Şafii Mezhebine Göre Bayram Namazlarının Kılınışı ve Hükmü

Şafii mezhebine göre bayram namazlarının kılınışı ve hükmü...

Şafi mezhebi; İmam Şafi’ye (r.a) nisbet edildiği için bu adla anılmıştır. Şâfi mezhebinin kurucusu sayılan İmam Şafi (r.a) 767 (Hicri 150) yılında Gazze şehrinde (Filistin) doğdu.

Şafi mezhebi önce Mısır’da sonra kısmen Suriye, Yemen, Irak ve Mâverâünnnehir’de yayıldı. Günümüzde Irak, Suriye ve Anadolu’nun güney ve doğu bölgelerinde Şafi mezhebi yaygındır.

ŞAFİİ MEZHEBİNE GÖRE BAYRAM NAMAZLARININ KILINIŞI VE HÜKMÜ

Cuma namazı kendilerine farz olan her kişiye Ramazan ve Kurban Bayram namazları müekked sünnettir. Kadınların bayram namazına gelmeleri, namaz kılamayacak durumda bulunanların cami dışanda bekleyip bayram sevincine iştirak etmeleri müstehaptır.

Bayram namazlarını erkeklerin cemaatle kılması sünnettir. Hac ibadetini eda etmekte olanlar bu namazı yalnız başlarına kılarlar. Bayram namazının vakti, güneşin doğuşuyla başlayıp öğleyin zevale kadar devam eder. Güneşin doğuşundan yaklaşık yarım saat sonrasına kadar ertelemek faziletlidir.

Bayram Namazlarının Kılınışı ve Zevâid Tekbirleri

Bayram namazı için ezan okunmaz, kamet edilmez. Namaza durulacağı zaman, "es-Salâtü câmia!" diyerek duyuru yapılır.

Bayram namazı iki rek'attir. Birinci rek'atta iftitah tekbirinden sonra yedi tekbir almak menduptur. Bayram namazında fazladan alınan tekbirlere zevâid tekbirleri denir. Bu tekbirlerin her biri alınırken eller omuz hizasına kadar kaldırılır. Her iki tekbir arasında, "Sübhânellahi velhamdü lillâhi ve lâ ilêhe illallâhü vallâhü ekbar" demek sünnettir. Her iki tekbir arasında ellerin, göğüs altında sağ el sol elin üstüne gelecek şekilde bağlanır. Daha sonra eûzü besmele çekilerek kıraate başlanır.

İkinci rek'at başında beş tane zevâid tekbiri alınır. Tekbirler arasında fasıla yapılır ve eller bağlanır. Daha sonra Eûzü besmele çekilerek kıraate başlanır. Zevâid tekbirlerinin kıratten önce alınması gerekir. Unutup tekbir almadan kıraate başlanırsa, zamanı geçtiği için artık tekbir alınamaz. Zevâid tekbirlerinin alınmaması, sehiv secdesini gerektirmemekle birlikte mekruhtur. Bu hükümler hem imam, hem de imama uyanlar için geçerlidir. İmam, zevâid tekbirlerini terkederse, ona uyan cemaat de terkeder, ancak fazla alırsa ona uymaz.

Bayram namazlarında kıraat sesli yapılır. Ancak imama uyarak bu namazı kılanlar, kıraati sessiz yaparlar. Tekbirlerin herkesçe sesli olarak alınması sünnettir.

Birinci rek’atta Kâf ve A'lâ sûrelerinden birinin, ikincide ise Kamer ve Ğâşiye sûrelerinden birinin okunması sünnettir.[1]

Bayram namazı vaktinde kılınmadığı takdirde daha sonra kaza edilir. İmamla birlikte kılmayanlar, bu namazı diledikleri vakitte aslî şekliyle kılabilirler. Bayramın birinci günü zevalden sonra kılınırsa kaza olarak kılınmış olur.

[1] Şirbînî, Mugni'l-Muhtâc, 1/587-589

Kaynak: Hasan Serhat Yeter, FIKIH 1 (Şafii Mezhebi), 2017

İslam ve İhsan

İslam, Hz. Adem’den Peygamber Efendimize (s.a.v) gönderilen tüm dinlerin ortak adıdır. Bu gerçeği ifâde için Kur’ân-ı Kerîm’de: “Allâh katında dîn İslâm’dır …” (Âl-i İmrân, 19) buyurulmaktadır. Bu hakîkat, bir başka âyet-i kerîmede şöyle buyurulur: “Kim İslâm’dan başka bir dîn ararsa bilsin ki, ondan (böyle bir dîn) aslâ kabul edilmeyecek ve o âhırette de zarar edenlerden olacaktır.” (Âl-i İmrân, 85)

...

