Saraylarda Yemek Neden Çinili Tabakla Yenir?
İstanbul’da bulunan Saraylara gezdiğinizde sanırım hepinizin gözüne çarpan bir detay vardır. Mutfak bölümüne baktığınızda bol miktarda “Çinili tabak” ve “çinili yemek takımları” gözünüze çarpar. Sizce bunun sebebi nedir? Yine hiç merak ettiniz mi Osmanlı'da çatal bıçak takımı İlk defa ne zaman kullanılmış? İşte bu iki sorunun cevabı...
Padişah Sultan 2.Mahmud’un emriyle artık Topkapı Sarayı’nda yemekler çatal-kaşıkla yenmeye başlamıştır.
Yani tam bir Frenk usulu ile yemek masası artık bundan sonra donatılacağını öğrendik. O zamana kadar çorba ve hoşaf kaşıkla, şerbet bardakla, diğer yemekler ise sağ elin iki parmağı kullanılarak yenildiği için Sultan Mahmud Han’ın bu emri saray mutfağını hem şaşırtmış hem de bu kadar çatal-kaşık nereden bulunacaktı onun telaşına düşmüşlerdi. Peki, Padişah acaba neden çatal-bıçak kullanımını mecbur tutmuştu? Bunu da araştırdık ve meğer Padişah’a bu fikri veren bakın kimmiş? Padişah’a altın ve murassa (değerli taşlarla bezenmiş) çatal takımını Hüsrev Paşa takdim etmiş ve o devrin yüksek bürokratları da çatal bıçak takımını ilk kez 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı sonunda İstanbul’a gelip bir balo veren İngiliz Blonde gemisinde görüp kullanmaya başlamışlar.
Padişah Sultan 2.Mahmud çatal-bıçak kullanımından sonra Saray’da sadece Osmanlı Mutfağı değil Avrupa mutfağına göre de yemek pişirilmesi için saray mutfağında çalışan Hüseyin Ağa’yı Avusturya’ya göndererek Frenk usulü yemek pişirilmesini öğrenmesini istedi. Zengin yemek çeşitleri öğrenerek İstanbul’a dönen Hüseyin Ağa’nın yaptığı yemekler bir müddet sonra sadece Saray’da değil İstanbul Paşa konaklarında ve zengin köşklerinde de artık davetlerde yapılır oldu. Öyle ki herkes yeni yemek çeşidini göstermek için neredeyse o dönemin İstanbul’unda sık sık yemek ziyafetleri verilir oldu.
NEDEN ÇİNİLİ TABAKDA YEMEK YENDİĞİNİN SIRRI ÇÖZÜLDÜ
Serçini de denilen başaşçı 12 usta aşçı ile birlikte padişahın yemeğini hazırlardı. Serçini aynı zamanda padişahın sofrasında ve elçi kabullerinde Divan’da kullanılan porselen yemek takımlarından da sorumluydu. Osmanlı Saray Mutfağında çok sık kullanılan Çinili tabak-porselenlerin kullanılmasının sırrı aslında basitti:
”Yemek tabaklarının Çinili’den olması zaruridir. Zira Çin tabaklar ZEHRİ gösterir ve yemeğin zehirli olup olmadığını anlarsınız… Saray mutfağında bu çok önemlidir. Hakiki Çin toprağından yapılan gerçek Çin’i tabaklar eğer zehir varsa yemekte tabak üzerinde hemen lekeler oluşur ve kendini belirtir. Çin’i tabağı bu kadar hassastır…
Kaynak: sarrafoglu.com