Ribi Bin Hiraş (r.a.) Kimdir?
Hadis hâfızı ve zâhid Ribi Bin Hiraş (r.a.) kimdir?
Ribi Bin Hiraş radıyallahu anh Kûfeli muhadram tâbiîndendir. Babası Hırâş b. Cahş’a Hz. Peygamber’in bir mektup gönderdiği, fakat onun bu mektubu yırtıp attığı rivayet edilmektedir. Ribi Bin Hiraş radıyallahu anh hadis öğrenmek için bazı ilim merkezlerine giderek Hz. Ali, Ebû Mûsâ el-Eş‘arî, Abdullah b. Mesut, Ebû Mesut el-Bedrî, Huzeyfe b. Yemân, Ebû Bekre es-Sekafî ve İmrân b. Husayn radıyallahu anh gibi sahâbîlerden faydalandı. Suriye’ye gittiğinde Câbiye’de Hz. Ömer’in radıyallahu anh hutbesini dinledi. Ebû Zer el-Gıfârî’den radıyallahu anh hadis işitip işitmediği ise ihtilâflıdır. Kendisinden Abdülmelik b. Umeyr el-Kureşî, Ebû Mâlik el-Eşcaî, İbnü’l-Mu‘temir, Şa‘bî gibi muhaddisler rivayette bulundu.
Güvenilir bir muhaddis olan ve rivayetleri Kütüb-i Sitte’de yer alan Ribi Bin Hiraş radıyallahu anh aynı zamanda devrinin önde gelen zâhidlerindendi. Yalan söylememesiyle tanınan Ribî’nin radıyallahu anh iki oğlu da Haccâc’a isyan etmişti. Ribî’nin radıyallahu anh doğru sözlülüğü Haccâc’a hatırlatılarak oğullarının saklandığı yer hakkında doğru bilgi verebileceği belirtilmişti. Haccâc da ona adamlarını gönderip oğullarının yerini sorduğunda Ribî radıyallahu anh, “Allah yardımcıları olsun” diyerek ikisinin de evde olduğunu söylemiş, onun bu dürüstlüğünü gören Haccâc oğullarını bağışlamıştı.
Bazı kaynaklarda Ribi Bin Hiraş’ın radıyallahu anh Rebî‘ ve Mesut adında iki kardeşi bulunduğu kaydedilmiş, fakat kendisi dört kardeş olduklarını belirtmiştir (âbid ve zâhid olarak bilinen kardeşi Rebî‘in öldükten sonra yüzü açıldığında etrafında bulunanlara selâm verdiğine dair rivayet ve tartışmalar için. Bazı kaynaklarda Ribî b. Hırâş’ın karısının da (İmreetü Ribî b. Hırâş) hadis rivayet ettiği görülmekte fakat bu hanımın kimliği hakkında bilgi bulunmamaktadır. Ribî b. Hırâş radıyallahu anh 101’de (719) Kûfe’de vefat etti. Cenaze namazını Zeyd b. Hattâb’ın torunu ve Ömer b. Abdülazîz’in Kûfe valisi muhaddis Abdülhamîd b. Abdurrahman kıldırdı. Onun 81, 82 (701), 102 ve 104’te (722) öldüğü de kaydedilmektedir.
Kaynak: DİA