da gerekir. Sadece vatanî hizmet yaşı gelenler değil, eli silâh tutan herkes vazifeye çağırılır.

Bugün âhirzaman şartlarında; eski kavimleri helâke sürükleyen günahların hepsi yeryüzünde işlenmekte, hattâ bu şenaatler maalesef, müslüman beldelere de sokulmakta ve sızmaktadır. Bizim evlâtlarımıza da musallat olmaktadır.

Bu şeytânî cereyanlara karşı bir müdafaa hattı kurmak, şarttır. Bu mücadelede, mânevî bir seferberlik lâzımdır.

İşte Ramazân-ı şerif, bu mânevî seferberlik mevsimidir. Canla, başla İslâm’ı yaşamak ve yaşatmak için, bedenimizle, hizmetimizle, malımızla, bütün imkânlarımızla seferber olmalıyız.

Alev alev yanan ve yayılan bir yangın karşısında, onu söndürmek mevkiinde olanlar, nasıl ki oturup çay-kahve içmezler de derhâl var güçleriyle onu söndürmeye koşarlarsa, devrimizde de, nesillerin istikbâline çöreklenen cehennemî yangınlara karşı, her mü’minin seferberlik rûhu içinde olması lâzımdır.

Tebük Seferi’ne hazırlıklar yapılırken, kalplerinde nifak alâmeti bulunanlar, bahane ve mâzeret üreterek;

“–Bu sıcakta sefere mi çıkılır?!.” dediler.

Yani zorluklar karşısında nefislerine taviz verdiler.

Cenâb-ı Hak ise, onlara;

“–Cehennem ateşi daha sıcaktır!” diye cevap verdi. (Bkz. et-Tevbe, 81)

Demek ki; şartlar ne olursa olsun bir müslüman dâimâ cehennemin daha sıcak olduğunu tefekkür etmelidir. Böylece her türlü dünyevî meşakkat mü’minin gözünde küçülecek, o zorluklara sabır ve tahammül göstermek kolaylaşacaktır.

Bütün bu saydığımız İslâm’ı yaşayıcı ve yaşatıcı gayretler ile, ferdî hayatımızda da Kadir Gecesi’ne hazırlanmalıyız.

Kaynak: Osman Nuri Topbaş, Yüzakı Dergisi, Yıl: 2022 Ay: Nisan, Sayı: 206

İslam ve İhsan