Sahabenin Tanınma Şekilleri
Sahabenin tanınma şekilleri nelerdir? Sahabeler hangi şartlar dahilinde sahabe sayılır?
Bir kimsenin sahabî olduğu şu yollarla bilinir:
- Tevatür yolu ile: Tevatür, yalan söylemek üzere bir araya gelmeleri aklen mümkün olmayan çok sayıda kimsenin, bir haberi ittifakla nakletmelerine, bir konu üzerinde görüş birliğine varmalarına denir.
Sahabî olduğu tevatür yoluyla bilinenlere misal olarak, Hazreti Ebû Bekir, Hazreti Ömer, Hazreti Osman, Hazreti Ali, Talha, Zübeyr b. Avvam, Sa'd b. Ebî Vakkas ve benzerlerini verebiliriz.
- Şöhret yoluyla: Tevatür derecesinde olmamakla beraber bir kişinin sahabî olduğunun bir çok kimse tarafından bilinmesidir.
Mesela Dımam b. Sa'lebe, Sa'd b. Bekre kabilesindendi. Kabilesinin elçisi olarak Hazreti Peygamber'in yanına gelmiş, O'na bazı sorular sorup müslüman olarak dönmüştü. Hazreti Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem'i kısa bir süre görmesi, aynı zamanda Mekke ve Medine dışında oturuyor olması onun herkes tarafından bilinmemesine yol açmıştır. Böylece sahabî olduğuna dair bilgi tevatür derecesine ulaşmamıştır.
- Bir sahabî ve tabiî'nin şahitliği ile: Buna örnek olarak Humame b. Ebî Humame'yi verebiliriz. Humame müslümanların Isfahan'ı fethettikleri sırada bir karın hastalığından vefat etmişti. O zaman tanınmış bir Sahabî olan Ebu Musa'l-Eş'arî, Hümame'nin Hazreti Peygamber'le görüşmüş olduğunu Peygamberimizin, onun şehid olarak öleceğini söylediğini bildirdi. Böylece Hümame'nin sahabî olduğu başka bir sahabî'nin haber vermesiyle anlaşılmış oldu.
- Kendisinin “Ben sahabîyim” demesiyle: Bu takdirde “Ben sahabîyim” diyen kimsenin adaletli yani her bakımdan dürüst ve güvenilir bir kimse olması ve hicri 110 tarihinden önce yaşamış bulunması şartları aranır. Çünkü en son sahabî'nin hicrî 110 yılında öldüğü kabul edilmektedir. Onun için bu tarihten sonra “ben sahabîyim” diyenin sözüne inanılmaz.