Sahabenin Üçer Kez Tekrar Ettiği Sözler

Ashab-ı kiramın Peygamber Efendimiz’in sözlerini hafızalarında tutabilmek için takip ettikleri yol ibret vericidir.

Resûlullâh, dâvâsını anlatırken sözlerini açık seçik söyler, iyice anlaşılması için konuştuklarını birkaç defâ tekrar ettiği olurdu. Hazret-i Enes’in bildirdiğine göre sözünün iyi anlaşılması için konuşmasını üç defa tekrarlardı. (Buhârî, İlim, 30) Nitekim Efendimiz Abdullah bin Hubeyb, Ukbe bin Âmir ve Câbir bin Abdullah (r.a.) gibi bazı sahâbîlerine akşam ve sabah saatlerinde okumaları için bazı sûreleri tavsiye buyururken, bu sûrelerin önemine dikkatlerini çekmek için hoş bir usûl tâkip etmiş, önce onlara isimleriyle hitap ederek:

“– Oku!” buyurmuş, onların:

– Ne okuyayım yâ Resûlallâh? diye sormaları üzerine, aynı emri bir daha tekrarlamış; bu karşılıklı konuşma üç defa tekrarlandıktan ve böylece Allah’ın Resûlü sahâbîlerini sözüne iyice kulak vermeye hazırladıktan sonra:

“– Akşam ve sabah vakitlerinde Kulhüvallâhü ehad ile Muavvizeteyn sûrelerini üçer defa oku. Her türlü kötülükten korunman için bunlar sana kâfîdir.” buyurmuştur. (Ebû Dâvûd, Edeb, 101; Tirmizî, Deavât, 116)

Efendimiz’in tekrar metoduyla tâlim ettiği hususlardan diğer birkaç misal de şöyledir:

Ebu Ümame’den nakledildiğine göre:

Allah Resulü yatsı namazında ashabına:

“– Yarın namaz için toplanın, size bildirmek istediğim hususlar var.” buyurdu.

Ashab-ı kiramdan biri diğer arkadaşlarına şöyle dedi:

“– Ey falan, sen Resûlullah’ın söyleyeceği ilk sözü, sen ondan sonrakini, sen de ondan sonrakini iyice belle ki Allah Resûlü’nün konuştuklarından bir şey kaçırmayalım.”

Peygamber Efendimiz, sabah namazını edâ ettikten sonra:

“– Emrettiğim şekilde toplandınız mı?” buyurdu. Sahâbîler:

“– Evet!” dediler. Bunun üzerine Resûl-i Ekrem şöyle buyurdu:

“– Allah’a kulluk ediniz ve O’na hiçbir şeyi ortak koşmayınız. Anladınız mı, anladınız mı, anladınız mı?” Ashâb:

“– Evet.” dediler. Efendimiz:

“– Namazı kılınız ve zekâtı veriniz! Namazı kılınız ve zekâtı veriniz! Namazı kılınız ve zekâtı veriniz! Anladınız mı, anladınız mı, anladınız mı?” buyurunca ashab yine:

“– Evet.” dediler. Sevgili Peygamberimiz tekrar:

“– Dinleyiniz ve itaat ediniz! Dinleyiniz ve itaat ediniz! Dinleyiniz ve itaat ediniz! Anladınız mı, anladınız mı, anladınız mı?” buyurdu. Ashâb-ı kirâm da tekrar:

“– Evet.” diye mukâbelede bulundular. (Taberânî, VIII, 162; Heysemî, I, 46)

Bu hâdisede öncelikle dikkatimizi celbeden husus, ashab-ı kiramın Peygamber Efendimiz’in sözlerini hafızalarında tutabilmek için nasıl bir dikkat ve titizlik içinde olduklarıdır. Diğer bir nokta ise Fahr-i Kâinât Efendimiz’in:

1) Allah’a kulluk

2) Ona hiçbir şeyi ortak koşmamak

3) Namazı kılmak

4) Zekâtı vermek

5) Peygamberi dinleyip kayıtsız şartsız itaat etmek gibi İslâm’ın temel esaslarını teşkil eden kâideleri üçer kez tekrar etmiş olmasıdır.

Kaynak: Üsve-i Hasene 2, Erkam Yayınları