Peygamber Efendimiz (s.a.v) Cibril hadisinde “İslam Nedir?” sorusuna “–İslâm, Allah’tan başka ilâh olmadığına ve Muhammed’in Allah’ın Rasûlü olduğuna şehâdet etmen, namazı dosdoğru kılman, zekâtı vermen, Ramazan orucunu tutman, yoluna güç yetirip imkân bulduğun zaman Kâ’be’yi ziyâret (hac) etmendir” buyurdular.

“İman Nedir?” sorusuna “–Allah’a, meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine, âhiret gününe inanmandır. Yine kadere, hayrına ve şerrine îmân etmendir” buyurdular.

İhsan Nedir? Rasûlullah Efendimiz (s.a.v): “–İhsân, Allah’a, onu görüyormuşsun gibi kulluk etmendir. Sen onu görmüyorsan da O seni mutlaka görüyor” buyurdular. (Müslim, Îmân 1, 5. Buhârî, Îmân 37; Tirmizi Îmân 4; Ebû Dâvûd, Sünnet 16)

Kuran-ı Kerim, Peygamber Efendimize (s.a.v) gönderilen ilahi kitapların sonuncusudur. İlahi emirleri barındıran Kuran ve beraberinde Efendimizin (s.a.v) sünneti tüm Müslümanlar için yol gösterici rehberdir.

Tüm insanlığa rahmet olarak gönderilen örnek şahsiyet Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed Mustafa (s.a.v) 23 senelik nebevi hayatında bizlere Kuran ve Sünneti miras olarak bırakmıştır. Nitekim hadis-i şerifte buyrulur: “Size iki şey bırakıyorum, onlara sımsıkı sarıldığınız sürece yolunuzu asla şaşırmazsınız. Bunlar; Allah’ın kitabı ve Peygamberinin sünnetidir.” (Muvatta’, Kader, 3.)

Tasavvuf; Cenâb-ı Hakkʼı kalben tanıyabilme sanatıdır. Tasavvuf; “îmân”ı “ihsân” gibi muhteşem ve muazzam bir ufka taşımanın diğer adıdır. Tasavvuf’i yola girmekten gaye istikamet üzere yaşayabilmektir. İstikâmet ise, Kitap ve Sünnet’e sımsıkı sarılmak, ilâhî ve nebevî tâlimatları kalbî derinlikle idrâk edip onları hayatın her safhasında vecd içinde yaşayabilmektir.

Dua, Allah Teâlâ ile irtibatta bulunmak; O’na gönülden yönelmek, meramını vâsıta kullanmadan arz etmek demektir. Hadisi şerifte "Bir şey istediğin vakit Allah'tan iste! Yardım dilediğin vakit Allah'tan dile!" buyrulmuştur. (Ahmed b. Hanbel, Müsned, 1/307)

Zikir, bütün tasavvufi terbiye yollarında nebevi bir üsul ve emanet olarak devam edegelmiştir. “…Bilesiniz ki kalpler ancak Allâh’ı zikretmekle huzur bulur.” (er-Ra‘d, 28) Zikir, açık veya gizli şekillerde, belirli adetlerde, farklı tertiplerde yapılan önemli bir esastır. Zikir, hatırlamaktır. Allah'ı hatırlamak farklı şekillerde olabilir. Kur'an okumak, dua etmek, istiğfar etmek, tefekkür etmek, "elhamdülillah" demek, şükretmek zikirdir.

İlim ve hâl kelimelerinden oluşmuş bir isim tamlaması olan ilmihal (ilm-i hâl) sözlükte "durum bilgisi" demektir. Bütün müslümanların dinî bilgi ve uygulama bakımından ihtiyaç duyduğu, bir bakıma müslüman olmanın ve müslümanlığın icaplarını yerine getirmenin ön şartı durumundaki fıkhi temel bilgiler ilmihal diye anılmıştır.

İslam ve İhsan web sitesinde İslam, İman, İbadet, Kuranımız, Peygamberimiz, Tasavvuf, Dualar ve Zikirler, İlmihal, Fıkıh, Hadis ve vb. konularda güvenilir kaynaklardan bilgiye ulaşabilirsiniz.

Şafii Mezhebine Göre Bayram Namazlarının Kılınışı ve Hükmü