Sahabilerin Yerleştikleri Bölgeler

Sahabiler dünyanın hangi ülkelerine ulaşmışlar ve nerelere yerleşmişlerdir? Sahabenin gidip yerleştikleri bölgeler…

Hz. Peygamber’in (s.a.v.) vefatından sonra başlayan halifeler devrinde fetihlere hız verilmiş, sahâbeden oluşan veya sahâbîlerin öncülük ettiği ordularla Irak, Suriye ve Filistin İslâm topraklarına katılmıştır.

21 (642) yılında Mısır, ardından Kuzey Afrika fethedilmiş ve İslâm toprakları batıda Atlas Okyanusu’na, doğuda Hindistan’a dayanmıştır. Kısa sürede gerçekleşen bu fetihler sırasında sahâbîler önce cihad ederek, ardından ilim öğreterek İslâm’ı yaymak için çeşitli yerlere gitmiş ve bazı merkezlere yerleşmiştir. İslâm dünyasında o gün bilinen en önemli merkezler Medine, Mekke, Kûfe, Basra, Kahire, Şam, Humus ve el-Cezîre gibi şehirlerdi.

YERLEŞTİKLERİ BÖLGELERE GÖRE SAHABİLER

Sahâbîler tarafından buralarda ilim merkezlerinin kurulması ve hadislerin bunların mârifetiyle yayılmasından dolayı muhaddisler sahâbenin yerleştiği merkezler üzerinde özellikle durmuşlardır. Sahâbenin büyük bir kısmı Medine’de yaşamış, başka yerlerde yaşayan birçok sahâbî de ilim için Medine’ye gitmiştir. Kaynaklarda Cennetü’l-bakī‘a defnedilen sahâbe sayısı on binlerle ifade edilmektedir.

Mekke’de ise daha çok hac aylarında pek çok sahâbî bulunuyordu.

Kûfe’ye yerleşen sahâbî sayısı 1500 olarak ifade edilmekte ve bunlardan yirmi dördünün Bedir ehlinden olduğu nakledilmektedir.

Rivayetlere göre Şam’a 10.000’den fazla, Humus’a 500 sahâbî yerleşmiştir.

Mısır’da yaşayan sahâbîler üzerinde duran Süyûtî 300’den fazla sahâbînin buraya yerleştiğini tesbit etmiş; Tâif, Yemen, Yemâme, Bahreyn, Medâin, Merv, Nîşâbur, İsfahan ve Semerkant gibi yerlere daha az sayıda sahâbî gitmiş ve bir kısmı buralarda vefat etmiştir.

Bazı sahâbîlerin Hindistan’a, Çin’e ve Endülüs’e ulaştığı belirtilmektedir.

Sahâbe döneminde Müslümanlar İstanbul’a kadar gitmiş ve şehri üç defa kuşatmıştır. 49 (669), 53-60 (673-680) ve 98-99 (716-717) yıllarında gerçekleşen bu kuşatmalardan ilk ikisine bazı sahâbîler de katılmış ve bir kısmı şehid düşerek buraya defnedilmiştir. İstanbul’da bugün sahâbe kabri olarak ziyaret edilen otuz civarında yer bulunmaktaysa da bunlardan sadece Ebû Eyyûb el-Ensârî (r.a.) ile Ebû Şeybe el-Hudrî’nin (r.a.) burada şehid olduğu kaynaklarca teyit edilmektedir.

Kaynak: DİA