Receb Ayı Nedir?

Receb ayı nedir, ne anlama gelir? Receb ayı hangi aydır? Receb ayı Kur’ân’da ve hadislerde geçiyor mu? Üç Aylar’ın ilki; Receb ayı...

Receb, Hicrî yılın yedinci ayıdır.

RECEB AYI NEDİR?

Sözlükte “korkmak; saygı duymak, tâzim göstermek” anlamlarına gelen recb kökünden türeyen Receb kelimesi saygı duyulan ve savaşmanın haram kabul edildiği dört aydan birinin adı olup dinî gelenekte önemli yeri olan Üç Aylar’ın ilkidir.

Câhiliye devrinde, Receb ayı boyunca savaştan ve baskınlardan uzak durulur, özellikle ilk on gününde oruç tutulur, umre ziyaretleri yapılır ve putlardan oluşan tanrılara “atîre” veya “recebiyye” denilen kurbanlar takdim edilirdi. Receb ayının daha önce Arab-ı bâide (Âd ve Semûd) döneminde “hevber”, Arab-ı âribe döneminde “esamm” (sağır) diye adlandırıldığı, kan dökmenin, mala ve ırza dokunmanın yasak olduğu bu ayda kavga ve silâh sesleri, imdat çağrıları duyulmadığı için bu adla anıldığı rivayet edilir.

Araplar’ın Mudar kolundan olan Kureyş gibi kabilelerin Receb ayına diğer kabilelerden daha fazla saygı göstermesi sebebiyle Hz. Peygamber’in (s.a.s.) bir hadisinde de geçtiği üzere bu aya “receb-i Mudar” denilmekteydi. Öte yandan haram aylardan üçü (zilkade, zilhicce, muharrem) peş peşe geldiği için bunlara “serd” (birbirini takip eden) denilirken Recep ayına tek olduğu için “ferd” (münferid) adı verilmiştir. Kaynaklarda Receb ayı karşılığında başka isim veya sıfatlar da zikredilmektedir. Osmanlı belgelerinde Receb (ب) kısaltmasıyla ve “şerif”, “mürecceb” gibi sıfatlarla birlikte yazılmıştır.

KUR’AN’DA VE HADİSLERDE RECEB AYI

Kur’ân-ı Kerîm’de Receb kelimesi geçmemekle birlikte muhtelif âyetlerde haram aylardan söz edilerek bu aylara saygı gösterilmesi emredilmektedir. (el-Bakara 2/194, 217; el-Mâide 5/2, 97; et-Tevbe 9/5, 36)

Resûl-i Ekrem (s.a.s.) haram ayları Zilkade, Zilhicce, Muharrem ve Receb olarak açıklamıştır. (Buhârî, “Meġāzî”, 77; Müslim, “Ḳasâme”, 29) Haram ayların farklı bir önem ve saygınlığa sahip olduğu, bu aylarda işlenen iyilik ve kötülüklere başka zamanlarda işlenenlerden daha fazla mükâfat ve ceza verileceği yönünde genel kabul vardır.

Kaynak: DİA